Seçim vaatlerinde gençlik rüzgârı

İş kurana 50 bin TL destek sağlayan da var, harçları tamamen kaldıracak olan da. Siyasi partilerin gençlere ve eğitime yönelik projeleri şöyle:
 
AYSEL BOZAN YILMAZ - MİLLİYET
 
Adalet ve Kalkınma Partisi (Ak Parti)
Ak Parti seçim bildirgesinde, 13 yıllık iktidarlığı döneminde gerçekleştirilen projeleri hatırlatarak, “Neler yapacağız?” başlığı altında eğitim ve gençlik alanındaki projeleri sıraladı. Genel Başkan Ahmet Davutoğlu’nun açıkladığı projeler arasında şunlar dikkat çekiyor:
* Ak Parti’nin önceliği “Eğitimde Kalite” olacak. Bu kapsamda ‘Eğitimde Kalite Seferberliği’ başlatılacak.
* Bu süreçle uyumlu bir şekilde öğretmen yetiştirme ve eğitim yönetimi alanlarında da önemli dönüşümler hayata geçirilecek. Öğretmenlerin bilgi ve becerilerini güncellemeleri sağlanacak “Öğretmen Akademisi” sistemi başlatılacak.
* Eğitim fakülteleri yeniden yapılandırılacak; müfredatı yenilecek.
* Kamu Personeli Seçme Sınavı’nda bütün alanlardaki öğretmen adayları için alan sınavı yapılacak.
* Şubat döneminde öğretmen alımı yapılacak şekilde gerekli düzenlemeler yapılacak.
* Oyun tabanlı öğrenme etkin hale getirilecek.
* Okul öncesi eğitim yaygınlaştıracak.
* Ortaokullarda hayata geçirilen seçmeli ders uygulaması geliştirilecek.
* Ortaokul sekizinci sınıfta uygulanan merkezi ortak sınavlar geliştirilerek, eğitim sisteminin performansının izlenmesi ve değerlendirilmesinde de kullanılacak.
* “En iyi okul eve en yakın okuldur” ilkesi hayata geçirilecek ve aileler üzerinden önemli bir külfet kaldırılmış olacak.

Mezunlara çift anadal
* Yükseköğretim reformunu hayata geçirilecek. Bu çerçevede, üniversite özerkliğini odağına alan yeni bir “Yükseköğretim Çerçeve Yasası” hazırlanacak.
* Üniversite giriş sınavı yılda birden çok yapılacak.
* Özel üniversitelerin kurulmasına, yurtdışındaki üniversitelerin Türkiye’de, Türkiye’dekilerin yurtdışında faaliyet göstermelerine olanak verilecek.
* Üniversite mezunlarına da yan dal ve çift anadal yapma imkânı getirilecek.
* Lisansüstü eğitim burslarının sayıları artırılacak.
* Yüksek lisans ve doktora programları için yurtdışına gönderilen öğrenci sayısı yükseltilecek.
* Seçilme yaşı 18’e indirilecek.
* Genç işsizliğinin önüne geçmek için “ulusal genç istihdamı strateji belgesi” hazırlanacak. “Kariyer Merkezleri” kurulacak.

50 bin TL hibe
* Kendi işini kurmak isteyen gençlere proje karşılığı 50 bin liraya kadar karşılıksız nakdi destek verilecek. 100 bin liraya kadar da faizsiz kredi verilecek. Yeni iş kuran gençlere üç yıl boyunca gelir vergisi muafiyeti sağlanacak.
* İlk kez iş bulan her gencin maaşı bir yıl boyunca devlet tarafından karşılanacak.
* GENÇDES programı hayata geçirilecek. Gençlerin kısa film, ilk film, kitap, dergi vb. sanatsal faaliyetleri ile sportif faaliyetlerine proje bazlı karşılıksız destek verilecek.
* Gençlik Akademisi kurulacak.
* Lise veya üniversite mezunu gençlerimizin genel sağlık sigortası (GSS) giderlerinin iki yıl sureyle gelir testi yapmaksızın ve prim alınmaksızın devlet tarafından karşılanması sağlanacak. Böylece gençlere ücretsiz sağlık hizmeti sunulacak.
* Öğrenim gören gençlerin pasaport harcı kaldırılacak.
* Gençlerde evliliği teşvik etmek amacıyla çeyiz hesabı uygulaması başlatılacak. Çeyiz hesabında biriktirilen paranın yüzde 20’si oranında destek sağlanacak.
 
