Bakanlıkça, AK Partili milletvekillerine ve il başkanlarına geçen hafta yapılan sunumda, 15 Kasım 2012 itibarıyla faal olan 3 bin 830 dershanenin görüşünün sorulduğu araştırmaya ilişkin veriler paylaşıldı. Dershanelerin dönüşümüne, yol açtığı sorunlara, Türkiye'deki ve dünyadaki mevcut verilere yer verilen sunumda, dershanelerin program türlerine göre sayıları aktarıldı.
Araştırmaya katılan dershanelerin program türüne bakıldığında, 677'sinin sadece ortaöğretim hazırlık, 378'inin sadece üniversiteye hazırlık, 40 'ının sadece KPSS'ye hazırlık, 2 bin 371'inin SBS-üniversiteye hazırlık, 314'ünün SBS-üniversiteye hazırlık ve KPSS, 16'sının SBS-KPSS hazırlık, 34'ünün üniversite hazırlık-KPSS kursu verdiği görülüyor.
2012'de dershanelerin yaklaşık yüzde 80'inin üniversiteye hazırlık kursu verdiğini ortaya koyan araştırmaya göre, öğrencilerin yüzde 42'si üniversiteye hazırlanan lise, yüzde 39'u ortaöğretime hazırlanan ortaokul öğrencisi olarak belirlendi. Mezun öğrencilerin yüzde 18'i dershaneye giderken, yüzde 1 oranında kişi ise KPSS için dershaneyi tercih ediyor.
2012-2013 eğitim-öğretim yılında 3 bin 858 olan dershane sayısı, 2013-2014 eğitim-öğretim yılında 3 bin 640 olarak belirlendi. Geçen yıl 50 bin 116 olan dershanede çalışan öğretmen sayısı, bu eğitim-öğretim yılında 50 bin 85 olarak tespit edildi. Kasım ayı itibarıyla da dershaneye giden öğrenci sayısının KPSS kursları hariç 1 milyon 178 bin 487 olduğu belirtildi.
Dershanlerin fiziki durumu
Dershanelere, bağımsız binalarının olup olmadığı da soruldu, buna göre yüzde 42.69'u (bin 635 kurum) bağımsız binaya sahip, yüzde 56.84'ünün (2 bin 177 kurum) ise bağımsız binası bulunmuyor.
Dershanelerin yüzde 21.72'sinin (830) bahçesi varken, yüzde 73.28'inin (2 bin 809) ise bahçesi yok. İçki satışına 100 metre mesafede bulunan dershanlerin oranı yüzde 80.81, bu mesefade olmayanların oranı ise yüzde 17.02 olarak belirlendi.
''Ortaokul öğrencilerinin yüzde 10.36'sı dershaneye gidiyor''
Araştırmada 2012-2013 eğitim-öğretim yılında dersaneye devam eden öğrenci sayıları da tespit edildi. Ortaokullardaki toplam 5 milyon 181 bin 965 öğrenciden yüzde 10.36'sı; lisede ise 3 milyon 955 bin 77 öğrenciden yüzde 14.71'i dershaneye gidiyor.
Ortaokul öğrenci dağılımına göre 5. sınıfta okuyan 1 milyon 220 bin 969 öğrencinin yüzde 1.99'u; 6. sınıftaki 1 milyon 371 bin 3 öğrencinin yüzde 4.88'i; 7. sınfıtaki 1 milyon 321 bin 927 öğrencinin yüzde 10.82'si; 8. sınıflarda 1 milyon 268 bin 66 öğrencinin yüzde 23.88'i dershaneye devam ediyor.
Lise düzeyinde ise, 9. sınıfların 1 milyon 434 bin 953 öğrencisinden yüzde 1.94'ü; 10. sınıf 909 bin 89 öğrencinin yüzde 6.5'i; 11. sınıf 803 bin 696 öğrencinin yüzde 20.18'i; 12. sınıf 780 bin 790 öğrencinin yüzde 42.6'sı dershaneye gidiyor.
Liselerde ise 3 milyon 955 bin 77 öğrencinin yüzde 14.71'i dershanaye devam ediyor. 9. sınıf 1 milyon 434 bin 953 öğrenciden yüzde 1.94, 10. sınıf 909 bin 89 öğrenciden yüzde 6.5'i, 11. sınıf 803 bin 696 öğrenciden yüzde 20.18'i ve 12. sınıf 780 bin 790 öğrenciden yüzde 42.6'sının dershane öğrencisi olduğu belirlendi.
