Türkiye’de okulöncesinden başlayarak üniversite öğretiminin sonuna kadar okumanın zorlukları aileleri ve çocukları yormaktadır. Okumada zorlanan çocuklar çareyi okulu terk etmekte bulmaktadır. Böyle olunca çağ nüfusunun okullaşma hedefleri tam olarak tutturulamıyor. İlköğretimde sınıf tekrarı uygulanmamaktadır. Buna rağmen normal karşılanmayacak oranda “kayıp, kaçak ve terk” sorunu ile karşı karşıya bulunduğumuzu söyleyebilirim.
8 Yıllık dönem içerisinde ilköğretimde okullaşma oranı %90.13’ten 97.17’ye çıkmıştır. Yaklaşık 7 puanlık artış gerçekleşmiştir.2006-2007 Eğitim yılında örgün ilköğretime başlayan öğrenci sayısı 1 milyon 378 bin 234’tür,B Yıllık ilköğretim sürecinin ardından 2013/2014 eğitim yılı sonunda örgün ilköğretimden mezun olanların sayısı 1 milyon 205 bin 507 olup oranı %87,47’dir.
8 Yılda ilköğretimden mezun olamayanların sayısı 172 bin 727’dir.Oranı %12,53’tür. İlköğretimde sınıf tekrarı olmamasına rağmen öğrencilerin %12.53’ü mezun olamayarak (hafızlık eğitimi, engellilik durumu, ölüm, göç, devamsızlık) v.b gibi nedenlerle ilköğretimi terk etmektedir.
Son beş yılda açık ilköğretime geçiş yapanların oranında %22.16’lık azalma olmuştur. Bu olumlu bir durumdur. 12 yıllık eğitim süreci ile birlikte terk sayısının daha azalması beklenmektedir.2013-2014 Yılı sonunda mezun olanların tamamı örgün ve açık lise öğretimine yerleştirilmiştir. Bu süre zarfında açık ilköğretimden mezun olup liselere kayıt yaptıranların sayısı 67 bindir.
Aynı sureler içerisinde ilköğretimde diğer illere göre bir dersliğe düşen öğrenci sayısı ortalaması 46 olan; Ağrı, Van, Hakkâri, G.Antep, Ş.Urfa, Diyarbakır, Mardin, Batman, Şırnak, K.Maraş, Bursa, Adana, İstanbul, Ankara, İzmir illerinde öğrenci sayısı ortalaması 36’ya çekilmiştir. Özellikle kadın(kız) öğrencilerin okula devamının sağlanmasına yönelik projelere, çağ nüfusunun okullaşma oranın yükselmesine, sınıf mevcutlarının ve ikili eğitim yapan öğrenci sayısının azalmasına karşın ilköğretimde de okul terklerinin önüne geçilememektedir.
İlköğretim 1.Sınıfa 2006-2007 Eğitim Yılında Kayıt Yaptırıp 2013-2014 Yılında 8.Sınıftan Mezun Olan Öğrenci Sayıları ve Oranları Tablo 1
|
İllerin adı |
Yeni Kayıt |
Mezun Olanların Sayısı |
Mezun Olmayanların Sayısı |
Mezun Olmayanların Oranı % |
|
İstanbul |
218.034 |
206.228 |
11.806 |
5.41 |
|
İzmir |
54.520 |
54.006 |
514 |
0.09 |
|
Kütahya |
8.199 |
7.765 |
434 |
0.05 |
|
Afyon |
12.815 |
11.295 |
1.525 |
11.90 |
|
Bursa |
40.132 |
39.599 |
533 |
1.30 |
|
Kocaeli |
25.730 |
25.443 |
287 |
1.00 |
|
Zonguldak |
9.271 |
8.373 |
898 |
9.68 |
|
Samsun |
22.902 |
21.345 |
1.557 |
6.79 |
|
Trabzon |
12.425 |
11.553 |
874 |
7.03 |
|
Ankara |
74.419 |
74.253 |
156 |
0.02 |
|
Konya |
39.402 |
36.541 |
2.861 |
7.26 |
|
Eskişehir |
10.436 |
10.084 |
352 |
3.00 |
İllerin Devamı Tablo 2
|
İllerin Adı |
Yeni Kayıt |
Mezun Olan |
Mezun Olmayanların Sayısı |
Mezun Olmayanların Oranı % |
