adscode
adscode

2 milyon 175 bin genç eğitime devam etmiyor

2013 ve 2014 Hanehalkı İşgücü Anketi verilerine göre 2014 yılında her üç gençten biri başka bir deyişle 2 milyon 175 bin genç eğitime devam etmemektedir.

2 milyon 175 bin genç eğitime devam etmiyor
Eğitim

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi, Betam, Yrd. Doç. Dr. Gökçe Uysal, Araştırma Görevlisi Melike Kökkızıl ve Araştırma Görevlisi Selin Köksal tarafından hazırlanan “HER ÜÇ GENÇTEN BİRİ EĞİTİMİNE DEVAM ETMİYOR” başlıklı araştırma notunu yayınladı.

2013 ve 2014 Hanehalkı İşgücü Anketi verileri kullanılarak hazırlanan bu araştırma notunda Türkiye'de 15-19 yaş aralığındaki gençlerin eğitim durumları değerlendirilmiştir. Buna göre 2014 yılında her üç gençten biri başka bir deyişle 2 milyon 175 bin genç eğitime devam etmemektedir. Okula devam etmeyen gençlerin yaklaşık yüzde 73,6’sı en fazla ilköğretim mezunudur. Eğitim hayatını bırakmış gençlerin azımsanmayacak bir kısmı işgücü piyasasına da girmemektedir. Yaklaşık 900 bin ise ne eğitimine devam etmektedir ne de işgücü piyasasındadır. Ne eğitimde ne de işgücünde olan gençlerin yüzde 73’ünü kadınlar oluşturmaktadır. Gençlerin beşeri sermayelerine yatırım yapmak, eğitim sisteminin dışında kalan gençleri geri kazanmak ve böylece emek verimliliği arttırmak, Türkiye’nin orta gelir tuzağı sorununu aşması için önem taşımaktadır. Zorunlu eğitimin 12 yıla çıkarılmış olması gençlerin okula kayıt olmalarını sağlasa da okula devam etme sorununa çözüm getirememiştir.

15-19 yaş arasında yaklaşık 2 milyon 175 genç eğitime devam etmiyor

Türkiye'de nüfusun önemli bir kısmı gençlerden oluşmaktadır. Toplam nüfusun yaklaşık dörtte biri 15-29 yaş arasında, yüzde 8,1'i 15-19 yaş arasındadır.  Genç nüfusun görece yoğun olması ekonomik dönüşümler için önemli bir fırsattır. Zira emek verimliliği gençlerin beşeri sermaye birikimlerine paralel olarak artacaktır. Dolayısıyla gençlerin beşeri sermaye stokları ekonomik büyüme ve kalkınma açısından göz ardı edilemeyecek kadar değerlidir.

Bu araştırma notunda, TÜİK tarafından yayınlanan 2013 ve 2014 yılları Hanehalkı İşgücü Anketleri (HİA) mikro veri setleri kullanılarak 15-19 yaş grubundaki gençlerin beşeri sermayesinin temelini oluşturan eğitim durumları incelenmiştir. HİA’da hanedeki bireylere bir eğitim kurumuna devam edip etmedikleri ve en son bitirdikleri eğitim kurumu sorulmuştur. Dolayısıyla bireyler eğitim kurumlarına kayıtlı olma durumlarını değil, eğitim kurumuna devam etme durumlarını beyan etmektedir. Buna karşılık Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) istatistikleri eğitim kurumlarına kayıtlı olma durumunu takip etmektedir. Soruların yapısı nedeniyle HİA istatistikleri ile MEB istatistiklerinin farklı kavramları ölçtüğü dikkate alınmalıdır.