''Okul müfredatının boşa çıkartıyor''
Dershanelerin öğrenciler arasında rekabet duygusunu arttırdığı, okulları öğrencilerin ve velilerin gözünde işlevsiz hale getirdiği vurgulanan araştırmada, bu kurumların yol açtığı diğer olumsuzluklar şöyle sıralandı:
''Okul öğretmenlerini zorda bırakmakta, emeklerini hiçe saymaktadır. Çocukları test ve ezber odaklı bir anlayışa zorlamaktadır. Çocuklar arasında fırsat eşitsizliği oluşturmaktadır. Okul müfredatını neredeyse tamamen boşa çıkarmaktadır. Çocukların analitik kabiliyetlerini azaltmaktadır.''
Sunumda ayrıca kalkınma planlarıyla MEB'in 2009'da yayımlanan Strateji Belgesi'nde yer alan konuya ilişkin hedefleri de aktarıldı.
''SODES'te 48 bin 769 öğrenci üniversite hazırlık kursuna gitti''
Sosyal Destek Programı (SODES) hakkında da bilgi verilerek, program kapsamında 2008-2013'te dezavantajlı durumdaki çocuk ve gençlere yönelik eğitimde fırsat eşitliğini artırmak amacıyla etüt merkezleri ve okuma salonlarının desteklendiği ifade edildi.
Verilen bilgilere göre, bu 5 yıllık sürede düzenlenen bin 400 üniversiteye hazırlık kursundan 48 bin 769 öğrenci yararlandı. 3 bin 619 ortaöğrenim sınavlarına hazırlık kursundan 157 bin 432 öğrenci; yaklaşık bin 222 etüt merkezi ve okuma salonundan ise 538 bin 886 öğrenci faydalandı.
''Doğu ve Güneydoğu'da sadece 55 bin 880 öğrenci dershaneye gidebiliyor''
Özel dershanelerin fırsat eşitsizsliğini arttırdığı ifade edilerek, lise öğrencilerinin yüzde 58'inin dershaneye gitmediği ya da gidemediği belirtildi.
Dershanelerin yarısına yakınının büyükşehirlerde bulunduğu, kırsal kesimde yaşayan öğrencilerin bu kurumlardan istifade edemediğine dikkat çekilerek, dershaneye erişimin, bölgeler arası eşitsizlikleri artırdığı ve bu nedenlerle üniversiteye giriş sınavlarında eşitsizliğe neden olduğu kaydedildi.
Dershanelerin yüzde 87.6'sı Adıyaman, Ağrı, Ardahan, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Hakkari, Iğdır, Kars, Kilis, Malatya, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Tunceli, Van dışındaki illerde bulunuyor.
Doğu ve Güneydoğu'daki bu 23 ilde 55 bin 880 öğrenci dershaneye giderken, diğer illerde bu sayı toplam 957 bin 37'lere çıkıyor.
Başarılı öğrencilerin de dershaneye devam ettiği ifade edilerek, Anadolu lisesi öğrencilerinin yüzde 91.12'sinin, fen ve sosyal bilimler lisesi öğrencilerinin yüzde 94.55'inin, özel okul öğrencilerinin ise yüzde 52.29'unun dershanelere kayıtlı olduğu bilgisi paylaşıldı.
Fen ve sosyal bilimler, Anadolu ile özel liselerde dershaneye giden öğrenci sayısı yüzde 83.9 olurken; genel ve meslek liselerinde ise yüzde 30.5 oranında öğrenci dershaneye gidiyor.
Eğitimde özel okullaşma yüzde 3
Gelişmiş demokratik ülkelerde eğitim açısından en önemli göstergelerden birinin eğitimde özel okullaşma oranı olduğu vurgulanarak, Rusya'da yaklaşık yüzde 16 civarında olan bu oranın, AB'de yüzde 10-15 aralığında, OECD ülkelerinde yüzde 10-18 aralığında olduğu belirtildi.
Türkiye'de ise bu oranın yüzde 3'e yakın bir noktada olduğu ifade edildi.