|
Adana |
42.316 |
28.428 |
13.688 |
32.35 |
|
Mersin |
31.167 |
28.772 |
2.395 |
7.68 |
|
Antalya |
32.359 |
31.076 |
1.283 |
3.96 |
|
Gaziantep |
42.517 |
32.401 |
10.136 |
23.83 |
|
Şanlıurfa |
55.318 |
34.221 |
20.697 |
37.41 |
|
Diyarbakır |
45.315 |
33.760 |
11.355 |
25.05 |
|
Batman |
16.504 |
11.195 |
5.319 |
32.22 |
|
Erzurum |
18.800 |
14.329 |
4.471 |
23.78 |
|
Van |
33.273 |
21.838 |
11.435 |
34.36 |
|
Hakkari |
8.042 |
5.922 |
2.120 |
25.17 |
|
Malatya |
14.464 |
13.440 |
1.024 |
7.07 |
8 yıllık ilköğretim süresince batıdan Doğu ve Güneydoğu Anadolu illerinde okul terklerinin çok yüksek oranlarda olduğu saptamıştır. Batıda Adana ilinde görülen yüksek orandaki terk durumu özellikle ele alınması gereken bir sorundur.. Örnek alınan illerde; terk oranları%11.90’dan başlayarak %37.41’e kadar çıkmaktadır. Listede yer alan 23 ilin okullarında okuyan öğrenciler tüm ilköğretim okullarında 8 yılda okuyan öğrencilerin 3/2’sini oluşturmaktadır.
Yorum ve Sonuç, Terk sorunu ve bir bütün olarak eğitimin sorunları “çocuğun üstün yararı” ilkesi çerçevesinde yenden ele alınarak düzenlenmelidir. TEOG Yerleştirmeleri adil ve tüm okullara eşit mesafede kalınarak gerçekleştirilmelidir. Çocukların okul içi sosyal ve sportif başarılarının okul başarı ortalamasına katkısı arttırılmalıdır. Burada zorlamaya dayalı her türlü yönlendirmeden kaçınılmalıdır. Çocuklar siyasete ve ideolojiye “çerezi” yapılmamalıdır. Uluslararası çocuk sözleşmelerinde yer alan “16 yaşın altındakilerin çalıştırılamayacağına” ilişkin norm mutlaka uygulanmalıdır.
Anadilinde eğitim hakkı özellikle bölgede yaşanan terklerin önüne geçilmesini sağlayacak bilimsel önlemlerden biri olarak görülmeli ve pilot uygulama ile başlayarak yaşama geçirilmelidir.5.Sınıfların yabancı dil ağırlıklı sınıf olarak yapılandırılması pilot uygulama sonuçları doğru değerlendirilmeden ve başkaca araştırma çalışmaları yapılmadan uygulamaya konulmamalıdır.
Çocukların mutluluk, sevgi, barış ve kardeşlik içinde eğitim alabileceği okul ortamları oluşturulmalıdır. Her çocuğa “yetenek, ilgi ve farklılığına göre ihtiyacı kadar eşit eğitim” ilkesi müfredat içeriğinin belirlenmesinde esas alınmalıdır. Beslenme, barınma ve oyun çocuğun sağlıklı gelişmesinin temel kuralıdır. Bu kuraldan yoksun çocukların desteklenmesi ve teşvik edilmesi gerekmektedir.
Son günlerde kamuoyuna yansıyan çeşitli görüntülerde çocukların kişilik haklarının ihlal edildiğine tanık olmaktayız. Çocukların ruh ve bedensel gelişimlerini örseleyen şiddet yöntemleri ağır yaptırımlar uygulanarak önlenmelidir. Bu tür davranışların çocukların duygu dünyasında yaratacağı tahribatların önüne geçilmelidir. Çocukları sürekli suç işleme potansiyeli taşıyan varlıklar olarak gören anlayış terk edilmelidir. Yukarıda sıralanan önlemler ve alınabilecek başkaca önlemlerle okul terklerini minimum düzeye indirmek olanaklıdır
27.05.2015/alaaddin dinçer/eğitimci