HİA verilerine göre 2014 yılında 15-19 yaş grubundaki gençlerin yüzde 65,3’ü eğitim hayatlarına devam etmektedir. Yaklaşık 1 milyon 81 bin genç kadın ve 1 milyon 95 bin genç erkek olmak üzere toplam 2 milyon 176 bin genç eğitimine devam etmemektedir. Başka bir deyişle, genç nüfusun üçte birinden fazlası eğitim yatırımlarına yoğunlaşması gerektiği bu yaşlarda okula devam etmemektedir. 2013 yılı verileri ile karşılaştırıldığında, okula devam etme oranlarında çok küçük de olsa iyileşme kaydedildiği görülmektedir. HİA verilerine göre eğitimine devam eden 15-19 yaş arasındaki gençlerin oranı 2013’de yüzde 64,8 iken, 2014 yılında 0,5 puan yükselerek 65,3 e ulaşmıştır. Buna paralel olarak, eğitime devam etmeme oranlarında 0,5 puanlık düşüş gözlemlenmektedir. Tablo incelendiğinde, bu düşüşün genç kadınların durumlarındaki iyileşmeden kaynaklandığı anlaşılmaktadır. Bu zaman zarfında erkekler arasında eğitimine devam edenlerin oranında bir değişiklik görülmemektedir. Buna karşı genç kadınlar arasında eğitime devam edenlerin oranı yüzde 63,3’ten yüzde 64,4’e yükselmiştir. Eğitimde kadın erkek farklılıklarının azalması uzun vadede kadın istihdamının artması açısından sevindirici bir haberdir.

Tablo : Eğitime devam durumu

 

 

Erkek

Erkek (%)

Kadın

Kadın (%)

Toplam

Toplam (%)

2014

Devam ediyor

2.136.637

66,1

1.956.494

64,4

4.093.132

65,3

Devam etmiyor

1.094.848

33,9

1.081.670

35,6

2.176.517

34,7

2013

Devam ediyor

2.115.677

66,2

1.923.165

63,3

4.038.842

64,8

Devam etmiyor

1.078.933

33,8

1.114.027

36,7

2.192.961

35,2

Kaynak: 2013 ve 2014 Hanehalkı İşgücü Anketi Mikro Veri Setleri, TÜİK; Betam

Eğitime devam etmeyenlerin yarısından fazlası ilköğretim mezunu

Halihazırda bir eğitim kurumuna devam etmediğini belirten gençlerin tekrar örgün eğitim sistemine dönerken çeşitli zorluklarla karşılaştığı bilinmektedir. Dolayısıyla okula gitmeyen gençlerin eğitim seviyesi hem kendi beşeri sermayeleri hem de genel olarak işgücü verimliliği açısından önemlidir. Tablo 'de okula devam etmeyen gençlerin eğitim durumları verilmiştir.

Tablo: Okula kayıtlı olmayanların en son mezun olduğu okul

 

 

Erkek

Kadın

Toplam

 

 

Kişi sayısı

Payı (%)

Kişi sayısı

Payı (%)

Kişi sayısı

Payı (%)

