‘Yaramaz çocuk yoktur, istenmeyen davranış vardır’ diyen Solter ‘in beni en çok etkileyen kısmı bu davranış problemlerinin geçerli bir nedeni olduğunu ve bunun da sevgi dolu bir bağ kurularak tüm sorunların üstesinden geleceğini söylemesiydi.
Seminerden biraz bahsedecek olursam; çocuklarda davranış problemlerinin üç nedeni var. Ya karşılanmamış bir ihtiyaçları vardır, ya bilgiden yoksundurlar, kuralları anlamak veya hatırlamak için yaşları küçüktür, ya da stres veya iyileşmemiş travma nedeniyle acı çekiyor olabilirler.
İstenmeyen bir davranış ortaya çıktığında ilk olarak karşılanmayan bir ihtiyacımı var ona bakmalıyız.(örn: yemek, ilgi, yakınlık, hareket, anlamlı ilişki kurma, vs.) Çünkü çocuklar ihtiyaçlarını erteleyemez. Bundan dolayı da ihtiyaçlarını zamanında karşılamak, bunu da yaparken iletişim halinde, çözüme onları da dahil ederek yapmalıyız. Böylelikle aramızda çıkacak inatlaşmalara, direnmelere ve sorunlara da engel olmuş oluruz.
Diğer önemli nokta; istenmeyen davranışlar karşısında ceza ve ödül uzun vadede hiçbir işe yaramıyor. Ceza ve ödül ile asıl öğretilmesi gerekenleri ortadan kaldırıyoruz. Ebeveyn ve çocuk arasındaki ilişkiyi bozuluyor ve çocukların baş kaldırmasına, bencil ve bağımlı olmasına sebep oluyor. Peki bu durumda ne yapmalı? Kalpten sevgi dolu bir bağ kurmak, gelişim durumuna göre iletişimde kalmak, duygularını ifade etmesine izin vermek, bu sırada da ağlama ya da öfke nöbeti geçirmesine izin vermek çok önemli. Ağlama ve öfke nöbetlerinin davranış problemi olmadığını belirten Solter özellikle bu durumun stres ve travmadan iyileşmek için fırsat olduğunu da söylüyor.
Toparlarsak;
Bir anlaşmazlık olduğunda, davranış sorunlarıyla ilgili deneyebileceğiniz şeyler:
- Çocuğunuz ihtiyaçlarını mümkün olduğunca hızlı karşılayın.
- Gelişimine göre iletişim kurarak çocuk odaklı oyunlar oynayın.
- Ortamı değiştirin. ( Bebeğe uygun hale getirin, zenginleştirin, yeniden düzenleyin, sınırlayın, vs.)
- Sorun hakkında konuşup bilgi verin.
- Ağlamasına ve öfkelenmesine izin verin, böylece çocuğunuz bastırılmış duygularını boşaltabilsin.
- Ceza ve ödülden uzak durun.
- Çocuğun kişiliğini ve öğrenme tarzını dikkate alın.
- Çocukları olduğu gibi kabul edin.
Son olarak verimli bir ebeveynlik yapabilmenin kilit noktasının, sevgi dolu bir bağ kurmak olduğunu unutmayın.
Eğitim Danışmanı, Öğrenci Koçu ve Oyun Terapisti
Öznur PEKATİK
