Ankara 18. İdare Mahkemesi, Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2013’te son kez 8. sınıflar için yaptığı Seviye Belirleme Sınavı’nın (SBS) yürütmesini durdurdu. SBS yabancı dil testinde 718 adayın sonuçlarının yanlış hesaplanması üzerine yapılan başvuruyu değerlendiren 18. İdare Mahkemesi kararında, “Seviye Belirleme Sınavı’na katılan 1 milyon 112 bin 604 ögrenci için dava konusu işlemin uygulanması halinde telafisi güç ve imkânsız zararların oluşabilecegi tartışmasızdır” denildi.
CHP İstanbul Milletvekili Aydın Ayaydın, 8 Haziran 2013 günü yapılan sınava katılan 718 adayın sonucunun yeniden değerlendirilmesinin puanlardaki standart sapmaları değiştireceği ve bunun da tüm öğrencilerin sıralamasına yansıyacağı gerekçesiyle sınav sonuçlarının, yeniden değerlendirilmesi için iptal ve yürütmenin durdurulması istemiyle dava açmıştı. Mahkeme, dava konusu işlemin, uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceği gerekçesiyle yürütmesinin durdurulmasına karar verdi.
Kararda, davalı idarenin, hata sonucu standart sapmada oluşan kaymanın binde 3, bunun ortaöğretime yerleştirme puanındaki etkisinin ise on binde 1 düzeyinde bulunduğu ve söz konusu değişimin öğrenci yerleştirmedeki etkisinin yok denecek kadar az olduğu yönündeki savunması hatırlatıldı. Ancak bu savunmaya, muhtemel değişimin öğrenci yerleştirmesindeki etkisinin, puanların yeniden hesap edilerek yerleştirmenin buna göre yapılması ile ortaya çıkacağı gerekçesiyle itibar edilmediği anlatıldı. Mahkemenin kararını değerlendiren Milli Eğitim Bakanlığı yetkilileri ise Bölge İdare Mahkemesi’ne itirazda bulunacaklarını belirtti.
Bakanlık: Çalışma başlattık Bakanlık yetkilileri, bugüne kadar Milli Eğitim Bakanlığı’na SBS’de ‘mağdur olunduğu’ iddiasıyla tek bir başvurunun dahi yapılmadığını ifade ederek, “Bakanlık, yürütmeyi durdurma kararına bir üst mahkemede itiraz edecek” dedi. Milli Eğitim Bakanlığı, “Karardan kaynaklanabilecek olası mağduriyetleri önlemeye yönelik çalışmalarbaşlatıldı. İtiraz dahil tüm hukuki süreçleri takip edeceğiz” diye açıklama yaptı. Ancak MEB’in itirazı kabul edilmezse, 1 milyon 112 bin öğrencinin puanı tekrar hesaplanacak. Sıralamaların değişmesi durumda da dönem ortasında öğrencilerin okulları değişebilecek.
Karar: İşlem hukuka aykırı
Kararda özetle şöyle denildi: “Sınav sonuçlarının mevzuat hükümleri çerçevesinde doğru hesaplanması ve yerleştirme işlemlerinin buna göre gerçekleştirilmesi idarenin sorumluluğu altındadır. Sınava katılan 1.112.604 öğrenci dikkate alındığında, sınav sonuçlarının değerlendirilmesinde gözardı edilen bir kuralın veya hesaplamada yapılacak en küçük bir hatanın birçok öğrencinin hakkını etkileyebilecek potansiyele sahip olduğunun kabulü gerekmektedir. Davalı idarenin iddia ettiği gibi, söz konusu değişimin öğrenci yerleştirmedeki etkisinin yok denecek kadar az olması hali dahi hukuken kabul edilebilir bir durum olmadığı cihetle dava konusu işlemi hukuka uygun hale getirmeyecektir. Bu durumda; SBSsonuçlarının, Milli Eğitim Bakanlığı’nın sınav sonuçlarının değerlendirilmesine ilişkin hükümlerine uygun olarak hesaplanmadığı anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmamaktadır. 1.112.604 öğrenci için dava konusu işlemin uygulanması halinde telafisi güç ve imkânsız zararların oluşabileceği tartışmasızdır. Hukuka aykırı işlemin yürütülmesinin durdurulmasına, kararın tebliğinden itibaren 7 gün içinde Bölge İdare Mahkemesi’ne itiraz yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.”
