"Yapay zeka” eğitimde çığır açacak

TÜBİTAK 3501 Kariyer Geliştirme Programı kapsamında destek almaya hak kazanan “eğitim teknolojilerinde yapay zeka” kullanacakları projeyi anlatan Yaşar Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Matematik Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Refet Polat, “Eğitim sürecinde bir ölçme ve değerlendirme aracı olarak kullanılan test tekniğinde öğrencilerin verdiği doğru ve yanlış cevaplara göre değerlendiriliyor. Geliştireceğimiz projeyle, öğrencilerin sorulara verdikleri yanıtlara göre belli bir konuda hangi kavramları tam olarak öğrenip öğrenemedikleri belirlenebilecek. Örneğin; bir soru için öğrenci yanlış olan hangi  şıkkı işaretlediğine göre öğrenmede ne gibi konularda eksiği olduğunu belirleyip öğrenciyi anında doğru eğitim içeriklerine yönlendirebileceğiz” diye konuştu.

Yaşar Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Matematik Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Refet Polat’ın bir grup akademisyenle birlikte sunduğu “Zeki Öğretim Sistemlerinde Otomatik Kavram Haritası Oluşturma” adlı projesi TÜBİTAK 3501 Kariyer Geliştirme Programı kapsamında destek almaya hak kazandı. Yrd. Doç. Dr. Refet Polat, yapay zekanın hayatımızın birçok alanında kullanılmaya başlandığını belirterek, eğitim alanında da kullanılarak öğrencilerin daha hızlı ve doğru bir eğitim içeriğine ulaşmaları için bu projeyi geliştirmeyi amaçladıklarını söyledi. Polat, projeyle, bir eğitim dokümanı içeriğinin hangi konudan bahsettiğini anlayan, eğitim içeriğindeki öğretim kavramlarını çıkaran ve bu kavramlar arasındaki ilişkileri otomatik olarak tespit ederek kullanıcılara kavram haritası sunan bir sistem geliştireceklerini ifade etti.

BANA ŞIKKINI SÖYLE, SANA EKSİĞİNİ SÖYLEYEYİM

Refet Polat, geliştirecekleri sistemin temel özelliğinin, eksikleri doğru tespit etmek ve doğruya yönlendirmek olduğunu belirterek, “Bir testi çözdüğünüzü düşünün. Doğru bir seçenek ve yanlış dört seçenek bulunur. Bizim sistemimiz, bir şıkkı işaretlediğinizde yanlış olsa bile hangi konuda eksik olduğunuzu tespit etmeyi amaçlıyor. Yani şıkkını söyle, eksiğini söyleyeyim mantığı işliyor. Geriye dönüp kontrol ettiğinizde de eksik olduğunuz konuyla ilgili sizi doğru eğitim içeriklerine yönlendirecek” dedi.

ARAMA MOTORU ÖZELLİĞİYLE DOĞRU İÇERİĞE YÖNLENDİRECEK

Öğrencinin içeriğe ulaşabilmesi için Milli Eğitim’in Eğitim Bilişim Ağı gibi, eğitim dokümanı içeren birçok e-kütüphanenin bulunduğunu hatırlatan Refet Polat, “Bunun yanı sıra birçok arama motorunda sınırsız bilgi var. Ancak nasıl arama yaptığınız çok önemli. Bu sistemler geliştikçe, kullanıcıların bireysel öğrenme sürecinde dokümanlar ve kavramlar arasında kaybolduğunu görüyoruz. Kullanıcıların, hangi kavramı, hangi doküman içinde ve hangi sırada öğrenmeleri gerektiği en önemli sorun olarak karşımıza çıkıyor. Örneğin, bir konu hakkında arama yaparken, anahtar kelimeleri doğru seçemeyebiliriz. Konuyla ilgili anlamca yakın olduğunu düşündüğümüz kelimeleri deneriz ve sonuca ulaşmayı bekleriz. Arama motorları bu durumu düşünerek daha doğru sonuca ulaşmamız için aradığımız kelimeyle anlamca yakın kelimeleri tespit etmeyi ve ona en yakın kelimeleri bulmayı dener. Matematikteki türev konusunu ararken bir bakmışsınız bambaşka bir alanda türev kelimesiyle ilgili sonuçlar karşımıza çıkabilir. Geliştireceğimiz sistemle bu soruna da çözüm bulup doğru arama sonuçlarına kullanıcıyı yönlendirmeyi hedefliyoruz” şeklinde konuştu.

BİREYSEL EĞİTİMLER İÇİN DE KULLANILABİLECEK

“Yapay zeka” kullanacak ve dil işleme yetenekleri kazandırılmış zeki bir sistem oluşturacaklarını kaydeden Polat, geliştirecekleri sistemin, Matematik, Türkçe, Fizik gibi hangi alanda olursa olsun, öğrenme alanından bağımsız olarak herhangi bir konudaki eğitim içeriği üzerinde çalışacağını belirtti. Öğrenciye ‘ne öğretmeli’ ve ‘eğitim materyalleri anlambilimsel olarak değerlendirebilir mi’ sorularına yanıt aranacağını belirten Polat, “Böylelikle, eğitim dokümanları anlamsal olarak otomatik biçimde tasniflenebilecek ve konuyla ilgili öğrenilmesi gerekenler kullanıcıyla ilişkili yol haritası saniyeler içinde görsel olarak sunulabilecek. Projeyi sadece ders bazında düşünmüyoruz. Günlük yaşamda bireysel olarak almak istediğimiz çok farklı alanlardaki eğitimler için de benzeri sonuçlara ulaşmayı hedefliyoruz” dedi.

DÜNYANIN KULLANIMINA ÜCRETSİZ OLARAK SUNULACAK

İlk etapta metne dayalı içerikler üzerinde sistemin çalışacağını ifade eden Polat, “video” eğitimlerin de oldukça popüler olduğunu, ilerleyen süreçte amaçlarının benzer bir sınıflandırmayı görüntülü ve sesli içerikler için de hazırlamak olduğunu söyledi. Proje, tamamlandığında Yaşar Üniversitesi Açık ve Uzaktan Öğrenme Merkezi tarafından internet ortamında dünyanın kullanımına ücretsiz olarak sunulacak. 

Yaşar Üniversitesi, İzmir Üniversitesi ve Adnan Menderes Üniversitesi bünyesinde çalışan araştırmacıların yer aldığı ve yürütücülüğünü Refet Polat’ın üstlendiği projede Yrd. Doç. Dr. Korhan Günel, Yrd. Doç. Dr. Mehmet Kurt, Yrd. Doç. Dr. Yasin Özarslan araştırmacı olarak yer alacak.  Ayrıca, Dr. Mehmet Ümit Gürsoy doktora sonrası araştırmacısı, Enver Çilengiroğlu yüksek lisans, Saadet Eskiizmirliler ise doktora bursiyeri olarak proje kapsamında desteklenecek.