Alacakaranlıkta Eğitim Dikkati ve Başarıyı Olumsuz Etkiliyor

AYSEL BOZAN- OZAN KADÜKER
                 Milliyet       

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) verilerine göre ilköğretimde okulların yüzde 23,5’u, ortaöğretimde ise yüzde 8,5’u ikili eğitim yapıyor. Bu okulların çoğunda ilk ders Sabah saat 7.00’de başlıyor, akşam 7.00 ya da 7.40’da bitiyor. Okula yetişmek için öğrenciler sabah karanlık saatlerde evden çıkıyorlar. Kahvaltı yapabilmeleri için öğrencilerin 5.30’da kalkmaları gerekiyor. Uykuya yenik düşenler ise kahvaltı etmeden okula gidiyor. 

Öğlenci olanlar ise son iki dersi akşamın karanlığında lambaları yakarak yapıyor, zifiri karanlıkta da evlerine dönüyorlar. Bu durumdan hem öğrenciler hem veliler hem de öğretmenler şikâyetçi. Çocuklar karanlıkta okula gidip gelmekten korktukları için aileleri getirip götürüyor. Öğretmenler ise özellikle sabah ilk saatlerde yapılan derslerde öğrencilerin bir kısmının uyuduğunu, çoğunluğunun da derslere kesinlikle adapte olamadıklarını söylüyorlar. 


Ders saatleri çok
Okulların çok erken başlayıp geç saatlerde kapanmasının en büyük nedeni ikili eğitim. Ders saatlerinin çokluğu da bu konuda önemli bir etken. Öyle ki ilkokullarda haftalık ders saati 30. Ortaokullarda 35-36, Anadolu, fen, sosyal bilimler, güzel sanatlar ve spor liselerinde haftalık 40 ders saati bulunuyor. Mesleki ve Teknik Anadolu liselerinde okuyan öğrenciler bu konuda en büyük sıkıntıyı yaşıyor; bu okullarda haftalık ders saati 46’ya kadar çıkıyor. 
Her ders 40 dakika sürüyor, teneffüsler 5’er dakika. Öğrenciler en az 6 saatlerini okulda geçiriyorlar. Derslerin yetişmesi için sabah en geç 7.00’de zil çalıyor; eğitim akşam da 7.40’a kadar uzayabiliyor. Bu saatler daha da uzamasın diye okullarda ara teneffüsler 5 dakikaya indirildi. Sabahçı ve öğlenci olan grupların aralarında da sadece 10 dakika teneffüs var. Ara teneffüslerin süreleri 10 dakikaya çıkarıldığında öğrencilerin akşam çıkışları 8.00’i geçiyor. 

Bakan müjde verdi ama
Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı, “Yeni dönemde bütün okullarımız tam gün eğitime geçecek” dedi; bu geçişin 4 yıllık bir yasama döneminde olacağını açıkladı. Ancak MEB’in yayınladığı 2015-2019 Stratejik Planı’nın 2014 yılı verilerine göre ilköğretimde okulların yüzde 23,5’u, ortaöğretimde ise yüzde 8,5’u ikili eğitim yapıyor. Plana göre 2019’da ikili eğitim yapan okul oranının ilkokullarda yüzde 10’a, ortaokullarda da yüzde 5’e düşürülmesi hedefleniyor. Yani Bakan Avcı’nın tüm okullarda tekli eğitime geçilmesi hedefi 2015-2019 Stratejik Planı’yla tutmuyor.
 
Öğretmenler ne diyor?
Okulların erken saatte başlamasından ve derslerin geç bitmesinden öğretmenler de şikâyetçi. Özellikle sabah ilk saatlerde yapılan derslerde öğrencilerin bir kısmının uyukladığını, çoğunluğunun da derslere adapte olamadıklarını söylüyorlar. Akşam son saatlerde de pek çok öğrencinin derslerden koptuğuna dikkat çekiyorlar. Bu durumun öğrencilerin başarısını olumsuz yönde etkilediğini söylüyorlar.
 