Ayaydın: Çok geç bir karar
Sınav sonuçlarını mahkemeye götüren CHP Milletvekili Aydın Ayaydın kararı şöyle yorumladı: SBS’de 718 öğrencinin yabancı dil testi başka bir cevap anahtarıyla okunduğu için MEB tarafından yanlış değerlendirildi. Bunun üzerine TBMM’de basın toplantısı yaptık. Yeniden hesaplanmasını talep ettim. 2 saat sonra Milli Eğitim Bakanlığı yanlışlığı doğruladı ve yeniden değerlendirme yapıldığını söyledi. Ancak bu 718 öğrencinin puanları değiştiğine göre sınava giren 1 milyon 112 bin öğrencinin sınav sonuç sıralamasının da yeniden hesaplanması gerekiyordu. Bakanlığın bütün öğrencileri yeni puanlamaya göre sıralaması gerekirdi. Bu amaçla mahkemeye başvurdum. Kayıtlar yapılmadan yürütmenin durdurulması kararı verilsin ki telafisi güç sonuçlarla karşılaşılmasın istedim. Ancak geçerli olmayan sonuçlara göre kayıtlar yapıldı. Bazı öğrenciler istemedikleri okullara yerleştirildi. Bazıları eski sonuçlara göre değerlendirme yapıldığı için yerleşemedi. Şu an tam bir kaos ortamı yaşanıyor. MEB tüm uyarılarıma rağmen geçerli olmayan liste sıralamasıyla kayıt yaptı. Geç kalınmış bir karar. Bu saatten sonra yapılacak bir şey yok. Bakanlık kadar mahkeme de kararı geç verdiği için suçludur.Radikal
Uzmanlar: Alt tercihe inilmez
Hatice Yılmaz (Final Dershanesi Eğitim Koordinatörü):718 öğrencinin sonuçları bir kere daha değerlendirildi ama sıralama değiştirilmedi. Açılan davadan sonra tercihler alındı, kayıtlar yapıldı, karne zamanına gelindi. Bu saatten sonra yeniden değerlendirme yapılır ve ufak değişiklikler olur. Bir çocuk A okulu yerine B okuluna gittiyse, şimdi yeni yerleştirmede daha üst sırada yer alıyorsa bunlara ek hak verilebilir. Kontenjanlar müsait. Alt sırada yer alan ama okula yerleşenlerin kayıtları silinemez. Geç gelen adalet, adalet değildir. Galatasaray ve İstanbul Lisesi’nde kontenjan sorunu olabilir. Öğrenciler telaşlanmasın. Büyük değişiklikler olmayacağını bekliyoruz.
Cihan Yeşilyurt (Fen Bilimleri Rehberlik Koordinatörü):Danıştay’ın çok geç aldığı bir karar. Sonuçta bir şey çıkmaz ama veliler endişe içinde. Yerleştirmeden 6 ay sonra yeniden yerleştirme yapılmaz. Bir alt tercihe yerleşme olmaz. Bu durumda öğrenci ve veliler itiraz eder, tazminat davaları açılır. Burada kazanılmış hak oluşuyor. Kaos var. Bakanlık soru işaretlerini gidermeli. Çözüm, böyle devam edilmeli. Değişiklik olursa daha büyük sorunlar doğar, tazminat davaları açılır.
