MİNE ÖZDEMİR
Bu günlerde üniversite tercihi yapacak adayların kafalarında sorular bu şekilde uzayıp gidiyor. Tüm bu soruları üniversitelerin rektörlerine sorduk. Kendilerinden doğru tercihin nasıl yapılacağı konusunda tüyolar aldık
“Her öğrencinin doğrusu ayrı”
YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç: Öğrenciler ilk olarak, okumak istedikleri bu programları öncelik sırasına göre, ikinci olarak da bu programları hangi üniversitelerde okumak istediklerini yine önceliklerine göre sıralasınlar. Yanlış tercih yapmamaları için geçen seneki taban puanlardan ve sıralamalardan da istifade etmeleri gerekir. Ayrıca çift ana dal yapabilme, uluslararası öğrenci hareketliliğinde ne gibi imkânlar sunduğu gibi hususlar da dikkate alınmalı. üniversitelerin sosyal ortamına ve sundukları sosyal imkânlara dair de bilgi toplanması gerekir. Geleceğin mesleği gibi belirgin olmayan, ne getireceği belli olmayan kavramların peşinde koşmak yerine önemini her zaman koruyan bilim alanlarına yönelmenin doğru olduğunu düşünüyorum. Önlisans programlarını da ikinci lig olarak görmesinler. Pek çok önlisans programının geniş istihdam imkânlarına sahip olduğunu bilmeleri gerekir. En nihayet, tercih konusunda bütün öğrenciler için tek bir doğru yoktur, her öğrenci için ayrı doğrular vardır.
"Sadece puana bakılmamalı"
Anadolu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Naci Gündoğan: Adaylar tercih yaparken eğitim görmek istedikleri bölümleri bir önceki yılın puanlarına göre sıralıyorlar. Puanı yüksek olan üniversite her zaman eğitim kalitesi görece yüksek olan üniversite ya da o aday için en uygun üniversite anlamına gelmiyor. Üniversite ve bölüm puanlarını belirleyen birçok faktör bulunuyor. Adayların sadece puana bakarak sıralama yapmaları onların istemedikleri bir üniversite ve bölüme girmelerine neden olabilir. Tercih yaparken üniversitelerin fiziksel koşulları, öğretim kadrosu, sosyal imkânları, şehrin ulaşım ve konaklama durumu gibi birçok faktörü göz önünde bulundurulmalı.
"Yeteneğe göre yapılmalı"
Bahçeşehir Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Şenay Yalçın: Tercih yaparken popülist bölüm ya da trend alanlarda sıkışıp kalmasınlar. Kendilerine verilen imkanların ne olacağını, mezun oldukları zaman nasıl bir ortamda mezun olacaklarını çok iyi bilmeleri lazım. Mutlaka bir ya da iki dile hakim yetişmeleri lazım. Çokkültürlülük ve çokulusluluk geleceğin iş ortamları için oldukça önemli kriterler. Bugün üniversiteye başladıklarında 2020’de iş hayatına atılacaklar. O nedenle günümüzün değil bundan 5-10 yıl sonrasının koşullarını göz önünde bulundurmaları gerekir.
"Beklentiler iyi tartılmalı"
Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Gülay Barbarosoğlu: Meslek seçimini tek boyutlu bir tercih olarak görmemek gerekiyor. Meslek tercihi aynı zamanda okul sonrası nasıl bir yaşam tarzına sahip olacaklarına; kişisel ve sosyal gelişim anlamında nasıl bir çizgi izleyeceklerine; dünyayla iletişim konusunda kendilerini nerede görmek istediklerine dair de bir seçim anlamına geliyor. Bu konuda hata yapmamak adına gençlere tavsiyem, öncelikle beklentilerini iyi tartmaları, nasıl bir gelecek düşlediklerine dair dürüstçe karar vermeleri. Bu zor kararı verirken kendilerine sormaları gereken ilk sorular şunlar olmalı: “Ben ilerde nerede olmak istiyorum?” “Hayallerimi gerçekleştirmemi sağlayacak, üniversite hangisi?” Bu kriterleri karşılayan üniversite ve bölümleri araştırmaları ve araştırmalarda elde ettikleri cevapları karşılaştırmaları bu zor süreci kolaylaştırmak için önemli bir adım olacaktır.
"Üniversite seçimi önemli"
Gediz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Seyfullah Çevik: Tercihlerde yapılan en büyük hata, puana göre seçim yapılması. Gençlerimiz, üniversiteye ne olursa olsun girme hırsı ve ‘puanım ziyan olmasın’ düşüncesi yüzünden yanlış kararlar alabiliyor. Gençlerimiz tercih yapmadan önce, “Ben kimim, ne yapabilirim, ne yapmalıyım” sorularının yanıtını mutlaka arasın. İnsanın doğru tercih yapması için önce kendini keşfetmesi gerekiyor. Adaylar ne olmak ya da ne olmamak istediklerini bilirse, yanlış tercih yapma ihtimalinden de uzaklaşır. Üniversite seçiminde bana göre birinci kriter üniversitenin gelecek vizyonu, dünyaya bakışı ve uluslararası niteliği. Gençlerimiz, onları birer dünya vatandaşı olarak yetiştirecek, dünyanın her yerinde çalışabilecek eğitimi ve özgüveni verecek üniversiteleri tercih etmeli.
