Üsküdar Üniversitesi'nden beyni anlama yolunda önemli adım

Beynin sırlarının, Otizm, Şizofreni, Parkinson, Alzheimer ve MS gibi önemli hastalıkların araştırılıp tedavilerinin geliştirilmesi için ABD Başkanı Barack Obama'nın 2013 yılında başlattığı Brain Initiative (Beyin Girişimi) Projesi'nde Türkiye'yi temsil eden Üsküdar Üniversitesi, uluslararası bir sempozyuma ev sahipliği yaptı. 2'nci G20 Dünya Beyin Haritalaması ve Tedavileri Bilimsel Zirvesi'nde, beyin çalışmalarıyla ilgili son gelişmeler ele alındı ve uluslar arası işbirliği için atılması gereken adımlar tartışıldı. Zirvenin sonuç bildirgesi, 15 Kasım'da, G20'nin düzenlendiği Antalya'da dünya liderleriyle paylaşılacak.

Türkiye'nin ilk beyin parkı projesi çalışmalarını yürüten ve beyin hastalıkları konusunda hem eğitim hem tedavi imkânı sunan Üsküdar Üniversitesi, bu alanda çok önemli bir sempozyuma ev sahipliği yaptı. ABD'nin İnsan Genom Projesi'nden sonra en dikkat çeken projesi olan Beyin Girişimi Projesi'nde Türkiye'yi temsil eden Üsküdar Üniversitesi, 2'nci G20 Dünya Beyin Haritalaması ve Tedavileri Bilimsel Zirvesi'nde, alanında uzman bilim insanlarını bir araya getirdi.

Üsküdar Üniversitesi Altunizade Yerleşkesi'nde Beyin Haritalama ve Tedavileri Derneği (SBMT) işbirliği ile gerçekleştirilen zirvenin açılış konuşmasını, Derneğin Yönetim Kurulu üyeliği görevine getirilen Üsküdar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nevzat Tarhan yaptı. Prof. Tarhan, beynin sırlarını çözmek için disiplinler arası işbirliği yoluyla sınırları aşmanın zorunlu olduğunu belirterek, şunları söyledi:

Prof.Dr. Tarhan: "Devrim olacak yenilikler var"

"Bugün, nörobilim tarihinde eşsiz bir gün yaşıyoruz. Beyni anlamamızda devrim olabilecek keşiflere imkan tanıyan teknolojik yeniliklerin olduğu bir andayız. Beyni anlamak tek başına merak uyandıran entelektüel bir misyon ancak uzun vadede beynin sırlarının çözülmesi demek, beyin hastalıkları için yeni tedaviler oluşturulması anlamına geliyor. Beynimizin nasıl çalıştığına dair derinleşmiş bilgimiz olduğunda kendimizi de farklı anlayacağız, hastalıkları daha isabetli şekilde tedavi edebileceğiz, çocuklarımızı daha etkili şekilde eğitebileceğiz, hukuk ve yönetimde iç görüye sahip olacağız."
Prof. Tarhan, Beyin Girişimi'nin bu hedeflere ulaşmak için öncelikli olarak, "beyin devrelerini haritalamak, bu devreler arasında oluşan elektriksel ve kimyasal aktivitenin değişken modelini ölçmek, bu devrelerin karşılıklı etkileşiminin bilişsel ve davranışsal yeteneklerimizi nasıl oluşturduğunu anlamak için yeni teknolojiler geliştirilmesi" konusunda çalışacağını ve uluslar arası işbirliği fırsatları oluşturacağını vurguladı.
Prof. Tarhan, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre dünya nüfusunun üçte birinin depresyon, Alzheimer gibi çeşitli nöropsikiyatrik rahatsızlıklardan muzdarip olduğunu, tüm hastalıkların yüzde 13'ünü beyin kaynaklı rahatsızlıkların oluşturduğunu belirterek, "Rakamlar bu konudaki çalışmaların önemini ortaya koyuyor. Üsküdar Üniversitesi olarak bizler de Beyin Girişimi'nin bilimsel vizyonu doğrultusunda Avrupa ve Ortadoğu'da dönüşümsel nörobilimin lider üniversitelerinden biri olmak, bu konudaki çalışmalara öncülük etmek istiyoruz" dedi.

Prof. Nevzat Tarhan, Antalya'da düzenlenecek G20 zirvesinin önemine de dikkat çekerek, "G20, dünya ortak aklının ortaya çıkarıldığı bir toplantı. Sempozyumun sonuç bildirgesini Antalya'daki zirvede dünya liderleriyle paylaşacağız" dedi.

Dr.Kateb: "Beyin Girişimi Projesi ile sağlık giderlerinin düşürülmesi hedefleniyor"

Beyin Haritalama ve Tedavileri Derneği Başkanı Dr. Babak Kateb de sağlık harcamalarının dünya ekonomisine büyük bir yük getirdiğine işaret ederek, projenin uzun vadedeki hedeflerine değindi. Beyin haritalama tekniğini google map'in çalışma prensibine benzeten Dr. Kateb, şöyle konuştu: "Beyin kaynaklı hastalıkların ülkelere maliyeti oldukça yüksek. Örneğin ABD'de 5,5 milyon Alzheimer hastasının bakım maliyeti 200 milyar dolar. Avrupa'da sadece beyin hastalıklarının ekonomik yükü 798 milyar dolar. Beyin Girişimi projesiyle hastalıkların tedavisinin yanı sıra uzun vadede sağlık giderlerinin düşürülmesi de hedefleniyor".

