Kutlamalar Bizi Birbirimize Yakınlaştırır

 Ben insanların kendi özel günlerinden tutun da dini ve milli kutlamalara kadar bütün  kutlamaların değerini bilmemiz, hepsinin hakkını vermemiz gerektiğini; sağlığımız elveriyorsa, kısa bir süre için günlük hayatımızın dertlerini bir kenara bırakıp bu kutlamalara katılmamız gerektiğini düşünüyorum. Yeni yılın hepimize mutluluk ve huzur getirmesini diliyorum.

Eski yılı uğurlamak, yeni yılı kutlamak –belki Noel’le karıştırıldığı için- bir Hıristiyan adeti olarak görülse de aslında bütün toplumlara ait bir gelenektir. Tarihin bilinen en erken dönemlerinden beri yeni yıl kutlamaları, bütün toplumların geleneklerinde var.  Yeni yıl kutlaması dine değil, kültürlere aittir. Bütün toplumlarda insanlar yeni yıldan; sağlık, mutluluk, iyilik, bereket, huzur ve barış beklerler. Yeni yıl kutlamaları aynı zamanda, insanların geçmiş yılın muhasebesini yapma, yeni yılda yeni kararlar almalarına da vesile olur.  

İ.Ö. 11000 yıllarına uzanan Göbeklitepe’de ilk tören alanlarına ait mimari kalıntılara rastlanıyor. Çatalhöyük sakinlerinin (İ.Ö. 6500) av bereketi için görkemli törenler düzenledikleri biliniyor. Bütün insanlar, kendi geleneklerine uygun kutlamalar yapıyorlardı. Meşhur felsefeci Wittgenstein, insanın bir tür “törensel hayvan” (ceremonal animal) olduğunu söyler.  Antropologlara göre kutlama yapmayan topluluk yoktur. Tören insana özgü bir davranıştır. 
Yeni yılı, baharın gelmesini (Hıdrallez, Newroz),  doğum günlerini, yeni doğan bebekleri, şirket kuruluşlarını, nişanları, evlilik yıldönümlerini, kahramanlık günlerini, dini bayramları, mezuniyet ya da emekliliği, ilk ev ya da araba almayı kutlarız. Ailemizde yaptığımız kutlamalar olduğu gibi, çalıştığımız kurumlardaki kutlamalar, toplum olarak kutladığımız günler vardır.

Anadolu kültürlerinin bayramları üzerine çalışmalar yapan Akdoğan Özkan, Sünni, Alevi, Ortodoks, Katolik, Yahudi, Nusayri, Süryani ve diğer inanç gruplarına ait bayramların birçok benzerlikler içerdiğine dikkat çeker. İnançları ne kadar farklı olursa olsun bu kültürlerin kutlamaları birbirine benzer. Muharrem ayının onuncu gününde aşure yapmak sadece Müslümanlara ait bir gelenek değildir. Nuh Peygamber'in Büyük Tufan'da elinde kalan son malzemelerle yaptığı bu tatlı, İslamiyet’ten önce İsrailoğulları’nda da vardı, günümüzde Aleviler  Ermeniler, Rumlar, Bulgarlar ve Sırplarda da vardır.

Sadece Anadolu’da değil, dünyanın farklı coğrafyalarında yapılan kutlamalar da pek çok açıdan birbirine benzer. Peru ve Guatemala’da Mayaların yaptığı kutlamalarla Orta Asya Şamanlarının ya da İran bölgesindeki Zerdüştlerin kutlamaları arasında pek çok ortak nokta vardır. Kökleri Pagan geleneklerine dayanan bağbozumu şenlikleri hemen her kültürde mevcuttur. Kutlamalar evrenseldir.