Hangi Dershane Hangi Modele Dönüşüyor?

Milli Eğitim Bakanlığı'nın (MEB) yaptığı son tespitlere göre ülke genelinde 2014 başında sayıları 3 bin 622 olan dershane sayısı 3 bin 579 olarak gerçekleşti. Böylelikle dershaneleri dönüştürme çalışmalarının yoğunlaştığı son üç ayda 43 dershane daha eğitim hayatından çıkmış oldu.

Diğer taraftan ülke genelindeki bu dershanelerde 1 milyon 220 bin öğrencinin sınava hazırlandığı ve 47 bin 550 öğretmenin görev yaptığı tespit edildi. MEB'in verilerine göre 824 özel etüt merkezinde de 27 bin 531 öğrencinin eğitim aldığı ve bu etüt merkezlerinde bin 775 eğitimcinin görev yaptığı belirlendi.

SÜREKLİ DÜŞÜYOR
Dershanelerin dönüştürme çalışmaları başlatılmadan önce de dershanelerin sayısının son 6 yılda sürekli düştüğü belirlendi. Bakanlıktan edinilen bilgiye göre ülke genelinde 2008-2009 eğitim öğretim yılında 4 bin 262 dershane bulunurken, bu sayısı 2009-2010'da 4 bin 193'e, 2010-2011'de 4 bin 99'a 2011-2012'de 3 bin 961'e, 2012-2013'de 3 bin 858'e 2013-2014 yılı başında ise 3 bin 622'ye kadar geriledi. 2014-2015 eğitim öğretim yılı başında devlet eliyle okullarda ve halk eğitim merkezlerinde ücretsiz olarak verilecek olan sınava hazırlık kursları sayesinde dershane sayılarının daha da düşeceği ifade edildi. Özellikle maddi geliri düşük olmasına rağmen çocuğunu dershaneye göndermek için bütün imkânlarını seferber eden ailelerin, artık ücretsiz kursları tercih edeceği belirtildi.

2015 sonunda tamamlanacak dönüşümde dershanelere 14 ayrı model sunuldu
Dershanelerin dönüşümü kapsamında hazırlanan yasal düzenleme Bakanlar Kurulu'nda imzaya açıldı. Yakın zamanda Genel Kurul'a gelmesi beklenen teklif kapsamında dershanelerin dönüşüm seçenekleri arttırılırken, ilk etapta dönüşüme müsait olan 700 civarında dershanenin özel okula dönüşmesi bekleniyor. Geçtiğimiz yılın Haziran ayından beri üzerinde çalışılan dershane düzenlemesi Bakanlar Kurulu'nda imzaya açıldı. Bakanlar tarafından beğeni toplayan düzenlemenin yakında Gelen Kurul'a gelmesi beklenirken, dönüşüm süreci 2015 Eylül'de tamamlanacak.

14 AYRI OKUL SEÇENEĞİ SUNULDU
Dershanelere sunulan seçenekler arttırıldı, 14 ayrı dönüşüm modeli sunuldu. Bunlar ilkokul, ortaokul, anadolu lisesi, fen lisesi, meslek lisesi, sağlık meslek lisesi ve açık lise, hizmet içi eğitim merkezi, etüt eğitim merkezi, özel öğrenci yurdu, anaokulu, uzaktan öğretim yapan kurum, mesleki eğitim merkezi ve çeşitli kurs gibi alternatif eğitim kurumuna dönüştürme fırsatı sunuldu.

ÖĞRETMENE 5 YIL DERSHANE ŞARTI
Dershane öğretmenlerinin Bakanlık bünyesine alınması için sigortalı ve resmi halde 5 yıl boyunca dershanede çalışma şartı aranacak. Şartları uyan öğretmenler sadece halk eğitim merkezlerinde çalışabilecek.

81 İLDE EĞİTİMCİYE FORMASYON KOLAYLIĞI
Dershanelerde formasyonsuz çalışan öğretmenlerinin okullarda görev alabilmeleri için 81 ilde üniversiteler ile anlaşılarak formasyon almaları sağlanacak. Böylece dershane öğretmenleri Halk Eğiim Merkezleri'inde çalışırken formasyon da alabilecek.

ÖĞRENCİ BAŞINA EĞİTİM TEŞVİĞİ
Dönüşüm kapsamında dershanelerin tüm özel okullara gidecek öğrenci başına teşvik verilecek. Tüm özel okulları kapsayacak teşvikler okulların anasınıfı, 1, 5 ve 9'uncu sınıflarına kayıt yaptıran bütün öğrencilerin masraflarını devlet karşılayacak. Teşvik ücreti 3 bin TL'den başlayarak okul kademesi ve kriterine göre değişecek.

ÖZEL OKUL KRİTERLERİ YUMUŞATILDI
Taslakta dershanelerin dönüşümü için özel okul olma kriterleri yumuşatıldı. Böylece alkollü satış yapılan yerlerin eğitim kurumlarına uzaklığı, alan, bina ve bahçe gibi ayrıntılarda aranan kriterler azaltıldı. Bu sayede dershaneden özel okula geçiş kolaylığı sağlandı.