Eğitim Bir Sen Genel Başkan Yardımcısı Ramazan Çakırcı: “Davanın aylar sonra karara bağlanması, telafisi güç ve imkânsız zarar doğurur. Bu, hukuki faydayı sağlamaktan uzak bir karar. Mahkeme kararı uygulanacaksa ikinci dönem başlamadan gerçekleştirmeli.”
Eğitim Uzmanı Turgay Polat: “Puanlar tekrar hesaplansa bile bir milyon öğrenciden ancak 2 binini etkiler. Velilerin ve öğrencilerin panik yapmasına gerek yok. Puanlarda 1 puan bile değişiklik olmaz. Herkesi yerinden oynatacak bir şey değil.”
Türk Eğitim Sen Genel Başkan İsmail Koncuk: “Yargının böyle bir karar vereceği belliydi. Tüm sıralama ve okullar değişebilir. Ama ne kadar öğrenciyi etkiler yeni hesaplama sonrası göreceğiz. Bölge idarenin vereceği kararın da farklı olmayacağını düşünüyorum.”
Demokrat Eğitimciler Sendikası Genel Başkanı Gürkan Avcı: “Yeniden değerlendirmeyle 718 öğrencinin bir kazanımı olursa onlar çözüme kavuşur. Diğer öğrenciler için kazanılmış haklar bakidir. Geçmişte de hata oldu, haklara dokunulmadı.”
Kültür Dershaneleri Rehberlik Koordinatörü Salim Ünsal: Bu müthiş bir kaos. Öğrenciler okula yerleşti ve ilk dönem bitmek üzere. Bu yürütmeyi durdurma kararı önemli bir mağduriyeti de beraberinde getirir. Çünkü tekrar hesaplandığında öğrenciye bulunduğu okuldan bir üst seviyeye girme hakkı doğabilir. Bu durumda da bir iki öğrenci bile etkilense öğrenciye hakkı verilmeli. Okulların kontenjanı dışında tekrar hesap yapıldıktan sonra okullara alınması gerekir. Ekstra kontenjanlarla bu sorun giderilebilir. Öğrencilerin hak kaybına uğratılmadan sorunu çözülmelidir. Yıllardan beri aynı sıkıntılar yaşanıyor. En son sınavda bile kaç soru iptal edildi. 3 aydır başka okulda okuyorlar, şimdi tekrar farklı bir okula geçmeleri gerekecek.
Özel Okullar Birliği Başkanı Cem Gülan: Şu an öğrenciler okullarına başlamış durumda ve aldıkları puana göre okullarına devam ediyorlar. Türkiye ’de maalesef şikâyetçi olduğum konulardan biri mahkemelerin yavaş hareket etmesi. Bu saatten sonra yapacak pek bir şey olduğuna inanmıyorum. Ancak tekrar hesap yapılır ve onlara okul değiştirme hakkı verilebilir. Siz bir öğrenciyi Galatasaray Lisesi’ne yerleştirdiniz, onu oradan tekrar çıkaramazsınız ama tekrar hesaplama ile hak kazanan öğrenciyi o okula ek kontenjan koyarak yerleştirebilirsiniz. Tabii MEB’in de bir itiraz hakkı var. Bu süreç böyle uzayıp gidebilir.
Türk Eğitim Derneği Başkanı Selçuk Pehlivanoğlu: Bu çok önemli bir sorun. Umuyorum yeni çıkacak hesaplarda çok büyük bir oran etkilenmez. Çünkü bu, büyük bir mağduriyetin yaşanmasına sebep olur. Kontenjan artırımına gidilerek sorunlar halledilebilir. Hızlıca bir tekrar hesap yapılmalı. Eğer bu karara MEB’in itirazı olursa bu da ciddi bir süre alır ve mağduriyetin giderilmesi sekteye uğrar. Başka sorunlar ortaya çıkabilir. TEOG sonuçlarının da açıklanması gerekirdi ama şu an her yerde bir kargaşa mevcut. Bu halden bir an önce rutine dönülmeli, yoksa her birey bundan zarar görecek.