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP)
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) seçim bildirgesinde gençlere ve eğitime geniş yer ayırdı. Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu’ CHP’nin iktidara gelmesi durumunda yapacaklarını şöyle sıraladı:
·         Bir yıl okul öncesi, 8 yıl ilköğretim olmak üzere toplam 9 yıl temel eğitim ve 4 yıl ortaöğretimden oluşan 1+8+4 eğitim sistemi hayata geçirilecek.
·         Türkçe’nin her kademede eğitim ve öğretim dili olması ve anadilin öğretimi önündeki engellerin kaldırılması sağlanacak.
·         Farklı inanç gruplarının din eğitimi taleplerini karşılamak için gerekli düzenlemeler yapılacak.
·         Ücretli öğretmen uygulamasına son verilecek. Tüm öğretmenler kadrolu atanacak.
·         Öğretmenlerin devlet kadroları içindeki statüsü, ek göstergeleri ve ek ders ücretleri yükseltilecek.
·         140 bine yaklaşan öğretmen açığı kapatılacak.
·         Aile Sigortası Programı ile yoksul öğrencilere, zorunlu eğitimi kapsayan tüm dönemler için aylık 240 TL eğitim desteği verilecek.
·         Tam gün eğitim çerçevesinde tüm öğrencilere öğle yemeği verilecek.
·         Akademik liselerde, Merkezi Lise Bitirme Sınavı (MLBS) uygulamaya konulacak.
·         Meslek eğitimi dokuz yıllık (1+8) temel eğitim tamamlandıktan sonra, ortaöğretim aşamasında başlatılacak.
 
Harçlar kaldırılacak
·         Maddi olanağı yetersiz olan tüm üniversite öğrencilerine Karşılıksız Eğitim Bursu sağlanacak.
·         Talepte bulunan tüm üniversite öğrencilerine kamu destekli, geri ödemesi istihdam koşullarına göre ve uzun vadeli olarak yapılandırılmış Yüksek Eğitim Yaşam Destek Kredisi verilecek.
·         Üniversite harçları tamamen kaldırılacak.
·         Maddi durumu iyi olmayan lise son sınıf öğrencilerine kültür-sanat etkinliklerine ve kitap, gazete, dergi gibi yayınlara erişim için eğitim yılı içerisinde aylık 100 TL’lik Lise Kart verilecek. Aylık 1 GB mobil internet ücretsiz sağlanacak.

540 TL işsizlik desteği
·         Üniversiteden yeni mezun, iş arayan gençlere İŞKUR’a kayıtlı olmaları halinde 540 TL işsizlik desteği sağlanacak.
·         İş kurmak isteyen 29 yaş altındaki üniversite öğrencileri için KOSGEB kapsamında sektörel eğitim olanakları sağlayacak ve nakit desteği verilecek.
·         Askerlik süresi kısaltılacak. Öğrencilerin askerlik hizmetleri yaz tatillerinde üçer aylık dönemler halinde tamamlayabilmeleri sağlanacak.
·         Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Aile ve Çocuk Bakanlığı adı altında icracı bir bakanlık olarak yeniden yapılandırılacak.
 
