Etkili bir toplumun tipik insan tipi, toplumsal sorumluluk ve paylaşma duygusu gelişmiş, davranışlarında kişisel ekonomik çıkardan çok topluma yararlı olma, başarılı olma güdülerinin egemen olduğu, toplumdan aldığından daha fazlasını topluma vermeye çalışan, üretken, toplum yararına dair kurallara uyan, insana değer veren, onu küçümsemeyen, aşağılamayan, insancıl davranan, hak ve adalet duyguları gelişmiş bir insan. Ülkemizin eğitim sistemi anılan ifadelerle uyumlu yapıya sahip olmak durumundadır.
Kuşkusuz, ideal insan tipini yaratmak toplumun çeşitli kurumların birbiriyle uyumlu olmasına bağlıdır. Ancak konumuz açısından eğitim boyutuyla bakacağım. Başka bir ifadeyle, eğitim sistemi nasıl olmalıdır ki ideal insan tipi yetişsin?
En başta eğitim uygulamalarında algı dayanağı olan müfredat programının toplumcu, çağdaş olmalıdır. Bunun anlamı çağın gereklerine toplumsal sorunları çözecek nitelikte olmalı.
Diğer taraftan, paylaşmayı vurgulayan bir insan tipinin yetiştirilmesi büyük ölçüde sınav odaklı eğitim sistemine son verilmesine gerektirir.
Yine, toplumun çıkarlarını öncelik tanıyan bireylerin yetiştirilmesi sosyal ilgi düzeylerinin yüksek olmasına bağlıdır. Bunun için bireylerin empati duygulara sahip olması gerekir. Elbette, bunun için de grup sürecine ağırlık veren öğretim yöntemlerine ağırlık verilmelidir.
Diğer taraftan, insan haklarına duyarlı insan tipinin yetiştirilmesi için demokrasi eğitimine ağırlık verilmelidir. Ancak, burada da sorunlarımız bulunuyor. Çünkü, demokrasi eğitimi kağıt üzerinde kalmaktadır.
