Çocukları için doğru oyuncak seçimi yapan ailelerin onların sağlıklı gelişimlerine önemli bir yatırım yaptıkları ve bu sayede çocukların çok küçük yaşlarda problem çözmeden uzlaşma becerisine kadar farklı yetilere sahip olabildiği ifade edildi. Çocukların oyuncaklarla oynayarak edindikleri deneyimlerle hayatı öğrendiklerine dikkat çeken uzmanlar, “Çocuklar oyuncağın nasıl kullanıldığını ya da çalıştığını düşünerek bulma, yeni kelime ve fikirler öğrenme, güçlü kaslara sahip olma ve bunları kontrol edebilme, problem çözme, arkadaşlarıyla işbirliği yapabilme gibi çok sayıda beceriyi oyun oynarken öğreniyor. Bu eğitimciler tarafından da ortaya konulan bir gerçektir” değerlendirmesini yaptı.
2-8 yaş arası çocuklar için eğitici oyuncak tasarımı ve üretimi yapan Kırkpabuç’un Eğitim Danışmanı Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi Çocuk Gelişimi Eğitimi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç.Dr. Özlem Alkan, oyuncaklarla oynayan çocukların gelişimleri incelendiğinde özellikle bilişsel, dil, sosyal beceriler ve duygusal gelişim alanlarında önemli ilerlemeler olduğunu gösterdiğini vurgulayarak Lego kutulu oyuncak örneğiyle oyuncak oynayan çocuklardaki değişimi şöyle açıkladı: “Çocuklar Lego’larla inşa yaparken tüm parçaları kullandığında ve inşasını tamamlamak için bir tane daha parçaya gereksinim duyduğunda bu aşamada hemen problem çözme yeteneğini kullanarak iki küçük parçayı birbiriyle birleştirerek genişliğini eşitler.”
Nitelikli ve yaşlarına uygun seçimler yapılmalıÇocukların gelecekte motivasyonu yüksek, girişken ve bağımsız düşünebilen yetişkinler olabilmeleri için zengin bir oyun ve deneyim ortamı içinde büyümeleri gerektiğini aktaran Alkan, “Bu sayede çocuk için yaratıcılık, buluş ve problem çözme gibi beceriler yapılabilir hale gelecektir. Bu nedenle çocuklar için oyun ortamı hazırlamak ve bu ortamda oynayabileceği oyuncakları seçmek büyük önem taşıyor” diye konuştu. Özlem Alkan, çocukların birçoğunun oyun oynamak için mutlaka bir oyuncağa gereksinim duyduğunu hatırlatarak şunları söyledi: “Yetişkinler nasıl işlerini yaparken nitelikli aletlere gereksinim duyuyorsa çocukların da nitelikli ve kendilerine uygun oyuncaklara gereksinimleri var. Bu nedenle oyuncağın çocuğa uygun olup olmadığını anlamak çok önemli.”
