İsveç’te güneş, kış aylarında sabah 09.00’a doğru doğuyor ve 15.00’te de batıyor. Üstelik çoğunlukla bulutların arkasında oluyor! Soğuğu ve karanlığı dert etmez, bir de burs bulursanız, İsveç üniversiteleri, yüzlerce yıllık tarihi binalarında, kaliteli lisansüstü öğretim vermek üzere Türk öğrencileri bekliyor. İsveç’te yükseköğrenim artık Avrupa dışından gelen öğrencilere paralı, ama hem İsveç Enstitüsü’nden hem de üniversitelerin kendilerinden burs almak mümkün. Başvuran öğrencilerden yüksek akademik başarı bekleyen İsveç üniversitelerinin bazı yüksek lisans programları için çok iyi İngilizce bilmeye de gerek yok. Öğrencilere, “master öncesi” denilen bir yıllık programlarda İngilizce öğretiliyor.
İsveç Enstitüsü, geçen günlerde benim de aralarında bulunduğum 5 gazeteciyi, İsveç yükseköğretim sistemini tanıtmak, üniversitelerini göstermek amacıyla İsveç’e davet etti. Hintli gazeteci gelemeyince, Çin’den Gong Yu ile Yuang Jinluke, Brezilya’dan Jose Eduardo Barella ve ben, bir haftayı bu ülkede geçirdik. Eğitim ve Araştırma Bakanlığı’nı, Karolinska Enstitüsü’nü, Uppsala Üniversitesi’ni, Chalmers Teknoloji Üniversitesi’ni, Linköping Üniversitesi’ni, KTH Kraliyet Teknoloji Enstitüsü’nü ve Lund Üniversitesi’ni ziyaret ettik; okulların yöneticilerini, öğretmenlerini, öğrencilerini dinledik, tarihlerini öğrendik, kampuslarını gezdik.
Eğitim artık paralı
14 üniversite ve 20 yüksekokulun bulunduğu İsveç’te, 2011 yılından bu yana Avrupalı olmayan öğrencilerden para alınıyor. Bu nedenle yabancı öğrenci sayısında büyük düşüş var ve hem hükümet hem de üniversiteler yabancı öğrenci oranını artırmak için uğraşıyor.
İsveç Eğitim ve Araştırma Bakanlığı Üniversite Bölümü’nden Sorumlu Başkan Yardımcısı Maria Wilenius’un verdiği bilgilere göre, yabancı öğrenci sayısı yeni ücret politikasıyla birlikte 10 binden 4 bine düştü. İsveç üniversitelerindeki Türk öğrenci sayısı ise 447’den 276’ya geriledi. Verilen bursların her yıl artırıldığını söyleyen Wilenius, “Yabancı öğrencileri kaybettiğimiz için üzgünüz, sanayi de bu durumdan kaygılı” dedi.
Wilenius, yükseköğretim kurumlarına daha çok özgürlük verildiğini vurgulayarak şunları söyledi:
“Yükseköğretim kurumlarına daha çok özgürlük vermek, onların uluslararası rekabetçi ortamda başarılı olabilmeleri için bir önkoşuldur. Yükseköğretim kurumlarının temel göre- vi, toplumun gelişmesinde bağımsız ve eleştirel yansıtıcı bir güç olmalarıdır. Yükseköğretim kurumlarına daha çok bağımsızlık ve sorumluluk vermek, onların kalitesini artırır.”