AÇIK LİSE SÜRESİ 4 YILA ÇIKARILDI
Özel okula dönüşemeyen dershanelere 2 yıl süre tanınacak. Böylece dershanelere bu süreçte açık lise formatında çalışma imkanı sağlanacak. Açık lise olarak faaliyet gösterme süresi 4 yıl olacak. Açık liselerin ücretsiz olmak şartıyla haftasonları mezunlara ders vermesine izin verilecek. Böylece, geçişte eğitimcilerin yükü hafifletilecek.

ETÜT MERKEZLERİNE 12 YAŞ SINIRI GELDİ
Dershanelerle birlikte dönüşüme dahil edilmeyen etüt merkezlerinde eğitim devam edecek. Ancak çalışan anne-babaların çocuklarını bıraktıkları yetişkin kreşlerine, dershane eğitimi verilmesinin önüne kesmek amacıyla 12 yaş sınırı getirilecek.

DÖNÜŞENLERE 7 ALANDA TEŞVİK
Dönüşüm çerçevesinde dönüşen dershanelere 7 alanda teşvik sağlanabilecek. Böylece dershanelere, yatırım yeri tahsisi, öğrenci başına eğitim öğretim desteği sağlanması, vergi indirimi, düşük maliyetli kredi, sigorta primi desteği, KDV istisnası, bina inşaası için yatırım maliyetine destek sağlanması gibi teşvik imkanları sunulacak.
Kabul edilen yeni kanuna göre, Milli Eğitim Bakanlığı'ndaki müsteşar, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanı ve Strateji Geliştirme Başkanı dışındaki tüm müsteşar yardımcıları, genel müdürler, daire başkanları, bakanlık şube müdürleri, il milli eğitim müdürleri, il milli eğitim müdür yardımcıları ve ilçe milli eğitim müdürleri görevden alınacak. 4 yıl ve daha fazla okul müdür ve müdür yardımcılığı yapanların görevleri de eğitim öğretim yılının bitiminde sona erecek. Görev süresi dört yıldan daha az olanların görevi ise 4 yılı tamamlanmasının takip eden ilk eğitim öğretim yılının bitiminde sona erecek.

1 EYLÜL 2015 DERSHANELER İÇİN SON TARİH
Yasaya göre dershaneler 1 Eylül 2015 tarihine kadar faaliyet gösterebilecek. Dershanelere özel okul veya açık liseye dönüşebilmesi için 4 yıl süre tanınacak. AK Parti'nin verdiği bir önergeyle dershanelerden Milli Eğitim Bakanlığı kadrolarına geçecek öğretmen sayısını azaltmak için değişiklik yapıldı. Tasarıda 01.07.2015 tarihi itibariyle dershanelerde toplam 6 yıl çalışan eğitim personelinin yapılacak sözlü sınavla bakanlığa alınması öngörülüyordu. Yapılan değişiklikle tasarıda öngörülen tarih, 01.01.2014 olarak değiştirildi. Böylece dershanelerde çalışan öğretmenlerin son bir buçuk yıllık çalışmaları, bakanlığa atanmada dikkate alınmayacak. Bu durumda bakanlığa alınacak öğretmen sayısı önemli ölçüde azalacak. Tasarıya göre bakanlıkta istihdam edilenler ayrıldıkları dershanelerden kıdem ve ihbar tazminatı da talep edemeyecek. Dershaneler özel okula dönüşürse bakanlık kayıtlı öğrenci sayısına göre maddi destek verecek. Eğitim öğretim desteği verilecek toplam öğrenci sayısı her yıl Maliye Bakanlığı ve MEB tarafından birlikte belirlenecek. Etüt eğitim merkezlerine 12 yaş sınırı getirilecek. Bu kurumlarda öğrencileri sınava hazırlayamayacak. Ayrıca MEB'in izni ve denetimi olmaksızın hiçbir eğitim öğretim faaliyeti yapılamayacak.

ÖĞRETMENLERE MÜLAKAT ŞARTI
Kanunla, öğretmenliğe atanma şartları değiştiriliyor. Buna göre öğretmen adayları önce ÖSYM'nin yazılı sınavından geçecek. Aday öğretmenler en az bir yıl fiilen çalıştıktan sonra 'performans değerlendirmesine göre' başarılı olmak kaydıyla tekrar yazılı ve sözlü sınava alınacak. Sınavda başarılı olanlar öğretmen olarak atanacak. Başarılı olamayanlar il içinde veya dışında başka bir okulda görevlendirilerek bir yılın sonunda tekrar sınavlardan geçecek. Üst üste iki defa sınavda başarılı olamayanların memuriyetle ilişiği kesilecek.

YURTDIŞINA GÖNDERİLECEK ÖĞRENCİYE MÜLAKAT
Lisans üstü eğitim için yurt dışına gönderilecek öğrenciler hem yazılı hem de sözlü sınava tabi tutulacak. Sözlü ve yazılı sınavın etkisi yüzde 40'ar, mezuniyet notunun etkisi ise yüzde 20 olacak. Sözlü sınav 2013 yılında gerçekleştirilen sınavlar için de uygulanacak. Mülakat komisyonu bakanlıkça oluşturulacak üç kişilik komisyon tarafından yapılacak ve kamera kaydı yapılmayacak. Yurtdışına eğitim amacıyla gönderilen kişilerin geçirdikleri sürelerin tamamı memuriyetten sayılacak. Doktora öğrenimlerini tamamlayanlar mecburi hizmet yükümlülüklerini ifa etmek üzere Milli Eğitim Uzmanı kadrolarına atanacak.