Üniversite tercih maratonu bugün sona eriyor. Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS) girip de tercih hakkı kazanan 2.9 milyon aday, saat 23.59’a kadar tercihlerini tamamlayacak. O zamana kadar sistem üzerinden yapılan tercihlerde değişiklik yapma hakkı da sürüyor. Adayların pek çoğu üniversiteleri ve bölümleri inceledi; ilgi, istek ve yeteneklerini dikkate alarak, tercihlerini yaptı ve listelerini kontrol ederek, tercih işlemlerini tamamladı.
Tercih dönemi her yıl, en az sınav dönemi kadar stresli geçer. Bu yıl özellikle barajın kaldırılmasından dolayı aday sayısının artması, başarı sıralarının da geçen yıla göre düşük gelmesi nedeniyle yerleştirmelerde büyük sürprizler yaşanabileceği endişesi var. Bu da tercihlerde kararsızlıkları ve kaygıları artırdı. O nedenle tercihlerini son dakikaya bırakan aday sayısı oldukça fazla.
İşte bu adaylar başta olmak üzere, tüm adayların tercihlerini tamamlamadan önce, şu soruları sorarak listelerini son kez kontrol etmelerinde yarar var:
“KEŞKE” DEMEYİN
1-Tercih listesine aldığınız her bölümü gerçekten istiyor musunuz?
Bu sorunun cevabı evet ise doğru bir tercih listesi hazırlamışsınız demektir. Eğer kazandığınızda keşke girmeseydim diyeceğiniz, kaydolmayı düşünmeyeceğiniz bir bölüm varsa, onu listenizden çıkarın. Çünkü kazanıp da kaydolmasanız dahi, gelecek yıl Ortaöğretim Başarı Puanınız (OBP) yarı yarıya düşecek. Bu da 15 ile 30 arası bir puan kaybı demek.
2-Tercih sıralamanız istek sıranıza göre mi?
Listenizdeki 5. tercihinizi kazandığınızda “Aslında 6. tercihimi daha çok istiyordum” demeyeceğinizden emin olun. Her ne kadar istek sırasına göre bölümler seçilse de bazı bölümleri ve üniversiteleri diğerinden daha çok istiyor olabilirsiniz. O nedenle her tercihinizi bu soruyu sorarak inceleyin ve listenize son şeklini verin.
3-Kendinizi garantiye aldınız mı?
Tercihlerde gerçekten okumayı istediğiniz bölümleri yazmanız çok önemli. Ancak her yıl adayların tercihlerine göre bazı bölümlerin puanı çok yükselebiliyor; bazılarının da düşebiliyor. Her yıl adaylara başarı sırasının yüzde 50 altından ve üstünden bölümler yazılması öneriliyordu. Ancak bu yıl bu aralığı çok daha geniş tutmakta yarar var. Örneğin 100 bin başarı sırasındaki bir adayın 30 binlerden başlayıp 200 binlere kadar inmesi, üniversiteye yerleşme şansını yükseltecektir. Çünkü ekonomik gerekçelerle devlet üniversitelerine ilginin daha çok artacağı, pek çok öğrencinin ailesinin bulunduğu şehirde okuyacağı düşünülüyor. Yine baraj olmadığı için tercih yapacak aday sayısının artması da yerleştirmeleri sürprizlere açık hale getirdi.
4-Programların özel şartlarını dikkatli incelediniz mi?
Kılavuzda her programın karşısında özel koşullar sütununda bazı rakamlar yer alıyor. Kılavuzun sonunda da “Yükseköğretim Programlarının Koşul ve Açıklamaları” başlığı altında, bu rakamların ne anlama geldiği yazıyor. Örneğin bazı programları sadece erkek öğrenciler yazabiliyor ya da tercih edenlerden sağlık raporu isteniyor. Eğer programı kazanan aday gerekli şartları karşılamazsa kaydı yapılmıyor. Yine kimi aday özel koşullara bakmadığı için vakıf üniversitelerinin ücretli programlarını yazabiliyor. Kayıt yaptırmaya gittiğinde ücretli olduğunu öğreniyor. Tercihlerle ilgili bu konudaki tüm sorumluluk adaya ait olduğundan, itiraz etme hakkı da bulunmuyor. O nedenle kılavuzda özel koşullar sütunundaki her rakamın ne anlama geldiğine mutlaka bakın.
5- Tercih işlemini ÖSYM’nin uyarılarına göre sonlandırdınız mı?
Adayların, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi’nin (ÖSYM) https://ais.osym.gov.tr internet adresindeki açıklamalar doğrultusunda tercih işlemlerini tamamlamaları gerekiyor. Tercihlerinizin ÖSYM’ye ulaştığından emin olmanız için ekranda “2022-YKS Tercihleriniz ÖSYM’ye bildirilmiştir” ifadesini mutlaka görün. Tercih süresi bitene kadar, sisteme işlenen tercihlerde değişiklik yapılabilecek. Değişiklik yapmak isteyenler bu işlemi elektronik ortamda gerçekleştirecekler. Tercihlerin tümüyle iptali yapılmayacak. Tercih işleminizi tamamladıktan sonra tercih bilgilerinizi mutlaka kontrol edin ve yazıcıdan çıktısını alarak saklayın.
MALİYETLERİNİ ARAŞTIRIN
Eğitim Uzmanı Nur Erdem Özeren de adaylara, tercihlerini son kez şu kriterler çerçevesinde tamamlamalarını öneriyor:
- Yerleştiğinizde sevinmeyeceğiniz ve kayıt yaptırmayacağınız bölümü yazmayın.
- Kendi başarı sıranızın
- 2 katı altındaki başarı sırasına kadar alternatif programları listenizde bulundurun. Listeyi sıralamanıza çok yakın bölümlerle bitirmeyin.
- Kariyer hedefine götüren alternatif bölümleri de yazın. Örneğin endüstri istiyorsanız, ekonomi, matematik, istatistik de yazabilirsiniz.
- Geçen yıl dolmayan bölümlerin önceki yıl başarı sıralarına bakın.
- Yazdığınız tüm üniversiteler ve şehirler için yaşam maliyetlerini yazıp kıyaslayın.
- Hayal ettiğinizden farklı bir şeyle karşılaşmamak için tercih ettiğiniz tüm bölümlerin ders programlarına göz gezdirin.
- Bir kez daha hazırlanmayı düşünüyorsanız. Bu yılki sıralamanın maksimum yarısı kadar yukarısına çıkabileceğinizi bilin. Örneğin 400 binden 200 bine çıkabilirsiniz. Eğer 200 bin başarı sırasına ulaştığınızda istediğiniz yere giremiyorsanız, bir daha hazırlanma alternatifini iyi değerlendirin.
- Yatay geçişe, bölümler arası geçişe, çift anadal programlarına güvenip istemediğiniz bir bölümü yazmayın.
*Herkesten yorum alın, yorumlardan bilgi çıkarın, ancak son kararı kendiniz verin.
