Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Sadi Güven, 7 Haziran'da yapılacak genel seçimde Almanya, Avustralya, Avusturya ve Belçika'da 24, ABD'de 16, Bulgaristan'da 3, Birleşik Arap Emirlikleri ve Bosna-Hersek'te 2 ve Azerbaycan'da da 1 gün süreyle oy kullanılabileceğini söyledi.
Güven, Almanya'nın başkenti Berlin'de katıldığı Batı Avrupa Başkonsolosları toplantısının ardından AA muhabirine seçim öncesi yurt dışında yaşayan seçmenlere yönelik çalışmalarını anlattı.
Seçimlerde oy kullanmanın vatandaşların hem anayasal hakkı hem de görevi olduğunu dile getiren Güven, YSK'nın, Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un verdiği yetkiye dayanarak cumhurbaşkanlığı seçiminde yurt dışında yaşayan vatandaşların ayağına sandık götürdüğünü ve bunun bir ilk olduğunu hatırlattı. Seçimde düzenli ve titiz bir çalışma yürütülmüş olmasına rağmen katılımcı sayısının arzu edilen rakama ulaşmadığının altını çizen Güven, bunun nedenlerini şöyle sıraladı:
"Birincisi, seçim yaz tatiline denk geldi. Vatandaşlarımız, tatile çıktığı için oylarını kullanamadı. Diğer sebebi ise sandıkları sadece temsilciliklerin bulunduğu yerde kurma zorunluluğuydu. Bu yerlerin uygun olmaması halinde fuar alanları, stadyumlar gibi yerel makamların uygun gördüğü yerlerde yaptık. Oyları düzenli bir şekilde kullandırdık. Ancak oy kullanacak vatandaşlarımızın, bulundukları yerlerden oy kullanma mekanlarına gelmeleri için bazı yerlerde çok uzun yol kat etmeleri gerekiyordu. Bu müthiş bir sıkıntıydı. Özellikle, 13 temsilciliğimizin bulunduğu Almanya'da 13 yerde de oy kullandırmak istedik. Bu yönde Alman makamlarına müracaatta bulunduk. Fakat Alman makamları, 7 yerde oy kullanılmasına izin verdi. Biz de buna uyduk."
Güven, 7 Haziran'da yapılacak seçim için Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla yine 13 yerde oy kullanılması için Almanya'ya başvurduklarını dile getirerek, yurt dışı seçmen sayısının yarısının bu ülkede olması nedeniyle Almanya'nın haklı olarak kamu güvenliği bakımından endişe duyduğunu, ancak Türkiye'nin seçim güvenliği konusuna ne kadar önem verdiğinin anlaşıldığını söyledi. Güven, "Bu nedenle bu seçimlerde 7 değil de 13 yerde oy kullandırmamıza izin vereceklerini umuyoruz, bekliyoruz" dedi.
Cumhurbaşkanlığı seçiminde ilk kez randevu sistemini uyguladıklarını söyleyen Güven, "Örneğin 253 bin seçmenin bulunduğu temsilciliklerimiz vardı. Sadece 4 gün süreyle oy kullandırma imkanımız vardı. Bu da düzenli yapılmadığı sürece çok zordu" diye konuştu. Güven, cumhurbaşkanlığı seçiminde randevu sisteminin uygulanmadığı yerlerle uygulandığı yerler arasında oy kullanma açısından çok farklılık olmadığını işaret etti. "Ancak bir kişi bile bu yüzden oy kullanamadıysa bu bizim için üzüntü vericidir" diyen Güven, bu nedenle gelecek seçimde randevu sistemini kaldırdıklarını söyledi.
Cumhurbaşkanlığı seçimiyle 7 Haziran genel seçimi arasındaki farklara da değinen Güven, eskiden vatandaşın sadece adının yazılı olduğu sandıkta oy kullanabildiğini, ancak yapılan değişiklikle artık yurt dışındaki seçmenlerin temsilcilikte bulunan herhangi bir sandıkta oyunu kullanabileceği bilgisini verdi.
Cumhurbaşkanlığı seçiminde yurt dışındaki seçmenler için 4 gün ile sınırlı olan oy kullanma süresini genel seçim için dünyanın değişik yerlerindeki temsilciliklerde 1-24 gün arasında değiştirdiklerini kaydeden Güven, sözlerine şöyle devam etti:
"Bölgelerdeki seçmen sayısını dikkate alarak gün sayısını belirledik. Bu süre içinde seçmen, TC kimlik numarası yazılı, fotoğraflı nüfus cüzdanını ibraz ederek, istediği gün 10.00-19.00 saatleri arasında oy kullanabilecek. Bu süreyi Almanya, Avustralya, Avusturya, Belçika'da 24, ABD'de 16, Azerbaycan'da 1, Birleşik Arap Emirlikleri'nde 2, Bosna-Hersek'te 2, Bulgaristan'da da 3 gün olarak belirledik. Yani değişik yerlerdeki seçmen sayıları dikkate alınarak, Dışişleri Bakanlığı, büyükelçilikler ve konsoloslukların tekliflerini değerlendirerek süreyi belirledik."
Yurt dışındaki seçmenlerin akıllı telefonlar ve bilgisayarlar aracılığıyla "ysk.gov.tr" adresine girerek seçmen kayıtlarının olup olmadığını öğrenebileceklerini ifade eden Güven, seçmen kaydının olmaması halindeyse konsolosluklara gidilerek beyanname doldurmanın yeterli olacağını vurguladı. Güven, "Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı olmadığınız sürece, bulunduğunuz sandıklarda oy kullanmanız mümkün değil" dedi.
Siyasi partilerin yurt dışında propaganda yapma yasağına ilişkin görüşlerini de dile getiren Güven, şunları kaydetti:
"Siyasi partilerin bu yasağa uyacaklarını umuyorum. Çünkü aykırı davranırlarsa sonraki yıllarda yurt dışında başka seçimlerde sandık kurmakta zorluk çekebiliriz. Yasayı Meclis getirmiş. Herhalde seçim akşamı sayım yapıldığında heyecan olur ve buradaki devletlerin kamu güvenliği zedelenir diye endişe edilmiş. Bana kalırsa yerinde sayım yapılmalı. Seçim süresi bittiğinde Türkiye'den bölgeye uçak gönderip oyları ülkemizde sayıyoruz. Bu, devlete müthiş bir mali yük getiriyor. Burada güvenlik tedbirlerini almak suretiyle, sonuçları anında Türkiye'ye göndermek doğru olur diye düşünüyorum. Ama bunun için yasa değişikliği gerekir. Umarım önümüzdeki dönemlerde seçim kanunlarında yapılacak değişikliklerle bu sağlanır."
(AA)
