Doğru meslek nedir? Yönelme kaç yaşında olmalıdır? Her öğrenci ve her meslek için aynı formül geçerli midir? Çok daha önemlisi, ilgi, yetenek, istek ve hayaller ile alınan eğitim ve yapılan iş ne kadar örtüşüyor? Bu süreçte yönlendirici kim olmalıdır?..
Üniversite tercihi yapan öğrenciler bile hangi mesleğe yöneleceği konusunda yeterli donanıma sahip değil.
Pek çoğu adeta el yordamıyla meslek seçiyor.
Daha da vahimi, pek çok öğrenci ya mezun olmadan kazandığı bölümü değiştiriyor ya da mezuniyetten sonra öğrenim gördüğü alanla hiç ilgisi olmayan, çok farklı işlerde çalışıyor.
Lise seçiminde de durum farklı değil.
Onlar da ilgi, yetenek ve hayallerinden daha çok o günkü şartların kendilerini götürdüğü okullara yöneliyorlar.
Peki, her öğrenci ve her meslek için yönlendirme süreci aynı mı?
Örneğin, hangi öğrencinin hangi mesleğe ilgisi olduğu nasıl belirlenir, kaç yaşında yönlendirilir, geçici bir heves mi yoksa yaşam boyu sürecek bir sevda mı olduğu nasıl anlaşılır, doğru okul seçimi nasıl yapılır, mezuniyet sonrasındaki öncelik istihdam ve maaş mı, yoksa severek yapacağı bir iş ve onun verdiği haz mı olmalıdır? Seçilen meslekler arada bir değiştirilmeli midir yoksa emekli oluncaya kadar ondan vazgeçilmemeli midir?
Bu konuda onlarca, hatta kişiden kişiye değişen yüzlerce soru sıralanabilir ve hepsi de çok önemlidir...
Örneğin, sanatta bazı alanlar var ki el ve vücut kaslarının gelişmesi için çok erken yaşlarda eğitime başlamak gerekir; bazıları da var ki kişiliğin oturması beklenir...
Mesleklere ilgi noktasında ise kararlılık ile gündelik heves arasında ince çizgi doğru belirlenmediğinde çok zaman kaybı ve derin izler bırakıcı hayal kırıklıkları yaşanabiliyor.
Çocuk yetiştirmek dünyanın en zor süreçlerinden birisidir ve ciddiye alınması gerekir.
Peki, biz yeterince ciddiye alıyor muyuz?
Evet demek mümkün değil.
Devlet gibi ebeveynler de olaya sadece sınav ve popüler kültür odaklı bakıyor. Onlara göre sınavda başarılı çocuklar en iyi öğrenci, en iyi meslekler de en popüler, en kolay iş bulunan ve en çok kazandıran meslekler!..
Oysa yolun sonunda anlaşılıyor ki her çocuğun başarılı olacağı bir meslek de var, iş de.
Önemli olan da çok para değil; huzur ve mutluluk!..
Yönlendirme konusunda bir değil, onlarca hatta yüzlerce yazı yazmak, okumak ve istişare etmek gerekiyor. Ve bu süreç ebeveynler için bebek anne karnındayken, çocuklar için de okul öncesinde başlamalıdır.
İşte bu süreçlerden bazı satır başları:
Öğrenme, takip, tanıma, araştırma, deneme, farklı seçeneklerle tanışma, eğitim ve pratikle desteklenme, sonuçları izleme, kararlılık, yaşam biçimi haline getirme, farkındalık yaratma, geliştirme, hayallerle örtüşme, motivasyon.
Keyif mi, eziyet mi? O mu mesleği yönetiyor, yoksa meslek mi onu?..
Sorular, sorular, sorular... Ne kadar çok soru sorulursa sonuç o kadar memnuniyet verici olur.
Sonuç olarak, ne olur çocuklarınızın geleceğini ve tabii ki kendi geleceğinizi de şansa bırakmayın!
Mutlu değilseniz ısrarcı olmayın; mutluysanız da ona dört elle sarılın!..
