Sahte diploma, sahte tez, sahte unvanlar gibi sahte olmasa da paralı yayınlar da akademik gündeme bomba gibi düştü.
Üniversite koridorlarından YÖK kulislerine kadar hem her yerde bu konu konuşuluyor.
Dün, YÖK’teydim ve bu konuda alınan ve alınacak önlemlerin çok daha titizlikle yapılacağını anlattılar.
Peki ya önceden bu yolu izleyip, havadan akademik unvan alanlar?
Onlar ne olacak?..
İşte bu konuda, akademik dünyada konuşulanlar:
Sayın Güçlü,
Gazetelerin haberine göre Üniversitelerarası Kurul, Sayın YÖK Başkanının önerisiyle, para karşılığı yayın yaptığından ‘yağmacı’ (predatory) adı verilen dergilerde yayımlanan bilimsel makalelerin, akademik yükseltmelerde dikkate alınmamasını kararlaştırmış. Türkiye, bu kararla dünya genelinde de hızla artan, akademik yükseltmeler için dergilerde para karşılığı yayımlanan makalelerin kullanılmasına ‘dur’ diyen ilk ülkeler arasında yer almış. Alınan kararın ayrıntıları haberlerde yer alıyor.
Eğitim Ajansında konuyla ilgili habere göre ODTÜ, Bilkent, Ankara, Hacettepe ve İstanbul gibi ülkemizin önde gelen üniversitelerinin rektörleri de alınan bu karara destek vermiş.
ODTÜ Rektörü Sayın Prof. Dr. Mustafa Verşan Kök “Bu dergilerdeki yayınların 2010'dan itibaren daha sık görüldüğüne, bu yayınların gerçek anlamda hakem incelemesi içermediğine ve bilimsel içeriklerinin zayıf olduğuna ve 2018'de gerçekleştirilen bir araştırmaya göre, Türkiye'nin, Hindistan ve Nijerya'nın ardından bu dergilerde en çok yayım yapan üçüncü ülke olduğuna”dikkat çekmiş.
Ankara Üniversitesi Rektörü Sayın Prof. Dr. Erkan İbiş ise “İnternetten yapılan dergi yayıncılığının yaygınlaşmasının "şaibeli" veya "predatör" olarak bilinen dergilerin sayısının da artmasına neden olduğunu, bu dergilerin, etik ilkeleri göz ardı etmesi ve bilimsel süreçleri etkin olarak işletmemesinin en temel özellikleri olduğunu, 'şaibeli' dergilerin, çalışmaları maalesef para veya menfaat karşılığı yayımladığını; bu noktada ilgili makale çalışmalarının da şaibeli olduğu düşüncesinin ortaya çıktığını" belirtmiş.
Tam da, Türkiye’nin sahte ve şaibeli yayında dünya üçüncüsü olduğunun açıklandığı bir dönemde böyle bir kararın geç de olsa alınması gerçekten çok doğru olmuş. Ancak ilgili kararın sonlarında yer alan “Bu dergilerden ücret alınan fakat değerli ve akademik usule uygun yayın yapanlar ayrıca değerlendirilecek.” cümlesi oldukça dikkat çekici.
İnşallah bu istisna maddesi, söz konusu karardan sonraki uygulamalarda, birileri tarafından, bu tür dergilerde para karşılığı yayınlanmış ve yayınlanacak olan makalelerinin dikkate alınmasını sağlatmak için kararı delmek maksadıyla kullanılmaya çalışılmaz.
Tabi bu arada akla bazı sorular da geliyor. Örneğin; Sayın ODTÜ Rektörünün, bu dergilerdeki yayınların 2010’dan itibaren daha sık görüldüğünü belirten sözlerinden anlaşılıyor ki, bu dergilerin hangi dergiler olduğu ve buralarda yapılan yayınların neler olduğu aslında akademi camiasında çok uzun süredir biliniyor ve takip ediliyor. Bu durumda, 10 yılı aşkın süre içerisinde bir sürü yard.doç. (şimdiki adıyla dr.öğr.üyesi), doç ve prof. kadrolarına yapılan atanmalarda (Sayın Ankara Üniversitesi Rektörünün deyimi ile) söz konusu şaibeli makaleler kullanılmış oluyor. Bunların kim oldukları mutlaka biliniyordur. Bu konuda bir şey yapılacak mı? Keşke yeni alınan karar çok daha önce alınsaydı.
Ayrıca, yapılan açıklamalardan anlaşıldığı üzere bu dergilerin hangileri olduğu gerek YÖK, gerekse üniversiteler tarafından çok iyi bilindiği halde alınan karara “Bu dergilerden ücret alınan fakat değerli ve akademik usule uygun yayın yapanlar ayrıca değerlendirilecek.” şeklinde bir istisna maddesi eklenmesine gerek var mıydı?
