Reform mu dayatma mı?

Eğitimle ilgili gelişmeleri çok yakından izleyen Sabancı Üniversitesi Eğitim Reformu Girişimi; son düzenlemeleri objektif bir gözle değerlendirdi ve bir de rapor hazırladı.
Aday öğretmenlik, dershanelerin dönüşümü, özel okullarda eğitim-öğretim desteği ve Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı hakkında düzenlemeleri kapsayan yasa tasarısını değerlendirdiği bu rapordan işte ilginç satır araları:

Kim nasıl yapacak?
-  TBMM Başkanlığı’na 6 Şubat 2014’te sunulan Milli Eğitim Temel Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, önemli değişiklik ve düzenlemeler öngörmektedir.
-  Yasa tasarısıyla ilgili kamuoyunda tartışma ağırlıklı olarak dershanelere ilişkin gerçekleşmekle birlikte; diğer düzenlemelerin de kapsamlı biçimde ele alınması gerekmektedir.
-  Aday öğretmen süreci ve performans değerlendirmesinin kim tarafından hangi yöntemlerle yapılacağı tasarıda belirtilmemiştir.
Bu düzenlemenin nitelikli öğretmen yetiştirilmesine nasıl katkı sağlayacağı da açıklanmamıştır.
-  Milli Eğitim Bakanlığı Aday Memurların Yetiştirmelerine İlişkin Yönetmelik’in kapsamlı biçimde değiştirilmesi veya baştan oluşturulması sonucunda açıklığa kavuşacaktır.
-  Eğitim politikası değişikliklerinin bütüncül ve katılımcı bir stratejiyle, öğrenci odaklı, eğitimde kaliteyi yükseltici ve eşitsizlikleri azaltmayı hedefleyen biçimde yapılması gerekmektedir.

Aday öğretmenler
-  Yasa tasarısında aday öğretmenlerin “en az bir yıl fiilen çalışmaları” gerektiği belirtilmiştir. Aday öğretmenlerin fiilen çalıştıkları bir yıl süresince rehber öğretmenler eşliğinde çalışıp çalışmayacakları; bu süreçte hangi ölçütleri karşılamaları ve hangi özellikleri sergilemeleri gerektiği, sınıflarda karşılaştıkları sorunlar için kimden danışmanlık alacakları belirsizdir.
-  Ayrıca yasa tasarısı “performans değerlendirmesine göre başarılı olmak şartlarını sağlamak kaydıyla, yapılacak yazılı ve/veya sözlü sınava girmeye hak kazanmaları” ifadelerini içermektedir. Performans değerlendirmesini ise kimin hangi ölçütlerle ve hangi yöntemler kullanılarak yapacağı belirtilmemiştir.

Kolejlere destek
-  Yasa tasarısının öngördüğü önemli düzenlemelerden biri de özel okullarda eğitim-öğretim görmek isteyen öğrencilere okul ücretlerini karşılayabilmeleri için kamu bütçesinden mali destek sağlanması, yani kamunun özel okullardan hizmet satın alması uygulamasıdır.
-  Özel sektörden eğitim hizmeti alınmasında, nitelikli eğitime erişimde sosyoekonomik kökene bağlı eşitsizliklerin azaltılmasına katkısı olabilecek bir modelin seçilmesi büyük önem taşımaktadır.
-  Eğitim destek miktarı ailenin gelir düzeyiyle ters orantılı olarak belirlenmezse, uygulamanın özel okula giden ve/veya gelir düzeyi yüksek ailelerden gelen öğrencilerin kamu finansmanıyla desteklenmesi dışında fazla bir işlevi olmayabilir.
Talim ve Terbiye Kurulu
-  Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı’nın eğitim-öğretim programları ve materyallerine ilişkin görev ve yetkilerini “incelemek, inceletmek ve nihai şeklini vermek”’ten “görüş verme” ve “inceleme”ye dönüştürülmesini öngörmektedir.
-  TTKB’nin yetkilerinin daraltılması sonrasında MEB uzman ve uzman yardımcılarının mesleki gelişimi ve eğitim programı planlama ve yönetme kapasitelerinin geliştirilmesi konusunda özen gösterilmesi gereklidir.

Dershanelerin dönüşümü
-  Dershanelerin kapatılması/dönüştürülmesi politikasının, Türkiye’de eğitimin niteliğini nasıl etkileyeceği ve üniversiteye giriş sınavlarında rekabetin önüne nasıl geçebileceği açık değildir.
-  Türkiye eğitim sistemindeki ana iki sorun alanı olan eşitsizlik ve kalite eksikliği kalıcı ve sistematik politikalarla giderilmedikçe okul dışı ek dersler sorunun bir parçası olmaya devam edecektir.

Öğretmen atamaları
-  Yasa tasarısı ile birlikte, öğretmen atamalarının iki farklı kanaldan yapılmasının önü açılmaktadır. KPSS’ye ek olarak sözlü sınav ile atama öğretmen istihdamında kullanılacaktır.
-  Yasa tasarısı özel dershanelerden devlet okullarına geçecek öğretmenlerin sağlık özrü hariç, dört yıl süreyle başka bir yere atanmamak üzere öğretmen unvanlı kadrolara atanabileceğini belirterek bu biçimde atanacak öğretmenler için farklı bir öğretmen yer değiştirme rejimi oluşturmaktadır. Bu uygulamaların yargıya taşınma olasılığı göz ardı edilmemelidir.
Özetin özeti: Eğer ille de eğitime yönelik yeni düzenlemeler yapılacaksa, bir değil, bin defa düşünmekte yarar var. Yoksa aynı iktidar döneminde de olsa, bir sonraki Bakan tarafından çöpe atılıyor!..