Toplantıda yeni kurulan Çocuk Gözlemevi web sitesinin (http://www.cocukgozlemevi.org/) tanıtımının yanı sıra 2016 yılının Mart ayında Adana Cumhuriyet Başsavcısı, Cumhuriyet Başsavcı Vekilleri, katılımları ile hakimler, savcılar, avukatlar kolluk kuvvetleri ve sosyal çalışmacılara yönelik eğitim ve bilgilendirme toplantıları yapıldı. 2014 yılında çocuk cinsel istismarı vakalarının en çok görüldüğü 3’üncü il olan Adana’da yapılan eğitim toplantılarında ilgili ulusal yasa ve uluslararası sözleşmeler, cinsel istismar mağduru çocuğa yaklaşım, cinsel istismar mağduru çocukla iletişim kurma gibi konulara yer verilmişti.
Adli İstatistikler ve TUIK verileri Çocuk Gözlemevinde
Toplantıda, Uluslararası Çocuk Merkezi Çocuk Hakları Sorumlusu Didem Şalgam, Türkiye’de Mağdur Çocuklar ile ilgili TUIK ve Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistikler Genel Müdürlüğü’nün verilerinden derlenen çalışmaların sunumunu yaptı
Adli istatistiklere göre 2010 yılında ceza mahkemelerinde çocuklara karşı işlenen cinsel suçlar kapsamında açılan dava sayısı 16 bin 135 iken, 2015 yılında bu sayı % 5,09 artış ile 16 bin 957’ye yükselmiştir. Açılan bu davalardan çıkan dava sayısı ise 2010 yılında 10 bin 41 iken, 2015 yılında %87,48 yükselerek 18 bin 825 olmuştur. Açılan ve çıkan dava sayılarındaki artışa paralel olarak, 2010- 2015 yılları arasında alınan mahkûmiyet ve beraat kararlarında da artış olmuştur.
2010 yılında çıkan 10 bin 41 davadan %46,32’si için mahkûmiyet ve %24’ü için ise beraat kararı verilmiştir. 2015 yılında çıkan 18 bin 825 davadan, %74,1’i için mahkûmiyet ve %25,23’ü için beraat kararı alınmıştır. 2010 ve 2015 yıllarında alınan mahkûmiyet ve beraat kararlarının o yıl çıkan dava sayısı içindeki dağılımları karşılaştırıldığında, mahkûmiyet kararlarında artış olduğu görülmektedir.
TUIK verilerine göre Çocukların mağduriyetine neden olan suç türlerinin başında “yaralama” gelirken ikinci sırayı Cinsel Suçlar geliyor.
Bunun yanında Ege ve Akdeniz bölgesinde Güvenlik Birimine Mağdur Olarak Gelen veya Getirilen Çocuk sayısının arttığını gözlemlemek mümkün. Bunun nedenleri arasında mülteci ve sığınmacılarda artışın yanı sıra turizm ve seyahatte çocukların cinsel istismarı vakaları da gösterilebilir. Ege ve Akdeniz bölgesindeki turizmin artışını da göz önünde bulundurmak gerekmekte.
Bu rakamlar cinsel suç mağduru çocuk sayısının kaygı verici derecede arttığını ve mağdur çocukları güçlendirecek, ve mağdur çocukların hakları için çalışan sivil toplum kuruluşlarını destekleyecek çalışmaların gerekliliğinin altını çizmektedir.
Cinsel İstismar Mağduru çocuklarla çalışanlar için Çocuk Gözlemevi erişime açıldı
Çocuk Dostu Adalet Çalışmaları kapsamında oluşturulan Çocuk Gözlemevi ile Türkiye’de ilk defa çocuk cinsel istismarı ve sömürüsü ile ilgili yargı kararları, akademik makaleler ve istatistiki veriler tek bir platformda toplanmıştır.
Yargıtay, Anayasa Mahkemesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Kamu Denetçiliği Kurumu’nun çocuk ihmal ve istismarı kararlarına, TUİK ve Adli Sicil İstatistiklerine, bu alanda yazılmış akademik tezler, makaleler, vaka sunumlarından oluşan veri tabanına hak savunucuları ve politika yapıcılar Çocuk Gözlemevi web sitesi üzerinden erişim sağlayabilecek. Gözlemevindeki mahkeme kararları BM Çocuk Hakları Sözleşmesi ile ilişkilendirilerek uluslararası standartlarla karşılaştırma yapılabilmesi mümkün olabilecek.
Cinsel İstismar Mağduru Çocuklar için Sıkça Sorulan Sorular
Çocuk Gözlemevi sitesinde ayrıca cinsel istismar mağduru çocuklara ve mağdur çocukların yakınlarına yönelik, uzmanlar tarafından hazırlanmış sıkça sorulan soruların yer aldığı kılavuzlara da yer veriliyor.
Mağdur çocuklar için Uzman Psikolojik Danışman Nilüfer Koçtürk ve Avukat Sabit Aktaş tarafından hazırlanan kılavuz şu gibi psiko-sosyal ve hukuki içerikli soruların cevabına yer veriyor;
- Şaka amaçlı birinin kalçama vurması veya özel bölgelerime dokunması cinsel istismar mıdır?
- Facebook’tan arkadaş edinmek tehlikeli mi?
- İstismara uğradığımı kime söylemeliyim?
- Beni savunması için avukat tutacak param yoksa ne yapabilirim?
- Nerede ve nasıl bir yerde ifadem alınacak?
- Mahkemede kimler bulunacak ve mahkeme nasıl bir yer?
- Bana zarar veren kişinin yakınları beni ve ailemi baskı altına alırsa ne yapabilirim
Türkiye’de cinsel istismar mağduru çocuklar adli sistem içinde genellikle nereye başvuracağını, adli sisteminin nasıl işlediğini bilmemektedirler. Özellikle de cinsel şiddetin aile içinde yaşanması halinde çocuklar şikayet etmekten çekinmektedirler. Hazırlanan kılavuzlar çocukların adalete erişimini kolaylaştırmayı ve çocukların bu süreçte yaşadıkları travmayı en aza indirmeyi hedeflemektedir. Buna benzer olarak cinsel istismar mağduru çocuklar sorunu kimseye bildirmeden kendi başlarına çözmeye çalışabiliyorlar. Sıkça sorulan sorular çocukları, istismar durumunda uzmanlara, psikolojik destek de alabilecekleri yerlere yönlendiriyor.