2014

Herhangi bir okulu bitirmeyen

133.933

12,2

262.324

24,3

396.257

18,2

İlköğretim

673.643

61,5

532.116

49,2

1.205.759

55,4

Genel lise

152.454

13,9

171.516

15,9

323.970

14,9

Meslekî veya teknik lise

132.210

12,1

111.136

10,3

243.346

11,2

Yüksekokul ve üzeri

2.608

0,2

4.578

0,4

7.186

0,3

Toplam

1.094.848

100,0

1.081.670

100,0

2.176.517

100,0

2013

Herhangi bir okulu bitirmeyen

141.709

13,1

257.111

23,1

398.820

18,2

İlköğretim

674.159

62,5

594.389

53,4

1.268.548

57,9

Genel lise

155.510

14,4

160.932

14,5

316.442

14,4

Meslekî veya teknik lise

105.830

9,8

98.288

8,8

204.118

9,3

Yüksekokul ve üzeri

1.726

0,2

3.307

0,3

5.033

0,2

Toplam

1.078.933

100,0

1.114.027

100,0

2.192.961

100,0

Kaynak: 2013 ve 2014 Hanehalkı İşgücü Anketi Mikro Veri Setleri, TÜİK; Betam

15-19 yaş arasında eğitime devam etmeyen 262 bin genç kadın ve 133 bin genç erkek (toplam 396 bin genç) herhangi bir okuldan mezundan olmadığını belirtmiştir. İlköğretim seviyesini bitirdiğini söyleyen ise 532 bin genç kadın, 673 bin genç erkek (toplam 1 milyon 205 bin genç) bulunmaktadır. Dolayısıyla 15-19 yaş grubunun yüzde 73,6’sı, başka bir deyişle yaklaşık 1,6 milyonu aşkın genç en fazla ilköğretim mezunu olarak eğitimlerine devam etmeyi bırakmıştır. Yine aynı yaş grubunda toplam 323 bin genç genel lise, 243 bin genç ise meslek ya da teknik lise mezunudur. Bu yaş grubundaki gençlerin sadece yüzde 0,3’ü (yaklaşık 7 bin 200 genç) yüksekokul ya da üzerini tamamladığını söylemiştir.

2013’den 2014’e okula devam etmeyen 15-19 yaş arasında gençlerin eğitim seviyelerinde küçük iyileşmeler görülmektedir. Herhangi bir eğitim kurumunu bitirmeyen gençlerin sayısı 2013’de 399 binden 2013’te 396 bine gerilemiştir. İlköğretim mezunlarının sayısı ise 1 milyon 269 binden 1 milyon 205 bine düşmüştür. Buna karşılık lise ve üzeri seviyede eğitimini bırakmış gençlerin sayısında artış vardır. 2013 yılında herhangi bir okula kayıt olmayan gençlerden 316 bini lise mezunuyken, 2014 yılını bu sayı 324 bine çıkmıştır. Mesleki ve teknik lise mezunlarının sayısında da 204 binden 243 bine önemli bir artış kaydedilmiştir. Böylelikle eğitimine devam etmeyenler arasında en az lise mezunlarının payı yüzde 23,9’dan 26,4’e yükselmiştir. Buna rağmen eğitimine devam etmeyen gençlerin beşeri sermayeleri halen çok düşüktür. Bu gençlerin eğitim hayatına dönmeleri sadece zorunlu eğitim yılını artırmakla çözülemeyecek bir sorundur. Türkiye ileride yüksek verimlilik seviyesine sahip bir işgücü istiyorsa okula dönmesi nispeten kolay olan bu yaş grubundaki gençleri eğitim sistemine dahil etmenin yollarını aramalıdır.

Yaklaşık 900 bin genç ne eğitimde ne de işgücünde

Tablo'da 15-19 yaş grubundaki gençlerin okul devam etme ve işgücü durumları özetlenmektedir. 2014 yılında bu yaş grubunda 897 bin gencin ne eğitimine devam etmekte ne de işgücü piyasasına girmektedir. Toplumsal cinsiyet ayrımında incelendiğinde yaklaşık 655 bin genç kadının ve 241 bin genç erkeğin ne işgücüne katıldığı ne de eğitimine devam ettiği görülmektedir. Bu sayılara göre ne eğitimde ne de işgücünde olmama sorunu genç kadınlar için daha ciddi boyuttadır. 2013 yılından 2014 yılına ne okulda ne işgücünde olan genç kadınların payında yüzde 10,3’ten yüzde 9,8’e kısıtlı bir azalma kaydedilmiştir.

Tablo: Gençlerin eğitim ve işgücüne katılım durumu

 

 

Erkek

Kadın

 

 

Kişi sayısı

Payı (%)

Kişi sayısı

Payı (%)

2014

İşgücünde değil ve okula devam etmiyor

241.581

7,5

655.399

21,6

İşgücünde ve okula devam etmiyor

726.430

22,5

298.316

9,8

İşgücünde değil ve okula devam ediyor

1.768.204

54,7

1.863.674

61,3

İşgücünde ve okula devam ediyor

495.271

15,3

220.776

7,3

Toplam

3.231.485

100,0

3.038.164

100,0

2013

İşgücünde değil ve okula devam etmiyor

259.915

8,1

688.417

22,7

İşgücünde ve okula devam etmiyor

703.964

22,0

312.219

10,3

İşgücünde değil ve okula devam ediyor

1.807.774

56,6

1.843.766

60,7

İşgücünde ve okula devam ediyor

422.957

13,2

192.792

6,4

Toplam

3.194.610

100,0

3.037.193

100,0

Kaynak: 2013 ve 2014 Hanehalkı İşgücü Anketi Mikro Veri Setleri, TÜİK; Betam


 