Öğrenciler korkuyor veliler tedirgin
‘Okula ben getiriyorum’
-  Bülent Göl (Veli): Oğlumun dersi sabah 7.05’te başlıyor. 6.00’da uyanıyor. Yarım saati evde geçiyor zaten. Yarım saat de okula yürüyoruz. Tek başına nasıl bırakayım? Okula ben getiriyorum ama herkes getirebilir mi? Annesi, babası olmayanlar, ailesi çalışanlar var. Bu kör karanlıkta başlarına her şey gelebilir. Bu karanlıkta ne dersi anlayacaklar? Bu işin doğrusu tam gün eğitimdir. 
 
‘Kendine gelemiyor’
-  Sibel Demirer (Veli):  Kızım erken kalktığı için ilk derslerde uyuyor, kendine gelemiyor. Bu durum başarısı açısından çok zararını görüyoruz. Okula tek başına da yollayamıyoruz, genelde ben getiriyorum. Çalıştığım zaman da yaşlı annem getiriyor. Bu durumdan şikayetçiyiz.
 
‘Çok erken geliyoruz’
-  Ekrem Gül: 6.30’da evden çıkıyorum. Uykum oluyor, bazen dersi anlamıyorum. Tek iyi yanı erken geldiğimiz için erken çıkıyoruz. Oyun oynayacak, ders çalışacak vaktimiz kalıyor. 
 
‘Yollar çok tehlikeli’
-  Güneş İpek: Bazen akşam 7.00’de bazen de 7.40’da okuldan çıkıyoruz. Bir günde 10-11 ders görüyoruz. Evim esenler’de, Mecidiye-köy’de okuyorum. Eve gitmem 1 saati buluyor. Yollar çok tehlikeli ve korkuyoruz. Bu durum bir an önce düzeltilmeli.
 
‘Hiç güvenliğimiz yok’
-  Batuhan Zengin (Lise): Akşam 7’de çıkıyoruz. Gazi Mahallesi’nde oturuyorum, Mecidiyeköy’de okuyorum. Yollar çok kalabalık oluyor. Bazen olaylar çıkıyor. eve gidemiyoruz; gidince de çok yoruluyorum ve ders çalışmaya hiç vaktim kalmıyor.
 
‘Toplu halde evimize gidiyoruz’
-  Esra İncer: Okul çıkışında tanımadığımız insanlar, arabayla, motorla gezenler bizlere laf atıyorlar. O nedenle evimize topluluk halinde gidiyoruz.
 
‘Bedenim burada, ruhum yatakta’
-  İlayda Gür: Sabah 6.30’da kalkıyorum. Uykunun en tatlı olduğu saatlerde kalkmak çok zor oluyor. İlk derslerde bedenim burada oluyor ama ruhum yatakta. Eve gidince uykusuz olduğum için hemen yatıyorum. 9.00-15.00 saatleri arasında eğitim verilmeli.
 
‘Dikkati ve başarıyı olumsuz etkiliyor’
Ayna Eğitim ve Psikolojik Danışma Merkezi’nden Uzman Psikolojik Danışman Nur Ağdelen’e öğrencilerin çok erken saatlerde ve geç saatlerde ders yapmalarının psikolojilerini nasıl etkilediğini sorduk. Her iki durumun da farklı olumsuz sonuçları olduğunu kaydeden Ağdelen, şu noktalara dikkat çekti: 
-  Derslerin sabahın çok erken saatlerinde başlaması, öğrencilerin oldukça erken saatlerde uyanmasını gerektirir. Bu da öğrencilerin yeterince uyuyamamalarına ve dikkatlerini yoğunlaştıramamalarına neden olabilir. Ancak yeterince uyunduğu takdirde sabah erken saatlerde yapılan derslerden verim alınabilir. 
-  Derslerin geç bittiğinde ise artık günün sonu gelmiştir ve dikkatlerini derse yönlendirmeleri zorlaşır. Öğrencilerin enerjisi ve motivasyonu daha düşük olabilir. 
-  Okula geç saatte başlayanlar okuldan çıktıklarında hava kararmış olur. Öğrencilerin eve geldiklerinde aileleriyle geçirebilecekleri zaman sınırlanır; yeni edinilmiş bilgileri tekrar etme veya sosyal etkinliklere katılma fırsatları kalmaz. Okula gitmedikleri sabah saatlerini verimli kullanamayan öğrencilerin, derslerini anlamama, yetiştirememe, sosyal ilişki kuramama, yalnızlık ve keyifsizlik hissetme olasılıkları yüksek. Derslerin başlaması için 08.30-09.00 en uygun saatler.