Yükseköğretim Kurulu tarafından 14 Şubat 2022 tarihinde, Hacettepe Üniversitesi ev sahipliğinde düzenlenen Doktora Öğretiminin İyileştirilmesi Çalıştayı’nın raporu yayımlandı.
YÖK Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar’ın başkanlığında düzenlenen, YÖK Yürütme Kurulu Üyeleri, Ankara’daki üniversitelerin rektörleri, üniversitelerin farklı alanlarında lisansüstü eğitimden sorumlu enstitü yetkilileri, öğretim üyeleri, araştırma görevlileri ve doktora öğrencilerinden oluşan 240 paydaşın katıldığı ve doktora öğretiminin iyileştirilmesi noktasında pek çok önemli hususun ele alındığı çalıştay raporu yayımlandı.
YÖK Başkanı Erol Özvar açılış konuşmasında, doktora öğretiminin Türkiye’nin geleceğine etkisi üzerine odaklanarak tüm paydaşların katılımı ile öğretim sürecine ilişkin iyileştirmelerin sağlanması ve yeni adımlar atılması noktasında bu çalıştayın önemini vurguladı. Türkiye’nin genç nüfus yapısına dikkat çeken Özvar, başta kalite olmak üzere doktora öğretiminin her sürecine ilişkin yükseköğretim kurumlarına büyük sorumluluk düştüğünü ifade etti. Ayrıca yükseköğretimde uluslararasılaşmaya vurgu yapan Özvar, yükseköğretimin bu bağlamda önemli bir misyona sahip olduğuna işaret etti. Özellikle doktora öğretiminin sağlayacağı uzmanlaşmaya dikkat çekerek, doktora mezunu adayların ileri araştırmalar ve yenilikçi yaklaşımlar konusunda önemli bir beşerî sermaye unsuru olduğunu vurguladı.
Türkiye yükseköğretimi konusunda yapılan ulusal ve uluslararası çalışmalar ve OECD raporlarında yer alan öğrenci başına düşen öğretim elemanı sayısının, OECD ortalamalarının çok gerisinde bulunduğunun altını çizen Özvar, Türkiye’nin nitelikli öğretim eleman açığına dikkat çekti. Bu duruma ek olarak Başkan Özvar, doktora mezunu öğrenci sayısının da uluslararası verilerle kıyaslandığında Türkiye için oldukça düşük olduğuna işaret etti. Özvar, nitelikli doktora mezunu olmanın yalnızca akademik camia için değil akademinin sınırlarını aşan ihtiyaç alanlarında ve nihayetinde ulusal kalkınmada önemli bir adım olduğunu vurguladı.
Çalıştay raporunda öne çıkan başlıklar beş tema altında toplandı: “Program Açma ve Öğrenci Kabulü”, “Öğretim Süreçleri”, “Danışmanlık”, “İdari Süreçler” ve “Araştırma ve Tez Süreci”. Çalıştay raporundan öne çıkan bazı başlıklar şunlar:
- Doktora programlarına giriş aşamasında yapılan mülakat sınavları için standartlar belirlenmesi,
- Nitelikli doktora eğitimine temel oluşturması açısından, yüksek lisans programına öğrenci kabulü, eğitim ve tez süreçlerinin de iyileştirilmesi,
- Merkezi yabancı dil sınavlarına, dinleme, konuşma ve yazma becerilerinin de eklenmesi,
- Sektör odaklı ihtiyaçlara ve bu doğrultuda açılacak programlara da yer verilmesi,
- Program açma süreçlerinde dış paydaşların da görüşlerinin alınması,
- Doktora yapanlara burs, ödenek çeşitliliği sağlanması ve özlük haklarının artırılması,
- Bilimsel araştırma projeleri kapsamında koşullarının iyileştirilmesi,
- YÖK burslarının miktarının ve sayısının artırılması,
- Araştırma ve uygulama süreçlerinin artırılması,
- Öğretim üyelerinin verdiği derslerin uzmanlık alanlarıyla uyumlu olması,
- Öğretim üyelerinin öğretim stratejileri ve teknikleri açısından desteklenmesi,
- Disiplinlerarası çalışmaların teşvik edilmesi,
- Kütüphane ve/veya anabilim dallarında doktora öğrencilerinin kullanabileceği çalışma ve araştırma ofislerinin oluşturulması,
- Doktora tezine alternatif olarak üç adet özgün araştırma makalesinin doktora tezi olarak kabul edilmesi.