"Tarhan, Dünya Beyin Haritalama Vakfı Türkiye Merkezi'nin kurulmasına öncülük edecek"
Dr. Babak Kateb, Üsküdar Üniversitesi'nin beyin haritalama ve tedavileri açısından önemli bir rol üstleneceğini belirterek " Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Türkiye ve Ortadoğu'da G20 Dünya Beyin Haritalama ve Tedavileri Girişimi'ni başlatarak Dünya Beyin Haritalama Vakfı Türkiye Merkezi'nin kurulmasına liderlik edecek" diye konuştu.
Zirvede, Avustralya New South Wales Üniversitesi'nden Doç. Dr. Kuldip Sidhu, Maryland Üniversitesi'nden Dr. Vassiliy Tsytsarev, Kaliforniya Nöroşirürji Enstitüsü'nden Dr. Martin M. Mortazavi, Güney Kaliforniya Üniversitesi'nden Dr. Vicky Yamamoto, Michigan Üniversitesi'nden Prof. Dr. Eric Eggenberger, Ankara Üniversitesi'nden Prof. Dr. Şükrü Çağlar, Uludağ Üniversitesi'nden Prof. Dr. Bilgen Taneli, İstanbul Üniversitesi'nden Prof. Dr. Kemal Arıkan ile Üsküdar Üniversitesi'nden Prof. Dr. Selahattin Gültekin, Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, Doç. Dr. Barış Metin, Doç. Dr. Gökben Hızlı Sayar, Yrd. Doç. Dr. Cumhur Taş, Yrd. Doç. Dr. Umur Kayabaşı ve Yrd. Doç. Dr. Barış Önen Ünsalver de birer sunum yaptı. Sempozyumun sonuç bildirgesi G20 Zirvesi'nin gerçekleştirileceği Antalya'da 15 Kasım'da dünya liderleriyle paylaşılacak.

Brain Initiative (Beyin Girişimi) Projesi nedir?

*Beyaz Saray, 2 Nisan 2013 tarihinde beynin sırlarını çözmek üzere Beyin Girişimi Projesi'ni başlattı. 100 milyon dolarlık bir fonla başlayan projede Başkan Barack Obama, bilim insanlarına çağrıda bulunarak, faal bir beynin dinamik bir resmini oluşturmalarını, nasıl düşündüğümüzü, nasıl öğrendiğimizi ve nasıl hatırladığımızı daha iyi anlamalarını istedi.
*Başkan'ın bu çağrısı doğrultusunda Ulusal Çalışma Enstitüsü Müdürü, algı, hafıza, öğrenme, planlama, duygu ve karmaşık düşünce gibi zihinsel ve davranışsal süreçlere aracılık eden devre mekanizmalarının temelini oluşturan sinirsel aktivitelerin modellerini keşfetmek ve disiplinler arası bir girişimi harekete geçirmek üzere bir çalışma grubu oluşturdu.

*Projeyle, beynin faaliyet modellerinin keşfedilmesi ve devrelerin nasıl çalıştığının öğrenilmesi için daha basit sistemlerin kullanılması yoluyla, beynin karmaşık düşünce ve davranışları nasıl ürettiğine dair daha kapsamlı bir bilgi elde edilecek. Bu bilgi, birçok hayatı mahveden nörolojik hastalıkların ve bozuklukların teşhisinde, tedavisinde ve potansiyel olarak iyileştirilmesinde ilerlemenin temel rehberi olacak.

*Başkan Obama tarafından Beyaz Saray'da yapılan duyuruyla başlayan bu projenin başarısı, sinir sistemi fonksiyonlarının her seviyesinde (davranışsal, elektrofizyolojik, anatomik, hücresel ve moleküler) inovatif ve multidisipliner bir araştırmaya bağlı. Bu doğrultuda teorideki, hesaplamalardaki ve matematiksel analizdeki ilerlemeler, nörobilim laboratuvarlarından sağlanacak yeni verilerin yorumlanması ve yönetilmesi için temel oluşturacak.

*Beyin Girişimi, çalışmalarını çeşitli fazlar halinde sürdürecek. İlk 5 yıllık dönemde ağırlıklı olarak teknolojik gelişmelere yoğunlaşılacak. Bu süreci teknoloji entegrasyonunu vurgulayan bir safha izleyecek. Yeni teknolojilerin geliştirilmesi nörobilimciler ve biyoloji, fizik, mühendislik, matematik, istatistik ve davranış bilimleri alanındaki meslektaşlar arasında tekrarlayan işbirliğini gerektirecek. Ardından ikinci 5 yılda, bu gelişmelerin sağlayacağı bilgilerle beyin hakkındaki temel sorulara cevap aranacak. Otizm, Şizofreni, Parkinson, Alzheimer, ALS gibi önemli hastalıkların altında yatan nedenlerin keşfine çalışılacak.

*Üsküdar Üniversitesi, bu projenin Türkiye ortağı. Proje kapsamında Türkiye ve Ortadoğu'nun beyin haritasının çıkarılması konusunda çalışmalar yürütecek.