İşgücünde olmayan ve okula devam eden genç erkeklerin oranı yüzde 56,6’dan yüzde 54,6’ya düşmüştür. Buna karşılık, işgücünde olan ve okula kayıtlı olmayan genç erkeklerin payı ise yüzde 22’den yüzde 22.5’e yükselmiştir. Hem eğitimde hem de işgücünde olan genç erkeklerin oranı ise geçen seneye göre 2 yüzde puan artmıştır. Aynı durumdaki genç kadınların payı da 1 yüzde puan kadar artmıştır. Hem işgücünde hem okulda olan gençlerin oranındaki artış mesleki ve teknik liselere devam eden gençlerin oranındaki artışa bağlı olabilir.

Tablo ’teki veriler dikkate alındığında, 2014 yılında 15-19 yaş arasında ne okulda ne de işgücünde olan gençlerin oranı yüzde 14,3 olarak hesaplanmıştır. Atıl kalmış bu grubun eğitim seviyeleri kadar sosyal olarak dışlanmış olup olmadıkları da incelenmelidir. Genç kadın nüfusunun dörtte birinin iktisadi hayatın ve eğitim hayatının dışında olduğu dikkat çekicidir. Kadınların işgücüne katılım kararlarında eğitim düzeyi, evlilik durumları, çocuk sahipliği önemli belirleyicilerdendir. Bu gruptaki genç kadınların yaşlarının ilerlemesine paralel olarak evlilik ve çocuk yapma gibi farklı yaşam döngülerine girmeleri hem eğitim sistemine dönmelerini hem de işgücü piyasasına girmelerini zorlaştıracaktır. 15-19 yaş arasındaki genç kadınların dahi işgücü piyasasına bu kadar mesafeli durmaları Türkiye'nin önemli yapısal sorunlarından biri olan düşük kadın katılım oranları ile ilgili olumsuz sinyaller vermektedir. Yine de eğitim hayatına devam etmediğini söyleyen 15-19 yaş grubundaki genç kadınların işgücüne katılım oranı 2013 yılında 28,8 iken 2014 yılında yüzde 31,3’e yükselmiş olması sevindirici bir gelişmedir (Tablo ).

Tablo: Okula gitmeyen gençlerin işgücü durumu ve işsizlik oranları

 

Erkek

Kadın

Toplam

İşgücüne katılım oranı(%)

75,0

31,3

53,3

İşsizlik oranı (%)

19,1

17,0

18,5

Kaynak: 2014 Hanehalkı İşgücü Anketi Mikro Veri Seti, TÜİK; Betam

 

İş aramayan genç kadınların büyük çoğunluğu ev işleri ve çocuk-yaşlı bakımıyla meşgul

Okula devam etmeyen ve işgücü piyasasında yer almayan gençlerin iş aramama nedenleri üzerine verdikleri cevaplar cinsiyetlere göre Tablo 'te verilmiştir.2 Erkeklerin yüzde 33,1'u daha önce çok iş aradığını ancak bulamadığını veya yeteneklerine uygun bir iş olmadığını düşündükleri için iş aramaktan vazgeçtiklerini, yani ümidi kırık olduklarını belirtmiştir. Kadınlar arasında benzer sıkıntı çekenlerin oranı ise yüzde 3,3’tür. Ümidi olmadığı için iş aramaktan vazgeçmiş yaklaşık 80 bin genç erkek, 21 bin genç kadın bulunmaktadır.