YÖK kaldırılacak
·         Ortaöğretimin son yılında aynı nitelikte iki yerleştirme sınavı gerçekleştirerek öğrencilerin üniversiteye yerleştirme puanının, bu sınavlar arasında en başarılı oldukları sınava göre belirlenmesi sağlanacak.
·         YÖK kaldırılacak. Üniversitelerin bilimsel, idari ve mali özerkliklerini koruyacak şekilde, eşgüdümü sağlamakla yükümlü yeni bir üst kurul oluşturulacak.
·         Girişimcilik Bakanlığı kurulacak.
·         Sadece yüksek lisans eğitimi ve Ar-Ge ile ilgilenecek olan “Girişimcilik Üniversiteleri” kurulacak. Eşgüdümünü bu üniversitelerin sağlayacağı ve her bölgenin sektörel farklılıklarının gözetileceği “Girişimcilik Okulları (Fabrikaları)” ve “Tematik Teknoparklar” kurulacak.
·         Her köye bir ziraat mühendisi ve/veya veteriner hedefiyle Bitkisel ve Hayvansal Üretim Merkezleri bünyesinde 18 bin nitelikli genç uzman istihdam edilecek.
 
Milliyetçi Hareket Partisi (MHP)
Seçim bildirgesinde “Gençliğe yapılacak yatırım, Türkiye’nin geleceği için en önemli yatırım olacaktır” diyen MHP, gençlik sorunlarına ekonomik, toplumsal, kültürel ve psikolojik yönlerden bütün olarak ele alınacağını kaydediyor. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, gençlere yönelik projelerini şöyle sıralıyor:
* Her öğrenciye öğrenim süresince ve başarılı olmak kaydıyla 10 bin liraya kadar yükseköğrenim kuponu verilecek, işe girince faizsiz olarak 4 yılda tahsil edilecektir.
* Askerlik hizmetini yerine getiren gençlerin, iş kurabilmeleri amacıyla projenin özelliklerine ve mali boyutuna göre yarısı hibe olmak üzere 50 bin liraya kadar girişimcilik kredisi verilecek.
* Genç girişimci desteği oluşturulacak. Projesi uygun bulunan gençler için devlet bankalarından faizsiz kredi imkânı tanınacak.
* Orta öğretim ve yükseköğretimde okuyan gençlerin burs ve kredi imkânları geliştirilecek, çağdaş standartlarda barınma imkânları oluşturulacak, hiçbir öğrenci açıkta bırakılmayacak.
* Evlenen gençlere 10 bin TL faizsiz ve 2 yıl vadeli evlilik kredisi verilecek.

Başarıya göre teşvik
* Eğitimin her kademesinde eğitim dili Türkçe olacak.
* Din eğitiminin okullarda devlet eliyle verilmesi sağlanacak.
* Sınav sistemleri örgün eğitim programlarına paralel hale getirilecek, dershanelerin, ilk ve orta öğretim kurumlarının işlevlerini üstlenmesi önlenecek.
* Dershanelerin özel okullara dönüşmesi teşvik edilecektir.
* Özel okullar akademik başarı performanslarına göre, öğrenciler ise gelir seviyeleri ve başarı performanslarına göre farklı teşvik unsurları ile desteklenecek.

İkili eğitim sona erecek
* Eğitimin tüm kademelerinde ve özellikle kentlerde sınıf mevcutları yirmi beş öğrencinin altına indirilecek ve zorunlu şartların dışında ikili eğitim uygulamasına son verilecek.
* Okul öncesi eğitim 4-5 yaş grubundaki nüfus için tedricen zorunlu hale getirilerek zorunlu eğitimin süresi 13 yıla çıkartılacak.
* Üniversiteye giriş sınavı kaldırılacak yerine, ortaöğretim başarısını ve ortaöğretim sonunda yapılacak “Olgunlaşma sınavını” esas alan üniversiteye geçiş sistemi uygulanacak.
* Özel üniversite kurulması teşvik edilecek.
* Öğretmenlere 3600 ek gösterge verilecek. Öğretmenlerin, ek ders ücretleri ile tazminatları yükseltilecek.
* Sözleşmeli ve geçici öğretmenler daimi kadrolara geçirilecektir.
* Atanmayı bekleyen öğretmenlerin tamamı kademeli olarak atanacak.
* Her çocuk için ailesi tarafından yapılacak katkının yüzde ellisine kadar oranda devletin katkıda bulunmasıyla bir eğitim hesabının açılmasını, biriken miktarın özellikle yükseköğretim aşamasında kullanılmasını öngören, “Eğitim Destek Hesabı” oluşturulacak.
 
