Adaylar gibi veliler de şokta. Sonuçların açıklanmasıyla birlikte tercih telaşı başlayacak. Peki sizin için en doğru lise hangisi? Puanı en yüksek olan mı, en çok istediğiniz mi, puanınızın yettiği mi? Herkesin kafası karma karışık. Eldekine sevinmek yerine kaçana üzülüyoruz!
Tercihler konusunda soruların tümünü yapan veli ve öğrenciler de hala net karar verebilmiş değiller.
Devlet mi özel mi, fen lisesi mi Anadolu lisesi mi, yatılı mı gündüzlü mü, yerli mi yabancı mı, paralı mı burslu mu, imam hatip mi meslek lisesi mi, TEVITOL mü Fen ve Teknoloji mi, Sosyal Bilimler mi spor ve sanat liseleri mi?..
Önemli olan en popüler liseler mi yoksa sizin için en doğru lise mi? Başkaları için doğru olan sizin için de doğru olabilir mi?
Öylesine zor ve karmaşık bir durum ki içinden çıkmak mümkün değil. Daha da vahimi, sınav sisteminin dağınıklığı nedeniyle öğrencinin yüzde 90’ının aklı girdiği okuldan çok giremediği okullarda kalıyor. O okullardan birisine girseydi de emin olun yine de “buraya girmekle acaba hata mı yaptım?” Sorusunu hayatı boyunca kendisine sormaya devam edecekti ama kaçan balık büyük oluyor.
Şu günlerde tahmini sınav sonuçlarına göre hemen herkes “Hangi lise?” sorusuna cevap arıyor.
İstediği liseye girebilecek öğrenci sayısı on bini bini geçmez. Diğerleri ise çaresiz.
Hayalleri ile puanlarının yettiği okullar birbiriyle örtüşmüyor.
Sistem karmaşık, kontenjanlar çok az, ücretler çok yüksek!
İşte bu noktada, hayali kurulan liseden daha çok girilebilecek en iyi liseyi seçmek en doğru olanı.
En çok merak edilen konulardan biri de tercih sıralamasında hangi kriterin önemli olduğu?
Puan mı, yüzdelik dilim mi, sıralama mı yoksa çok daha farklı etkenler mi?..
Kimi puan diyor kimi de yüzdelik dilim ya da sıralama. Hepsi de önemli ama en önemlisi istek sırasıdır.
Ve bu kişiden kişiye değişiyor. Birisi icin çok doğru olan bir lise bir başkası için en büyük hatalardan birisi olabiliyor!
Sıralama yaparken her türlü ayrıntı çok önemli. Ne kadar çok bilgi olursa, o kadar sağlıklı bir sıralama söz konusu olur.
Tercih aşamasında tüm detaylar tartışılır, herkesin fikri alınır ama istek sırası ve öğrenciye “hangi liseyi istiyorsun?” sorusunu sormak hiç kimsenin aklına gelmez.
Oysa en önemli olan odur. Gelecek onun geleceğidir…
Örneğin puanı düşük diye, en çok istediğimiz bölümü bir alt sıraya itmek ya da yüksek puanlı okulları en üste almak doğru bir seçenek değildir!
İsteğe göre bir sıralama yaptıktan sonra Türkiye ve il sıralamaları ile tercihlere en yakın tahmin mümkün. Bu yüzden il ve Türkiye sıralamaları mutlaka açıklanmalıdır. Hem de son üç yıla ait veriler açıklanmalı ki yıllara göre değişim de görülebilmelidir.
Hangi lise?
Bir milyondan fazla öğrenci, bu sınavda elde ettikleri puana göre, fen ve Anadolu liselerine ya da özel Türk ve yabancı okullardan birine girmek için yarışacak.
Üniversite yerine, bir an önce hayata atılmayı düşünenler ise şanslarını meslek liselerinde deneyecekler.
Peki, doğru lise hangisi?
Başarılı ve mutlu bir gelecek için hangi liseye öncelik verilmeli?