Tablo: Eğitime devam etmeyen ve işgücüne dahil olmayanların iş aramama nedenleri

 

Erkek

Kadın

 

Kişi sayısı

Payı (%)

Kişi sayısı

Payı (%)

İş buldu, başlamak için bekliyor

9.734

4,0

6.433

1,0

Ümidi kırık

79.915

33,1

21.542

3,3

Eğitim öğretimine devam ediyor

53.702

22,3

57.955

8,8

Ev işleriyle meşgul veya ailedeki çocuklara/bakıma muhtaç yetişkinlere bakıyor

145

0,1

506.063

77,2

Diğer ailevi veya kişisel nedenler

47.128

19,5

32.053

4,9

Engelli veya hasta

42.559

17,6

29.270

4,5

Diğer

7.989

3,3

1.927

0,3

Toplam

241.173

100,0

655.241

100,0

Kaynak: 2014 Hanehalkı İşgücü Anketi Mikro Veri Seti, TÜİK; Betam

İş piyasasına dair ümidi kırılan gençlerin cinsiyet ayrımında eğitim seviyeleri Tablo ’da gösterilmektedir. Ümidi kırık genç erkeklerin yüzde 73,1’nin ilköğretim mezunu olduğu ve yüzde 13,6'sının bir okul bitirmediği görülmektedir. Genç kadınlarda da durum benzerdir. Zorunlu eğitim çağındaki gençlerin örgün eğitime dönmelerini kolaylaştıracak politikalar kadar gençlerin işgücü piyasasına uyumlarını destekleyecek eğitimlerin sağlanması ve işgücü piyasasına geçişlerini kolaylaştıracak politikaların geliştirilmesi önem arz etmektedir.

Tablo: Ümidi kırıkların en son mezun oldukları okul

 

Erkek

Kadın

Toplam

 

Kişi sayısı

Payı (%)

Kişi sayısı

Payı (%)

Kişi sayısı

Payı (%)

Bir okul bitirmeyen

13.590

13,4

5.041

14,3

18.631

13,6

İlköğretim

75.806

74,5

24.336

68,9

100.142

73,1

Genel lise

5.852

5,8

3.503

9,9

9.355

6,8

Mesleki veya teknik lise

5.720

5,6

2.224

6,3

7.944

5,8

Yüksekokul

752

0,7

234

0,7

986

0,7

Toplam

101.720

100,0

35.337

100,0

137.057

100,0

Kaynak: 2014 Hanehalkı İşgücü Anketi Mikro Veri Seti, TÜİK; Betam

 

Tablo 'teki veriler genç kadınların işgücü piyasasından uzak durmasında toplumsal cinsiyet rollerine bağlı geleneksel iş bölümünün ne kadar etkili olduğunu göstermektedir. Tablo ’e göre, ev işleriyle meşgul olmaktan veya ailedeki çocuklara veya bakıma muhtaç yetişkinlere bakmaktan dolayı iş aramadıklarını belirten genç kadınların oranının yüzde 73,1 olduğu görülmektedir. Bu oran 2013 yılına kıyasla küçük bir düşüş gösterse de (1,1 puan), geleneksel cinsiyet rollerinin toplumun genelinde yerleşik olduğunu bir kez daha ortaya koymaktadır. Özetle, okula devam etmeyen ve işgücü piyasasında olmayan her dört kadından üçünün ev işleri veya ailevi sorumluluklar gibi gerekçelerle işgücü piyasasına girmedikleri görülmektedir.

Doğu ve Batı bölgeleri arasındaki uçurum devam ediyor

Hemen her istatistikte olduğu gibi okula devam oranlarında da Türkiye'deki bölgeler arasında büyük farklılıklar bulunmaktadır. 2014 yılında Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde eğitime devam etme oranı yüzde 50,8'da iken Batı Marmara'da bu oran yüzde 73,2'e ulaşmıştır. Diğer bir deyişle, Doğu bölgelerindeki gençlerin yaklaşık yarısı okula devam ediyor iken Batı bölgelerinde her dört çocuktan üçünün okula devam ettiği görülmektedir.