 
Halkların Demokratik Partisi (HDP)
HDP, seçim bildirgesinde gençlerin öncelikle özgürleşme isteğini destekleyeceğini kaydediyor. Bildirgede ayrıca Türkçe’nin yanı sıra anadilde eğitimin bir kamu hizmeti olarak verileceğinin altını çiziliyor. HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın sunduğu projelerden dikkat çekenler şöyle:
* 15-25 yaş arası istisnasız tüm gençlere, her ay 200 TL iletişim ve ulaşım desteği sağlayacak, “Genç Yaşam Kartı” verilecek. Gençler, ülkenin her yerinde geçerli olacak bu kartla müzelerden ücretsiz, sosyal ve kültürel etkinliklerden indirimli yararlanacak.
* Tüm gençlerin vize ve pasaport işlemlerinin ücretsiz şekilde yapılması sağlanacak.
* YÖK yerine üniversitelerarası ilişki ve bilgi akışını sağlayacak bir Koordinasyon Kurulu oluşturulacak.
* Kampüs içerisinde yurt, kütüphane, kültür merkezi gibi yaşam alanlarında üniversite yaşayanları için ücretsiz hizmet sunulacak. 

Ücretsiz internet sağlanacak
* Burs ve katkı payı ödemeleri bütün öğrencilere karşılıksız verilecek ve burs miktarları artırılacak. İkinci öğretimdeki katkı payları ve öğrenim ücretleri kaldırılacak.
* Oy verme ve siyasete katılma yaşı 16’ya, seçilme yaşı 18’e indirecek.
* Demokratik özerk yönetimlerde tüm gençlik kesimlerinin içinde yer aldığı ve sorunlarının çözümü için çalışacak “Gençlik Meclisler”i modeli uygulanacak. Gençlik Meclisleri, yerinden yönetim modelini geliştirerek yerel demokrasiyi güçlendirecek.
* Gençlere sansürsüz, ücretsiz ve özgür internet erişimi sağlanacak.

4+4+4 sistemi kaldırılacak
* Eğitim ücretsiz olarak sağlanacak.
* 4+4+4 uygulamasına son verilecek.
* Eğitim sistemi özgürlükçü, laik ve bilimsel bir içerikte yapılandırılacak, anadili temelinde çok dilli hale getirilecek.
* Ataması yapılmayan tüm öğretmenlerin ataması gerçekleştirilecek.
* Ücretli öğretmenlik uygulaması lağvedilecek, tüm ücretli öğretmenler kadroya alınacak.
* Eğitimin yerelden yönetimi teşvik edilecek.
* Var olan derslik sayısı 2 katına çıkarılacak, sınıf mevcudu yarıya düşürülecek. Bütün okullarda tekli eğitim sistemine geçilecek.

Öğrencilere yemek verilecek
* Öğlen vakitlerinde öğrencilere yemek verilecek.
* Eğitimde ayrımcılığa ve cinsiyetçiliğe son verilecek.
* Çocuk cezaevleri kapatılacak. Suça itilmiş çocuklar için çocuk destek ve eğitim merkezleri açılacak.
* Zorunlu din dersi uygulamasına son verilerek, her öğrencinin kendi inancı doğrultusunda seçmeli olarak ders ve eğitim alma hakkı gözetilecek. Sivil din eğitimi tümüyle serbest olacak.
* İstihdam odaklı yeni yaşam atölyeleriyle iş garantili mesleki eğitim ve meslek edindirme programları hayata geçirilecek.
* Evde, okulda ve ailede çocuğa yönelik şiddet yasalarca yasaklanacak.