E- spor, son birkaç yılda tüm dünyada popüler olan ve hızla yayılan yaklaşık 400 milyonluk taraftar kitlesi olduğu tahmin edilen dijital oyunların resmi olarak oynandığı organizasyon olarak tanımlanabilir.
Milyonlarca dolarlık bir bütçeye ve kazanca sahip olan bu faaliyetin spor olup olmadığı da tüm dünyada tartışmalı bir konudur. Dijital teknolojilerin gelişmesi ile birlikte internet ağlarıyla bütünleşerek gelişmekte ve yeni nesil katılımcılarıyla her geçen gün büyümeye devam etmektedir. Ülkemizde de Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın 24.04.2018 tarihinde kurduğu E- Spor Federasyonu’nun verdiği lisans ile profesyonel oyuncular bu tür dijital spor müsabakalarına katılmaktadır.
Peki, nedir bu e-spor?
Tam adıyla elektronik spor olarak da adlandırılan e sporun tarihi 1990’lı yıllarda başlayan atariye kadar uzanmaktadır. Bilgisayar oyunlarının ortak bir ağ aracılığıyla oynanması ile birlikte gelişmeye ve bugünkü halini almaya başlamıştır.
Elektronik spor (diğer adlarıyla e-Spor veya eSpor), organize video oyunu yarışmalarına verilen isim. Oyunlar, genellikle profesyonel oyuncular arasında profesyonel organizasyonlar ile düzenlendiğinde bu ismi alır. Elektronik sporlarda en çok rastlanan oyun türleri strateji oyunları, dövüş oyunları, birinci şahıs nişancı oyunları ve spor oyunlarıdır. League of Legends Dünya Şampiyonası, The International, Evolution Championship Series ve Intel Extreme Masters gibi turnuvalar canlı yayınlanır ve oyunculara altı haneli miktarlara kadar önemli para ödülleri sağlar. E-Spor karşılaşmalarında yer alan oyunculara siberatlet (İngilizce: cyberathlete) denir.¹
Ülkemizdeki üç büyük takımın da e-spor takımları bulunuyor. Bu oyuncular da tıpkı diğer spor dallarındaki gibi yüksek miktarda paralar da kazanıyorlar.
E sporun bir spor faaliyeti olup olmadığı ile ilgili tartışmaya biz de katılarak görüşlerimizi değerli okurlarımızın takdirine sunmak istedik. Spor denilince hepimizin aklına öncelikle fiziksek aktivitelere dayanan etkinlikler gelmektedir. Ancak zihni egzersiz olarak sayabileceğimiz zekâ oyunları da bir yerde spor sayılmaktadır. Biri bedeni gelişimi sağlarken öteki zihni gelişimi sağlıyor.
Türk dil kurumu sporu şöyle tanımlıyor: Bedeni veya zihni geliştirmek amacıyla kişisel veya toplu olarak gerçekleştirilen, bazı kurallara göre uygulanan hareketlerin tümü. TDK’nın tanımından da yola çıkacak olursak spor, hem bedeni hem de zihni bir faaliyet olarak tanımlanıyor. Spor deyince akla ilk olarak beden ve zihin sağlığını geliştirme amaçlı yapılan pozitif yönlü etkinlikler kümesi gelmektedir. Ancak yukarıdaki tanımda verildiği üzere E-spor oyunlarının genellikle şiddet içerikli oyunlar olduğu görülmektedir. Öte yandan bilgisayar ekranları başında uzun süreli oynandığı hesaba katılırsa bırakın beden ve zihin sağlığını geliştirmeyi tam aksine dikkat, konsantrasyon ve obezite vb. zararlarını bilmeyen yoktur.
Aslında E- spor, dijital oyun endüstrisinin bu oyunları pazarlama stratejisinden başka bir şey değil. Oyun şirketleri geliştirdikleri E-spor organizasyonu ile kurumsallaşarak asıl hedef kitlesi olan çocuklara ve genç yaştaki bireylere daha meşru görünen bir zeminde ulaşmaya çalışmaktadır. Böylece şirketler bu oyunları, profesyonel organizasyon olarak gösterip daha pazarlanabilir ve toplum tarafından daha kabul görülebilir bir faaliyet haline getirmeye çalışıyor. Ülkemizde bile başbakan nezdinde bu organizasyonun açılışının yapıldığı göz önüne alınırsa ne oranda başaralı bir strateji olduğu da anlaşılacaktır. Bilindiği üzere dijital bağımlılık ve oyunlar birçok eğitimci ve ailenin çocuk eğitiminde mücadele ettiği problemlerin başında gelmektedir. Bu oyunlara karşı mücadele veren ailelere karşı geliştirilen stratejinin en kritik noktası ise bunun bir meslek gibi gösterilip yüksek miktarda para kazandırdığına vurgu yapılmasıdır.
Tüm bu oyunların E-spor adıyla tüketim nesnesi olarak maskelendiği stratejiler bir yana dijital teknolojilerin ve sosyal ağların gelişmesi ile bu gibi oyunların hayatımıza nüfuz ettiği de bir gerçek. Bu oyunlar ile verilen sübliminal mesajlar da başlı başına üzerinde durulması ve tartışılması gereken bir konu... Özetle E-spor bir spor mu değil mi tartışmasını farklı bir perspektifle siz değerli okurların görüşüne sunmaya çalıştık. Yakın gelecekte bunun sonuçlarını sanırım hep beraber göreceğiz. Umarım tahmin ettiğimiz kadar kötü bir tablo ortaya çıkmaz.
1-https://tr.wikipedia.org/wiki/Elektronik_spor