Türkiye genelinde okula devam etme oranı 2013'te yüzde 64,8 iken 2013'te yüzde 65,3'e yükselmiştir. Okula devam oranı en yüksek olan bölge ile en düşük olan bölge arasındaki fark 2013 yılında 22,7 yüzde puan iken 2014 yılında 22,4 yüzde puana düşmüştür. Bölgesel ayrımda eğitime devam oranları incelendiğinde, bazı bölgelerde artış, bazı bölgelerde ise azalma gözlenmiştir. Tablo ’ye göre, en fazla artış Orta Anadolu Bölgesi'nde (4,4 puan), en fazla düşüş ise İstanbul Bölgesi’nde (2,3 puan) gözlemlenmiştir. Sırasıyla en düşük ve en yüksek eğitime devam oranlarına sahip Güneydoğu Anadolu ve Batı Marmara bölgeleri, 2013 yılına kıyasla azalma göstermişlerdir. İstanbul’da eğitimine devam edenlerin payının yüzde 70,8’den yüzde 68,5’e gerilemiştir. 2,3 yüzde puana tekabül eden bu azalma kaygı vericidir.

Sonuç olarak, her ne kadar Türkiye genelinde geçen seneye kıyasla okula devam etme oranında artış görülse de, bölgesel oranlardaki dalgalanmalar göze çarpmaktadır. Dolayısıyla, mevcut eğitim politikalarının okula devam etme oranındaki bölgesel farklılıkları azaltmada yetersiz kaldığı göze çarpmaktadır.

Tablo: Bölgesel ayrımda eğitime devam
 

 

2013 (%)

2014 (%)

Fark (% puan)

Güneydoğu Anadolu

51,0

50,8

-0,2

Ortadoğu Anadolu

52,3

54,3

1,9

Kuzeydoğu Anadolu

52,8

52,5

-0,3

Orta Anadolu

65,2

69,6

4,4

Akdeniz

66,0

66,7

0,7

Batı Karadeniz

66,3

69,1

2,8

Ege

68,3

68,7

0,5

Doğu Karadeniz

70,5

74,0

3,5

Batı Anadolu

70,7

72,0

1,3

İstanbul

70,8

68,5

-2,3

Doğu Marmara

72,4

73,5

1,1

Batı Marmara

73,7

73,2

-0,6

Türkiye ortalaması

64,8

65,3

0,5

Kaynak: 2013 ve 2014 Hanehalkı İşgücü Anketi Mikro Veri Setleri, TÜİK; Betam

 

Ek 1 Eğitime devam etmeyen ve işgücüne dahil olmayanların iş aramama nedenleri, 2013

İş aramama nedenleri

Erkek

Erkek (%)

Kadın

Kadın(%)

İş buldu başlamak için bekliyor

4.752

1,8

3.749

0,6

Ümidi kırık

72.108

27,9

17.737

2,6

Eğitim/öğretimine devam ediyor

61.747

23,9

62.766

9,1

Ev işleriyle meşgul ya da ailedeki çocuklara/bakıma muhtaç yetişkinlere bakıyor

452

0,2

509.698

74,2

Diğer ailevi ve kişisel nedenler

45.319

17,5

41.737

6,1

Engelli veya hasta

44.896

17,3

37.546

5,5

Diğer

29.638

11,5

13.671

2,0

Toplam

258.912

100

686.903

100

Kaynak: 2013 Hanehalkı İşgücü Anketi Mikro Veri Seti, TÜİK; Betam

Ek 2 Ümidi kırıkların en son mezun oldukları okullar, 2013

 

Erkek

Erkek(%)

Kadın

Kadın(%)

Toplam

Toplam(%)

Herhangi bir eğitim kurumundan mezun olmayanlar

14.616

17,3

3.779

17,2

18.395

17,3

İlköğretim (8 yıl)

63.109

74,6

14.714

67,1

77.823

73,1

Genel lise

4.617

5,5

2.401

11,0

7.018

6,6

Mesleki veya teknik lise

2.239

2,7

1.032

4,7

3.271

3,1

Toplam

84.581

100

21.926

100

106.507

100

Kaynak: 2013 Hanehalkı İşgücü Anketi Mikro Veri Seti, TÜİK; Betam


Emoji ile tepki ver!

Bu Haberi Paylaş :

Etiketler :

Benzer Haberler
    0 Yorum
  • Yorumu Gönder
  • Diğer Yorumlar (0)