KALEV Ekoloji Eğitimi ile Çocuklara Doğa Dersleri Veriyor

63 yıllık köklü Kadıköy Maarif geleneğini bu kez ilkokul çağındaki çocuklara taşıyan okulun bu sıra dışı eğitim anlayışı sonucu verdiği derslerden biri de Ekoloji Dersi. Halen İstanbul Üniversitesinde Peyzaj Ekolojisi alanında yüksek lisans eğitimini sürdüren ekoloji öğretmeni Esin Kuşluoğlu Kayhan, ekoloji dersleri konusundaki sorularımızı yanıtladı. 
 
Neden ekoloji eğitimi? 
Şehir yapıları ve üretim şekillerinin değişmesi sebebiyle nesil olarak doğadan ve doğal üretim şekillerinden uzaklaşıyoruz. Bizim kuşağımızdan önceki kuşağın büyük bir kısmı şehir çocuğu olarak yetişti. Bu sebeple tarımsal üretimlerle ve doğayla bağlarımız büyük oranda kopmuş durumda. Hem doğa tahribatını en aza indirmek hem de kopan bağlarımızı onarabilmek adına çocuklara verilecek doğa eğitimi çok büyük önem taşıyor. Ekoloji dersi ile çocuklarımızın hem doğayla olan bağlarını güçlendirmeyi hem de onları yeni tarımsal teknikler konusunda bilgilendirmeyi hedefliyoruz. Aslında bu yolla bir farkındalık çalışması yürütüyoruz. 
 
Çocukların doğayla olan bağlarını güçlendirmek adına neler yapıyorsunuz? 
Gerek bahçemizde gerek terasımızda yaptığımız uygulamalı derslerimizde mutlaka toprağa dokunmalarını sağlıyoruz. Ayrıca ders içeriği olarak her kademeyi sene içerisinde mutlaka bir ya da iki kez doğa yürüyüşüne götürüyoruz. Bununla beraber organik çiftliklere okul gezileri yapıyoruz ve ayrıca kamp etkinliklerimizi de gerçekleştiriyoruz. Doğa yürüyüşlerinde mutlaka ağaçları, böcekleri ve hayvanları yerlerinde inceliyoruz. Doğanın bir parçası gibi bir gün geçirip, sadece ayak izimizi bırakarak ayrılıyoruz ormandan. 
 
Yeni tarım teknikleri derken nelerden bahsediyorsunuz? 
Onarıcı tarım ve permakültür. Aslında ana çatımız onarıcı tarım. Besleyici ve adil gıda nasıl üretilir, bu ürünleri üretirken neler yapmalıyız sorunlarına cevap olacak uygulamalar yapıyoruz. Permakültür ile onarıcı tarıma giriş yapıyoruz. Tam Türkçe karşılığı ile kalıcı (sürdürülebilir) tarım diyebiliriz permakültür. Sadece sürdürülebilir tarım olarak değerlendirmek eksik kalıyor tabii, permakültür bazı etik değerler ve uygulama ilkeleri üzerinde yükseliyor. Ardından onarıcı tarım ile hayvansal üretimin ve bitkisel üretimin ayrı düşünülemeyeceğini anlatıyoruz ve çocuklarımızın dünyayı (doğayı) üreterek onarabileceğimizin farkına varmalarını sağlıyoruz. Öncelikle onlara doğaya nasıl bir bakış açısıyla yaklaşmaları gerektiğini anlatıyoruz. Ardından tarımsal uygulamalarımızla bu bakış açısını desteklemeye çalışıyoruz. Toprağı ve doğayı sömürmeden, doğanın işleyişine en uygun yolla nasıl üretim yapabileceklerini anlatıyoruz. Tabii ki bu konuları yaş gruplarına uygun olarak hem öğrenip hem eğlenebilecekleri uygulamalarla aktarıyoruz. 
 
Bu eğitimi alan öğrencilerin nasıl bir farkındalığı olacak? 
Dünyadaki bütün sorun su ve yiyecek üzerinden çıkıyor. Bu eğitimle çocuklarımıza vermek istediğimiz yedikleri yiyeceklerin ne koşullarda, hangi tekniklerle üretildiğini sorgulamaları. Herhangi bir eylem gerçekleştirirken bunun muhtemel bütün sonuçlarının yanında doğal süreçlerdeki sonuçlarını da sorgulamaları. Üretim yapmayı tercih edenlerinin de doğal yollarla üretim yapabilecek temel bilgiye ve felsefeye sahip olabilmelerini hedefliyoruz.  Bir yandan da doğal sistemlere uygun yaşam ve üretim sistemleri oluşturabilecek sorgulama yetisine sahip olabilmelerini önemsiyoruz. Aslında işin özünde yaklaştıkları herhangi bir konuya “Neden?” diye sorabilmeleri bizim için çok önemli, bu durum ekoloji eğitiminde de de bir anlayış olarak kendini gösteriyor. 
 
Velilerin ve çocukların geri dönüşleri nasıl oluyor? 
Çocuklar çok mutlu oluyorlar. Kendi başlarına çamurda yürüyebildiklerini, patikalarda gezebildiklerini görebilmek onları çok mutlu ediyor. Yürüyüşlerden hemen sonra tekrar ne zaman gideceklerini soruyorlar ve diğer yürüyüş için planlar yapıyorlar. Velilerin bir kısmı çok pozitif karşılıyor yapılan uygulamaları. Bir kısmı ise önce tepkili olabiliyor. Ancak çocukların ne kadar mutlu olduklarını ve özgüvenlerini ne kadar desteklediğini fark ettiklerinde ön yargıların çoğu kırılıyor. Ne mutlu ki bu uygulamalarımızla ilgili olumsuz bir geri dönüş almadık.