En iyi lise, en iyi üniversite hangisi (2)

Batılı üniversitelerde taşlar, yerli yerine oturduğu için sıralamalarda çok oynamalar olmuyor. Örneğin, pek çok ülkede, son 50 yıldır, yeni bir üniversite açılmış değil. Oysa bizde, üniversitelerimizin neredeyse dörtte üçü son 30 yılda açıldı!

Şimdi kalkıp da hem yurt içinde hem de yurt dışında, yüzlerce yıllık geçmişe sahip üniversitelerle, çiçeği burnunda üniversiteleri, aynı kefeye koymak ne kadar doğru, ne kadar adil? Yine aynı şekilde, üniversiteleri genel olarak değerlendirmek yerine, fakülte hatta bölüm bazında değerlendirmek, çok daha objektif olmaz mı?

Üniversite sıralamalarında, mevcut kriterler, çok uzun yıllar önce belirlenmiş ve öyle gidiyor. Değişmesi ya da çeşitlenmesi gerekiyor. Kriter yelpazesi, ne kadar geniş olursa, o kadar sağlıklı bir sıralama ortaya çıkar!

Peki, bu durum, onlara bakış açımızı değiştirir mi? O bilinmez ama sıralamaları, öyle ya da böyle değiştireceği kesin!..

Benim kriterlerim

Mevcut kriterlerden pek çoğunun altına ben de imza atarım ama yenileri de gerek.

Benim kriterlerim çok daha farklı! Örneğin, öğrenci ve mezunları ne kadar demokrat, ne kadar sosyal, ne kadar hoşgörülü, ne kadar girişimci, kendilerini ne kadar iyi ifade ediyor, kaç dalda spor yapıyor, kaç kulübe üye, güzel sanatlarla ne kadar içli dışlı, toplumsal sorumluluklarının ne kadar farkında, ülkemizi ve dünyayı ne kadar tanıyor, yarattığı farkındalıklar ne, önce onlara bakarım.

Yayın, refere, patent, öğrenci-öğretim üyesi sayıları, aldıkları Nobel ödülleri ve projeler de elbette önemli ama bugünün üniversiteleri, her şeyden önce, içinde bulunduğu, vergileriyle ayakta durduğu topluma yararlı olmalı. Yani mum önce dibine ışık vermeli.

Sadece bilimde değil, sosyoekonomik ve kültürel alanlarda da lokomotif görevi üstlenmeli. Siyasetten ekonomiye, ticaretten insan haklarına, hemen her alanda öncü olmalıdır.

Peki, bizim üniversiteler bulundukları kentlerde bu işlevlerini yerine getirebildiler mi? Evet demek o kadar zor ki! Esnafın ve ev sahiplerinin dışında sevinen yok gibi...

Hukuk, ekonomi, eğitim, siyaset, medya, tarım, endüstri daha aklınıza ne geliyorsa hemen her şey ülkemizde yerlerde sürünürken, bir üniversite çıkıp ağzını açmıyorsa, toplumu aydınlatma görevi üstlenmiyorsa, gerisi hikâyedir...

100’e yakın hukuk fakültesinden hangisi çıkıp, yargıda olup bitenler için ne oluyor dedi? Depremde patır patır çöken binalar için hangi mühendislik fakültesi ya da teknik üniversite ağzını açtı?

Eğitim, ülkemizin en çok konuşulan konusu, çocuklarımız adeta sınav kölesi haline gelirken, hangi eğitim fakültesi, durun artık yeter diye isyan etti?

En iyi üniversiteler?

Hemen her şey gibi klasik üniversite sıralamaları da çağın gerisinde kaldı ve kendilerini yenileyemedi. ODTÜ’nün kriterleri ve sıralaması da onlardan farklı değil.

Bu yüzden onların açıkladığı listeleri çok da fazla kaale almıyorum. Çünkü tartışmalılar!

Mevcut kriterlere göre bir sıralama yapmak kaplumbağa ile tavşanı yarıştırmak gibi bir şey! Niye çünkü aralarında öylesine farklılıklar var ki aynı kategoride değerlendirmeniz yanlışların en büyüğü olur.

Nasıl ki sporda kilolara göre ve yaş gruplarına göre bir yarış varsa, üniversitelerde de aynı yaş ve aynı gruptakiler arasında bir sıralama söz konusu olmalıdır.

Tıp fakültesi olanlarla olmayanları, yeni açılanlarla yüzlerce yıllık geçmişi olanları, 80 bin öğrencisi olanla 3 bin öğrencisi olanı, büyük kentlerde olanlarla en ücra köşelerde olanı, arkasında vakıf desteği olanla geçici binalarda ders yapanı, hoca başına 50 öğrenci düşenle 500 öğrenci düşeni yani ODTÜ ile Şırnak Üniversitesi’ni birbiriyle kıyaslamak ne kadar doğru ise bu listeler de o kadar doğrudur...

Ayrıca önemli olan kendi içimizdeki değil, dünyadaki sıralamasıdır ki bu konuda da hangi kriterleri uygularsanız uygulayın, kendimize iyi bir yer edinmemiz mümkün değil.

Hemen her konuda olduğu gibi bu konuda da taklitçiliğin ötesine geçemedik, geçemiyoruz...


Yazının devamı için tıklayınız !