Yatay geçiş ile bölüm değiştirme şansı

Bu yıl üniversiteyi kazanan adaylar yatay geçiş hakkından ikinci yarıyıldan itibaren yararlanabilecek
 
-AYSEL BOZAN YILMAZ-
 
Üniversite kayıtları cuma günü sona eriyor. Ancak yüzlerce aday kazandığı bölümden memnun değil. Bir kısmı yaptığı tercihten sonra pişman oluyor, bir kısmı ise teknik hatalar nedeniyle tercih kurbanı oluyor. Bu nedenle her yıl yaklaşık 500 bin aday, tekrar üniversite sınavlarına girerek şansını deniyor. Yükseköğretim Kurulu (YÖK), kazandığı programa devam etmek istemeyen adayların üniversiteyi bırakmadan ve tekrar sınava girmeden istedikleri bölümlere girebilmeleri için yatay geçiş şartlarını kolaylaştırdı.
Bu haktan bu yıl üniversiteye yerleşen adaylar ikinci dönemde yararlanabilecekler. O nedenle adayların öncelikle kazandıkları programlara kayıt yaptırmaları gerekiyor. YÖK’ten verilen bilgide “Bu yıl kayıt olanlar bir dönem okumak zorunda” deniliyor. Ancak üniversiteler ise “Öğrencilerin derslere devam zorunluluğu yok, öğrenci isterse kaydını dondurarak, bir dönem sonra yatay geçiş başvurusunda bulunabilir” diyor.
Her iki durumda da öğrenci ikinci dönemden itibaren başvuruda bulunabilecek. Ancak bu noktada ilk yarıyıl için yatay geçişle öğrenci kabul edip etmeme kararının üniversitelere bırakıldığını hatırlatmakta yarar var. Ağustos ayında ise tüm üniversiteler yatay geçişle öğrenci kabul etmek zorundalar. İkinci dönem için yatay geçiş başvuruları aralık-ocak aylarında alınacak.
 
Başarı şartı kalktı
YÖK, 8 Ocak 2015’te Ön Lisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlararası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin Ek Madde 1 uyarınca yapılacak yatay geçiş işlemlerinde güz ve bahar dönemi için yükseköğretim kurumları tarafından yürütülecek işlemlere ilişkin usul ve esasları düzenledi. Adı geçen yönetmeliğin Ek Madde 1'i dikkate alınarak, daha önce konuya ilişkin alınan Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararları yürürlükten kaldırılarak, bu tarihten sonra Ek Madde 1 uyarınca yapılacak yatay geçiş işlemlerinde usul ve esaslar değiştirildi. Bu değişiklikler arasında en dikkat çekenler şöyle:

-    Önceki yıllarda adaylar kendi üniversitelerinde ya da başka bir üniversitedeki bir programa yatay geçiş yapmak istediklerinde derslerden başarılı olmaları isteniyordu. Ancak yeni düzenlemeyle adaylardan başarı vb. şartlar istenmiyor.

-    Başvurularda artık öğrencinin başvuracağı programa yerleştiği yıldaki ÖSYM merkezi yerleştirme puanları dikkate alınıyor. Öğrencinin kayıt olduğu yıldaki merkezi yerleştirme puanlarının, başvuracağı diploma programının girdiği yıldaki taban puanına eşit veya yüksek olması gerekiyor. Örneğin TM-1 puan türündeki İşletme programını kazanan bir öğrencinin MF4 puanı varsa ve bu öğrencinin MF4 puan türündeki puanı, geçmek istediği inşaat mühendisliği programının taban puana eşit veya yüksekse öğrenci bu programa yatay geçiş başvurusunda bulunabiliyor.

-    Yatay geçişlerde farklı programlar arasında geçiş hakkı tanındı. Buna göre taban puan şartlarını karşılamaları durumunda, tıp fakültesini kazanan bir öğrenci, eğer ilgili puan türü yeterliyse hukuk fakültesine dahi yatay geçiş yapabilecek. Hatta, sınavsız geçiş hakkından yararlananlar da dahil olmak üzere, ön lisans programında okuyan bir öğrenci lisans programına geçiş yapabilecek.

-    Özel yetenek sınavıyla bir programa kayıtlı öğrenciler de üstteki şartları karşılamaları durumunda yatay geçiş hakkından yararlanabilecekler. Ancak özel yetenek sınavıyla öğrenci alan programlara geçiş yapılamayacak.
 
Son sınıfta da geçilecek
-    Öğrenciler sadece bir defa yatay geçiş hakkından yararlanabilecekler. Ancak yatay geçiş yapan öğrenciler, merkezi yerleştirme sonucu kayıt hakkı kazandıkları yükseköğretim kurumuna daha sonraki başvuru tarihlerinde geri dönebilecekler.
-    Yatay geçişten hazırlık sınıfı ve son sınıf da dahil olmak üzere tüm sınıflarda başvurulabiliyor. Bu noktada öğrencilerin kaçıncı sınıftan başlayacağı, hangi dersleri alttan alacağı gibi konulara ilgili kurullar karar verecek.
-    Yatay geçişler için her program için ilgili yılın ÖSYS Kılavuzu’nda öngörülen kontenjanın yüzde 30’u kadar kontenjan ayrılacak. Başvurular ise her yıl eğitim öğretim dönemi başlamadan önce ağustos ayının sonuna kadar alınacak. Başvuruları değerlendirme işlemleri 15 Eylül’e kadar, kayıtlar da 30 Eylül’e kadar tamamlanacak. Bahar dönemi içinse üniversiteler ayıracakları kontenjanları ilan edecekler. Kayıtlar da bahar dönemi için eğitim-öğretim dönemi başlamadan gerçekleştirilecek.
-    Eğer başvuran öğrenci sayısı kontenjanı geçmezse başvuran adayların tümünün kayıtları yapılacak, ancak aday sayısının kontenjanı geçmesi durumunda puanı en yüksek adaydan başlayarak kayıtlar yapılacak.

Yurtdışından geçiş belirsiz
Yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarına kayıt yaptırmış adayların yatay geçişten nasıl yararlanacakları net değil.

Öyle ki YÖK’ün 8 Ocak 2015 tarihli yayınladığı son usul ve esasların birinci maddesinde “Yurdumuzda ve KKTC’deki Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzunda yer alan yükseköğretim kurumlarına kayıt yaptırmış adayların başvuru yapabileceğine ve yurt dışındaki diğer yükseköğretim kurumlarına kayıt yaptırmış adayların başvuramayacağına” şeklinde bir ibare var.
Bu durumda yurtdışından geçişler var mı, varsa derslerden başarı isteniyor mu, istenmiyor mu, net değil.