Önceki gece İspanya, Portekiz ve kısmen de Fransa‘yı karanlığa boğan esrarengiz olay konusunda çok farklı senaryolar var.
Senaryo üretenler haksız da değil. Daha birkaç hafta önce izlediğimiz bir Hollywood filminin konusu tam da bu yöndeydi. FBI ajanları dünyayı karanlığa boğarak panik yaratacak olan bir aleti pazarlayanlar ile satın alanların peşindeydi. Satış öncesinde aletin çalışırlığını kontrol etmek için New York’un kademeli olarak elektriği kesiliyor, barajların kapakları açılıyordu. Deprem sonrası yaşanan felaketten daha büyük kaos ve panik söz konusuydu…
“Karanlık Gece” ile ilgili iddiaların çoğunluğu bir siber saldırıya yönelik komplo teorileri gibi gözükse de, resmi açıklamalar olayın meteorolojik olduğu yönünde. Bu konuda 10 sayfalık bir rapor hazırlayan Prof. Dr. Hamit Hancı ve Dr. Alp Aslan’ın Avrupa kaynaklarına dayanarak verdiği bilgi de yaşananların meteorolojik bir olay yönünde.
Raporun ayrıntılarını özetle paylaşacağım ama önce konuya özel bir ilgi gösteren Prof. Hancı’nın önceki yıllarda Samsun’da yaptığı bir konferansta söyledikleri ve AA’nın paylaştığı şu habere bir göz atalım: “Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Adli Bilimciler Derneği Başkanı Prof. Dr. Hamit Hancı, günümüz teknolojisinde havanın önemli bir silah, savaş aracı olduğuna işaret ederek bu noktada Türkiye’nin de kendi güvenliğini sağlaması gerektiğini bildirdi.
İkinci Dünya Savaşı’nda ABD’li bir komutanın “Havayı kontrol eden, dünyayı kontrol eder” sözüne dikkat çeken ve savaşların eskiden açık ve olumlu havada yapıldığına belirten Hancı şöyle konuştu: “Halbuki şimdi havanın bizatihi kendisi bir savaş aracıdır. Bulutları bir araya getirebiliyorsunuz hava modifikasyonu ile fırtına, yağmur ve şimşek yapabiliyorsunuz. Ya da uçaklarınız uçarken kötü havayı düzgün hale getirebiliyorsunuz. Havadan kimyasal ve biyolojik silahlar serpebiliyorsunuz. Hava modülasyonu ve havanın bir silah olarak kullanılmasına karşı Türkiye kendi güvenliğini sağlamalıdır…”
Karanlıkta neler oldu?
Gelelim son yaşananlara. İşte “İspanya Ve Portekiz’deki Elektrik Kesintisi Olayı – Acil Durum Analiz Raporu”ndan bazı satır başları:
- 28 Nisan 2025 tarihinde İspanya ve Portekiz’i etkisi altına alan büyük ölçekli bir elektrik kesintisi, günlük yaşamı ve kritik altyapıları felç ederek milyonlarca insanı karanlıkta bıraktı.
- Madrid’den Barselona’ya, Lizbon’dan Porto’ya kadar geniş bir coğrafyaya yayılan bu kesinti, tren seferlerinin durması, trafik ışıklarının sönmesi, metro hatlarının kilitlenmesi ve iletişim ağlarının çökmesiyle birlikte ulaşım, iletişim, sağlık ve diğer hayati hizmetlerde kaosa yol açtı.
- İspanya hükümeti ulusal çapta yaşanan bu kriz karşısında olağanüstü hal (OHAL) ilan ederek acil durum tedbirlerini devreye soktu.
- Bu kesinti olayı, Avrupa elektrik şebekesinde son derece nadir görülen bir arıza olması bakımından dikkat çekmekte ve afet ile acil durum yönetimi perspektifinden kapsamlı bir analizi gerektirmektedir.
- Kesintinin teknik arka planı incelendiğinde, olayın 28 Nisan günü öğle saatlerinde İspanya elektrik şebekesinde başlayan ani ve güçlü bir osilasyon (salınım) ile tetiklendiği görülmektedir.
- Olayın etkisi sadece İber Yarımadası ile sınırlı kalmamış; Fransa’nın İspanya sınırına yakın güneybatı bölgelerinde bile kısa süreli kesintiler yaşanmış, hatta şebekeye dolaylı bağlı bazı komşu bölgelerde (örneğin Fas’ta bazı internet hizmetlerinde) anlık aksamalar rapor edilmiştir.
- İspanya siber güvenlik ajansı Incibe tarafından olası bir siber saldırı ihtimali araştırılırken, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, halkı spekülasyonlardan kaçınmaya çağırarak tüm senaryoların incelendiğini fakat henüz ellerinde kesin bir bilgi olmadığını belirtti. Ancak ilerleyen saatlerde gerek İspanyol gerek Portekizli şebeke operatörlerinden gelen bulgular, böylesine yaygın bir kesintinin arkasında en güçlü adayın atmosferik kaynaklı teknik bir arıza olduğunu gösterdi.
- Sonuç olarak, sıra dışı hava koşullarının elektrik iletim hatlarında yol açtığı fiziksel ve elektriksel anomalilerin, modern Avrupa enerji ağında bile ciddi kırılganlıklara neden olabileceği görülmüştür…