‘Dış dinamiklerden etkileniyorlar’
İstanbul Medipol Üniversitesi Prof. Dr. Sabahattin Aydın: Aday öğrenciler kendi öz değerlendirmelerinden çok, dış dinamiklerin etkisi altında tercih yapıyorlar. Çevremizde gördüğümüz meslek ekonomik getiri ilişkisi de tercihlerde etkili rol oynamakta. Hele “arama motorları” yoluyla tercihi sayısal listeler arasından seçerek yapmak daha da karmaşık bir probleme yol açmakta. Üniversite hayatı eğitimimizin ergenlikten erginliğe geçme dönemidir. Eğitim gördüğümüz mekan, eğitim aldığımız hocamız ve bu esnada yaşadığımız şehir ve bu şehirde kurduğumuz ilişkiler ile kurabildiğimiz ulusal ve uluslararası bağlantılar mezuniyet sonrası hayatımıza miras bıraktığımız kazanımlarımızdır. İnsan en mutlu olacağı ve en yetkin olduğu işi yaparak başarılı olabilir.
‘Mezunlarını inceleyin’
İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Karaca: Gençlerin tercihlerini yaparken eğitim almak istedikleri bölümleri, üniversitelerin en önemli göstergeleri olan mezunlarını inceleyerek, Ar-Ge'ye yatırımlarını ve üniversite -sanayi işbirliği çalışmalarını göz önüne alarak değerlendirmelerini öneririm. Köklü ve geleneği olan kurumlarda eğitim almak, kariyer yolculuklarında büyük avantajlar sağlayacaktır. Aldıkları puana göre tabii ki tercih yapmak gerekebilir, fakat tercih edilenle sevebilecekleri bölüm çakışabilmeli. Tercih ettikleri meslek ilerde hobileri haline dönüşebilmeli...
‘Özel koşulları iyi okuyun’
İzmir Ekonomi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Oğuz Esen: Tercih döneminde adaylar, kaygı içinde meslek ve üniversite arayışı içinde. Bu dönemde adayların çevresindeki herkes farklı bir görüş bildiriyor. Ancak gençlerimiz, bu görüşleri kendi süzgeçlerinden geçirip son kararı alma cesaretini göstermeliler.
2015 ÖSYS Kılavuzu'nda yeniliklere dikkat etmeliler. Tercih etmeyi düşündükleri bölümlerdeki özel koşulları titizlikle okumaları gerekiyor. Hiç uyum sağlayamayacakları şehirlerdeki üniversiteleri seçerek kendilerini zorlu bir sürece sokan adaylar da var. Adayların, en çok istedikleri üniversite ve bölüm, 1. tercihleri olmalı. Sadece puan yeterli olduğu için ilk sıralara yazılan tercih sonucunda istenmeyen bir meslek sahibi olabilirler.
‘İyi araştırma yapın’
MEF Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Muhammed Şahin: Tercih yapılırken en çok yapılan hata, tercih listesinde istek dışı bir yükseköğretim programının yazılması. Meslek tercihi yapmak önemli ve bir o kadar da zor bir karardır. Ne yazık ki birçok aday, sınav kaygısı nedeniyle meslek seçimlerini tercih dönemi gibi kısa bir sürece bırakıyor. Kişisel özelliklere uymadan, puanım boşa gitmesin kaygısı, aile ve çevre baskısı, arkadaşların tercihine yönelme gibi hatalı kriterlerle zaman zaman yanlış bölümler, meslekler, üniversiteler seçiliyor. Bu kısa sürede verilen karar kişiyi hayat boyu olumsuz etkiliyor. Adaylar doğru tercih için iyi araştırma yapmalı, hedeflerini onlara sunabilecek üniversiteyi tercih etmeliler.
‘Deneyimlerden yararlanın’
ODTÜ Rektörü Prof. Ahmet Acar: Önce hangi fakültede okumak istediklerine karar versinler. Çünkü temel bilimler, sosyal bilimler, mühendislik, tıp, hukuk gibi genel alanlar birbirinden farklı. Fakülte kararını verdikten sonra o fakültenin içinde hangi bölüme daha yakın olduğuna karar vermek daha sağlıklı olur. Genel alan veya fakülte tercihini yaptıktan sonra, farklı bölümlerin ve mesleklerin ne olduğu titizlikle araştırılmalı, o alanlarda çalışan insanlarla konuşulmalı. Hangi üniversitenin seçileceği de elbette çok önemli. Tercih edeceğiniz üniversitenin öğretim üyesi kadrosu, müfredatı, birlikte eğitim göreceğiniz öğrencilerin niteliği, sunulan eğitim-öğretim altyapısını inceleyin. Üniversitenin eğitim ve araştırmada ne kadar başarılı olduğuna bakın. Mezunlarının yurtiçinde ve yurtdışında iş bulma oranını, iş yaşamındaki başarılarını öğrenmeye çalışın. Ayrıca, eğitim olanaklarının çeşitliliğine de bakın. İnsanın sevdiği işte çalışabilmesi zaten en büyük mutluluk. Bu nedenle, “daha yüksek puanlı bölüm benim için daha iyidir” demeden, gerçekten ne istediklerini anlayarak tercih yapsınlar.
