Üniversite bütçeleri ile dünya sıralamasındaki yerleri konusunda büyük bir paralellik var.
Çünkü ARGE ve bilim üretmek dünyanın en pahalı işi.
Ne kadar çok para ayırır ve onu ne kadar doğru kullandırırsanız, o kadar başarılı oluyorsunuz.
Bizim üniversitelerimizin ARGE ve bilimden çok, meslek adamı yetiştirmeye odaklanmış durumdalar ama o konuda da maalesf çok yetkin değiller. Örneğin bu yıl 200 bin kontenjan boş kaldı!..
En Çok Ödenek Kime?
İsterseniz, gelin, önce, bu yöndeki habere bir göz atalım:
Ankara Üniversitesi, 2019 yılı için öngörülen 1 milyar 50 milyon 767 bin liralık bütçe ödeneğiyle, Strateji ve Bütçe (238 milyon 22 bin lira), İletişim (344 milyon 531 bin lira), Avrupa Birliği (560 milyon 728 bin lira) başkanlıkları ile Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (465 milyon 450 bin lira), Yargıtay (595 milyon 593 bin lira), Danıştay (182 milyon 320 bin lira) ve Sayıştay (367 milyon 378 bin lira) gibi kurumları geride bıraktı.
İkinci sırada Hacettepe Üniversitesi var
Ankara Üniversitesini, 1 milyar 49 milyon 11 bin liralık bütçe ödeneğiyle Hacettepe takip etti.
Onu 990 milyon lirayla İstanbul, 878 milyon lirayla Ege ve 851 milyon lirayla Gazi Üniversitesi izledi.
Bütçe ödeneği Dokuz Eylül Üniversitesi için 779,6 milyon lira, Atatürk Üniversitesi için 689,3 milyon lira, Marmara Üniversitesi için 660 milyon lira ve Çukurova Üniversitesi için 610 milyon lira olarak belirlendi.
Ödenek teklif tavanı en düşük üniversite ise 21,3 milyon lirayla Ankara Müzik ve Güzel Sanatlar Üniversitesi oldu. 22,3 milyon lirayla Kahramanmaraş İstiklal Üniversitesi, 24,9 milyon lirayla İzmir Bakırçay Üniversitesi, 25,1 milyon lirayla Tarsus Üniversitesi ve 31 milyon lirayla İzmir Demokrasi Üniversitesi de ödenek teklif tavanı en düşük üniversiteler arasında yer aldı.
Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi için 188 milyon 165 bin lira ödenek ayrıldı.
Hedefler Doğru Konulmalı?
Batılı ülkelerde, araştırma üniversiteleri ile meslek adamı yetiştiren ya da politik amaçlarla bölgeyi kalkındırmaya yönelik olarak kurulmuş yerel üniversiteler birbirlerinden çok net çizgilerle ayrılıyor ve hedefleri çok farklı oluyor.
Benzeri sınıflamalar, son yıllarda bizde de yapılmaya başlandı ama arkası gelmedi. Araştırma üniversite olarak ilan edilen yükseköğretim kurumlarının üzerinde öylesine ağır bir öğrenci yükü var ki, araştırma yapmaya bırakın parayı, zaman bile bulamıyorlar.
Bu yüzden araştırma üniversitelerinin sadece bütçeleri artırılmakla kalınmamalı, lisans ve ön lisans öğrenci sayıları da olabildiğince azaltılıp doktora eğitimine yönelmeleri sağlanmalıdır…
Ve her şeyden önce de, hangi alanlarda araştırma yapacakları önceden belirlenmeli ve tüm araştırmalar o merkezde toplanmalıdır.
Bizde, hangi üniversitede hangi araştırma yapıldığından inanın hiç kimsenin haberi yok ve zaten kıt olan kaynaklar heba olup gidiyor.
Çok daha vahi, araştırmaların çoğu, bilim üretmek için değil, akademik unvan almakla sınırlı kalıyor!..
Yeni YÖK, ve yeni TÜBİTAK yeni açılımlar getiriyor ama üzerlerindeki yük ve ayaklarına çelme takan o kadar çok ki!..
