TEOG'da İptali İstenen Bir Türkçe Sorusu Daha

''Sayın Abbas Güçlü, 

MEB'in yapmış olduğu Türkçe sınavında aşağıdaki sorunun yanlış olduğunu düşünüyoruz. Soru ile ilgili açıklama aşağıdadır. 

 25.11.2015 tarihinde uygulanan "8. SINIF I. DÖNEM TÜRKÇE DERSİ MERKEZÎ ORTAK SINAVI"nın B kitapçığındaki 19. soru teknik olarak hatalı olduğu için iptal edilmelidir.
 
A, B ve D şıklarındaki virgüller aynı işlevdedir. Bu şıklarda "Virgül" ün 6. sınıfta "Yazma" öğrenme alanı ile ilgili işlevi ölçülmek istenmiştir. "İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı"ndaki ilgili kısım:
 
Hitap için kullanılan kelimelerden sonra konur. (s. 36)
 
Türk Dil Kurumunun "Yazım Kılavuzu"nda (27. Baskı) "Virgül" başlığı altındaki 11. işlev şöyle açıklanmıştır:
 
11. Hitap için kullanılan kelimelerden sonra konur:
 
Efendiler, bilirsiniz ki hayat demek, mücadele, müsademe demektir. (Atatürk)
 
C şıkkında ise "Virgül" ün 8. sınıfta "Yazma" öğrenme alanı ile ilgili işlevi ölçülmek istenmiştir. "İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı"ndaki ilgili kısım:
 
Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan ögeleri belirtmek için konur. (s. 40)
 
Türk Dil Kurumunun "Yazım Kılavuzu"nda (27. Baskı) "Virgül" başlığı altındaki 3. işlev şöyle açıklanmıştır:
 
3. Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan özneyi belirtmek için konur:
 
Saniye Hanımefendi, merdivenlerde oğlunun ayak seslerini duyar duymaz, hasretlisini karşılamaya atılan bir genç kadın gibi koltuğundan fırlamış ve ona kapıyı kendi eliyle açmaya gelmişti. (Yakup Kadri Karaosmanoğlu)
 
19. sorunun C şıkkı:
 
C) Çocuklar, bilgisayarın başından hiç ayrılmıyor.
 
C şıkkı hatalıdır. Neden? Öncelikle cümle uzun bir cümle değildir. Cümle toplam beş kelimeden oluşmaktadır.
 
İkincisi özne yüklemden uzak düşmemiştir. Özne ile yüklem arasında sadece üç kelime vardır:
Çocuklar, bilgisayarın başından hiç ayrılmıyor.
Özne                                                  Yüklem
 
C şıkkı "Virgül" başlığı altındaki 3. işleve uygun değildir.Nitekim Türk Dil Kurumunun "Yazım Kılavuzu"ndaki (27. Baskı) örnekler de görüşümüzü doğrulamaktadır.
 
Örnek:
Saniye Hanımefendi, merdivenlerde oğlunun ayak seslerini duyar duymaz, hasretlisini karşılamaya atılan bir genç kadın gibi koltuğundan fırlamış ve ona kapıyı kendi eliyle açmaya gelmişti. (Yakup Kadri Karaosmanoğlu)
 
Bu cümle yirmi dört kelimeden oluşan uzun bir cümledir. Bu örnekte özne ile yüklem birbirine uzaktır. Özne ile yüklem arasına tam yirmi bir kelime girmiştir.
 
Ben aç yattım mı kötü kötü rüyalar görürüm nedense. (Orhan Kemal)
 
31. sayfada bulunan bu örnekte sekiz kelime ve bir ek (mı) vardır. Özneden sonra virgül kullanılmamıştır.
 
Halikarnas Balıkçısı [Cevat Şakir Kabaağaçlı (1886-1973)] en güzel eserlerini Bodrum'da yazmıştır.
38. sayfada bulunan bu örnekte yedi kelime (köşeli ayraç içindeki kısım hariç) vardır. Özneden sonra virgül kullanılmamıştır.
 
MEB yayını olan "İlköğretim Türkçe 8 Öğrenci Çalışma Kitabı"ndaki örnek de görüşümüzü doğrulamaktadır.
 
Örnek:
6. Selim Dede, uçurumun tepesinde yavruları uçmaya hazırlamak için kollarını kanat
gibi kullanıyor, hoplayıp zıplayıp çırpınıyordu.
 
12. sayfada bulunan bu örnekte on beş kelime vardır. Özne ile birinci yüklem arasında dokuz kelime vardır.
 
19. sorunun C şıkkı hatalıdır. "Yazım Kılavuzu"ndaki 3. işlevle ilgili örnek ve diğer örneklere göre C şıkkında özneden sonra virgül kullanılmaz. Cümle hem uzun değildir hem de özne ile yüklem birbirine uzak değildir.
 
Soru bu hâliyle hatalıdır. Çünkü cevap olarak gösterilen C şıkkı hatalıdır. Şık teknik olarak hatalı hazırlandığı ve cevap şıkkı bulunmadığı için soru iptal edilmelidir.

Saygılarımla.

Yakup YILDIZ