Pahalıdan kaçının, yaratıcılığını geliştirecek oyuncaklara yönelin
Yrd. Doç. Dr. Özlem Alkan, ebeveynlere bilinçli oyuncak seçimi konusunda ise şu tavsiyelerde bulundu:
• Pahalı oyuncak iyi oyuncak demek değildir. Çocuklarınız için aynalar, karton kutular, su, rengarenk boyalar pahalı olmamalarına rağmen gözde oyuncaklardır. Çünkü çocuklar bir şeylerle uğraşmaktan, düşündükleri şeyleri yaratmaktan hoşlanırlar. Onlar için en heyecan verici oyuncak en basit ve doğal olanıdır. Teknik açıdan gelişmiş pahalı oyuncaklar onları edilgen duruma sokar.• Uzun süre kullanılabilecek, sağlam, hemen kırılmayacak dayanıklı oyuncaklar seçin.• Çocuğun renkli dünyası için canlı ve parlak renklerde boyanmış oyuncakları tercih edin.• Çocuğun güvenliğini tehlikeye sokacak, köşeleri sivri, paslanabilen ya da boyası çıkan, elektrik bataryası açıkta olan, kolayca içine el sokulabilen pilli, elektrikli, ağza sokulabilecek büyüklükte parçaları bulunan oyuncakları satın almayın. Non-toxic boyalı, batarya sistemi kapalı ve güvenli oyuncaklara yönelin.• Şiddet, ırkçılık içeren oyuncaklar satın almayın.• Çocuğun tek başına başa çıkabileceği yapıda oyun kuralları olan onu pasif hale getirmeyecek oyuncakları tercih edin.• Eski oyuncakları tamamlayacak parçalar satın alarak, çocuğun oyun dünyasına yeni yaşantılar ekleyin.• Oyuncağın okulun yerini dolduran bir araç olmadığının bilincinde, çocuğun sahip olduğu bilgiyi pekiştiren, mutlaka bir şeyler öğretme amacında olmayan oyuncaklar alın.• Çocukların ilgi ve yeteneklerini göz önünde bulundurarak onların ilgilerini çeken, merak uyandıran oyuncak seçimi yapın. • Çocukların becerilerini artırabilen ve onları eğlendiren oyuncaklar alın.• Çocukların bazen grup halinde bazen de tek başına, zaman zaman sessiz veya hareketli türde oyunlar oynamaya gereksinimleri vardır. Bu yüzden çocuklara farklı türden oyuncaklar alarak farklı oyun olanakları sağlayın.• Çocuğun yaşına ve gelişim seviyesine uygun oyuncaklar seçin.• Çocuklara farklı türlerde oyuncak seçin, hangi oyuncağı kullanacağı ve onlarla nasıl oynayacağı konusunda kararı çocuğa bırakın.
Bilgisayar yetişkin kontrolünde kullanılmalı!Doğru oyuncak seçiminin yanı sıra çocukların hayatında artık bilgisayarın da yerini aldığına dikkat çeken Özlem Alkan, bu konuda ise ebeveynlere, “En doğru şey bilgisayarı tıpkı oyuncak gibi çocuğun sahip olduğu bilgileri pekiştireceği bir araç olarak düşünmektir. Aileler bu konuda bilinçli olmalı, çocuklarına nitelikli programlar ve oyunlar sunmalıdır. Bilgisayar yetişkin kontrolünde kullanılmalı ve kullanım süresi çocuğun yaşına göre belirlenmelidir. Çocuklar ne kadar geç bu deneyimi yaşarsa o kadar fazla süre oyuncaklarıyla oynama fırsatı yakalayacak ve deneyimleri bir o kadar zengin olacaktır” tavsiyesinde bulundu.
Bilgisayarın çocuğun eline alıp oynadığı bir oyuncaktan daha zengin deneyim kazandıramayacağını hatırlatan Alkan, bu yüzden oyuncak üreten firmaların da bunun bilincinde olması ve çocuklar için nitelikli oyuncaklar üretmesi gerektiğini ifade etti.
Kırkpabuç’ta üretime Çocuk Gelişim Uzmanı yön veriyorOyuncak firmalarının nitelikli oyuncak üretiminde başarılı olabilmesi için çocukların gelişim özelliklerini, ilgi ve gereksinimlerini bilen, bu alanda yetişmiş profesyonel kişileri bünyelerinde bulundurmasının önemini de vurgulayan Yrd. Doç. Dr. Özlem Alkan, “Ar-Ge çalışmaları bu profesyoneller rehberliğinde yapılmalı ve ürün yelpazesi onlardan gelen bilgiler doğrultusunda oluşturulmalıdır. Planlamadan üretime kadar her aşamada çocuk unsuru dikkate alınmalıdır. Bu konuda Kırkpabuç, örnek bir marka. Bünyesinde bulundurduğu Çocuk Gelişim Uzmanı ile firma içinde her aşamada çocuk unsuru ön planda tutularak oyuncak sektöründe nitelikli oyuncaklar üretilebilmektedir” diye konuştu.
www.egitimajansi.com