Gelin bu cevabı hep birlikte arayalım:
Fen liseleri
Fen liseleri üniversiteye girişte en başarılı okullar onlardı ama o kadar çok tabela okul açıldı ki mezunlarının yarıya yakını açıkta kalıyor. Tıp ve mühendisliği düşünenler için hala en doğru adres onlar. Sınav başarıları yüksek ancak sosyal bilimlere ve sosyal hayata biraz uzaklar. Ama yine de ille de üniversite diyenler için ilk sırada düşünülmesi gereken okullar. Eski fen liselerinden eser kalmadığı, pek çoğunun tabela okullar haline geldiği de aklınızın bir köşesinde bulunsun!..
Anadolu liseleri
Yabancı dille eğitim yapıyor diye tercih ediliyor ama neredeyse yüzde 99’unda yabancı dille eğitime son verildi. Yüzde 70’ten fazlasının da iyi bir yabancı dil eğitimi verdiği söylenemez. Pek çoğu tabela okul haline geldi. Eski ve köklü olanları, sınavsız alsalar da tercih etmekte yarar var…
Kolejler
Sayıları her geçen gün artıyor ama çok azı dışında kontenjanlarını dolduran yok gibi. Ücretleri çok yüksek ve veliler ödedikleri paranın karşılığını aldığına inanmıyor. Bu yüzden de sektör çok sıkıntılı. Başarı oranları okuldan okula değişiyor. Çok başarılı olanlar da var. O kadar para boşa mı gitti dedirtenler de var. İngilizce eğitim yaptıklarını iddia ediyorlar ama öğrencinin isteği ve ailenin desteği yoksa dil öğrenmek o kadar da kolay değil.
Yabancı kolejler
Yabancı dil konusunda en iddialı olan onlar. Üniversite başarısı, okuldan okula değişiyor. Pek çoğunun hedefinde zaten yurtdışı üniversiteler var. Kabulü gelenler kendisini zorlamıyor. Zaten çok fazla öğrenci de almıyorlar. Parası ve yurt dışı hedefi olanlar için düşünülmesi gereken alternatiflerin başında geliyor. Ücretler mutlaka göz önünde bulundurulmalı.
Klasik liseler
Tümüyle kapandılar, tarihe karıştılar oysa önemli bir boşluğu dolduruyorlardı. Diğer okullara giremeyen ya da yakın okul arayanlar için önemli bir alternatifti. Kesinlikle yeniden açılmalılar…
Meslek liseleri
Kimilerine göre amele okulu, kimilerine göre de amele koleji ama hâlâ ilgi odağı. Özellikle de Anadolu meslek ve Teknik liseler. Bir an önce hayata atılmak ve bir mesleğim olsun diyenler için cazibe merkezi. Katsayı krizinin çözülmesinden sonra üniversite yolu da açıldı ama buna rağmen başarı öğrencilerin öncelikleri arasında bulunmuyor. Oysa yeni nesil meslek liseleri, ilgilenen için çok farklı bir gelecek sunabilir…
İmam hatip liseleri
İslami kolej olarak hâlâ tercih nedeni. Sayıları giderek artıyor. Katsayı nedeniyle azalan talep, artma eğilimi gösterse de üniversite başarılarının sorgulanır olması, iddialı öğrencilere diğer okulları da düşündürüyor. Her ne kadar çok farklı alanlara yönelseler de çok iyi araştırmadan, özellikle de çocuğunuzun onayını almadan, mezuniyet sonrasını sorgulamadan hemen karar vermeyin!..
Farklı seçenek arayanlar için ise TEV İnanç Türkeş Lisesi TEVİTOL, Bilim ve Teknoloji Liseleri, Sosyal Bilimler Liseleri, Spor ve Sanat liseleri gibi sevenlerin beğenisiyle okuyacağı liseler de var.
Kazandığınız ya da girebildiğiniz okulu mutlaka sevmelisiniz. Yoksa öğrencilik işkenceye dönüşmekle kalmaz, üniversiteye girişi de riske atmış olursunuz!..
Neden mi?
Liseler öğrenim hayatı içerisinde en derin iz bırakan okullar da ondan.
En güçlü arkadaşlıklar lisede kuruluyor, gelecek planları orada şekilleniyor, hayatı tanımaya yönelik ilk adımlar orada atılıyor…
Başkaları için en iyi olanı değil, sizin için en doğru olan okulu aramaya devam. Çünkü sizin için en iyi okul o olacaktır!..