‘Eğitim kalitesini göz ardı etmeyin’
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Rektörü Prof. Dr. Mustafa Güden: Tercih döneminde adaylar üniversitelerin eğitim kalitesi, akademik kadrosu ve eğitim-öğretim olanaklarını göz ardı etmektedirler. Bir diğer önemli nokta da öğrencilerimiz kişisel yetenek ve donanımlarına uygun bölüm seçmeleri gerekir. Örneğin sosyal ilişkileri zayıf bir öğrencinin hizmet sektörü ile ilişkili meslek tercihinde bulunması gerek eğitimine devam ederken gerekse mesleğini icra ederken mutsuz bir bireye dönüşmesine neden olabilmektedir.
‘İş olanakları önemli’
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hüseyin Akan: Öğrenciler büyük şehir ve bilinen üniversiteleri öncelikle tercih ediyor. Oysa önce tercih edeceği bölümü sevip sevmediğini, isteyip istemediğini sorgulamalı. Okuduğu bölümü bitirince iş seçeneklerinin zenginliğini göz önüne almalı. Girişimci karakterdekiler iş seçeneği çok olan bölümleri seçmeli, aksi durumda belli bir-iki işe yönelik mezun veren bölümlere yönelmeli. Bir diğer husus, seçeceği üniversitenin o bölümündeki öğretim elemanı, alt yapı ve eğitim deneyiminin önemidir. Okuyacağı üniversitenin sosyal, kültürel imkanları da dikkate alınmalı.
‘Popülarite yanıltmasın’
Galatasaray Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. E. Ertuğrul Karsak: İlgi duyduğunuz alanda çalıştığınızda, sevdiğiniz işi yaptığınızda başarılı olma şansınız artıyor. Güncel, popülaritesi yüksek meslekleri tercih etmek yerine, ilgi ve yetenekler dikkate alınarak tercih yapılması uygun olacaktır. Uluslararası işbirlikleri güçlü bir yükseköğretim kurumunda kaliteli ve nitelikli bir eğitim almanın da başarıyı yakalamada çok önemli bir yeri olduğunu unutmamak gerekiyor.
‘Önce şehir seçilir’
Yaşar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Cemali Dinçer: Adaylar öncelikle kendi yetenekleri çerçevesinde mutlu olacakları bir alanı seçmeliler. Adayların yükseköğrenim için yıllarını geçirecekleri şehirleri de iyi araştırmaları gerekiyor. Bölüm seçerken şehir çok önemli, kimse bunu yadsıyamaz. Büyük metropollerdeki üniversiteler stajlardan tutun da kültürel, sosyal faaliyetlere kadar bir üniversite öğrencisinin bulabileceği, yararlanabileceği her şeyi sunabiliyor. Sanılanın aksine önce şehir seçilir. Büyük şehirlerimizin hepsinde çok iyi üniversiteler var. Kısaca; yaşamak istedikleri kentin sunacağı sosyal ve kültürel olanakları da çok iyi araştırmalılar.
‘Kampüsü mutlaka görün’
Nişantaşı Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Murat Barkan: Tercih yaparken hatayı en aza indirmek için öncelikle üniversiteyi belirlesinler. Çünkü başarısız üniversitede başarılı bölüm başarısı elde etmek güçtür. Kampüsü mutlaka görsünler. Mutlu insanların olmadığı kampüste olumlu sonuç üretmek olanaksızdır. Mutlaka öğrenci ve öğretim üyeleri ile dedikodu yapsınlar. Doğru tercihin kendileri için "terzi dikimi bir çözüm" olduğunu unutmasınlar. Öğrencilerine saygı duymayan, onları önemsemeyen kurumlardan uzak durmaya çalışsınlar.
"Başarı sırası dikkate alınmalı"
Yeditepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nurcan Baç: Tercih yaparken göz önünde bulundurulması gereken birçok kriter var. Kısıtlı bir zaman diliminde puan ve başarı sıraları dikkate alınarak tercih edilebilecek bölümleri ve üniversiteleri belirlemek gerekiyor. Öncelikle adayların bölüm puanından çok başarı sırasına bakarak tercihte bulunmaları gerekmekte. Tercihlerini oluştururken kendi ilgi ve yeteneklerini göz önüne alarak istek sırasına göre sıralama yapmaları çok önemli. Kişilik ile işin uyumuna bakılmalı. Adaylar tercih listesi oluştururken üniversitelerin sunduğu kampüs olanakları, ulaşım, yurt, barınma ve yemek imkânlarının yanı sıra akademik kadrosuna, burs imkanları ile yurt dışı olanaklarına ve sundukları yabancı dil seçeneklerine bakmalıdırlar.
Hacettepe Üniversitesi Rektörü
Prof. Dr. Murat Tuncer'den Tercih Tüyoları
Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi Rektörü
Prof. Dr. Halil Nadiri
