Eğitim deyince herkesin hayallerinde; eğitime önem verenlerin ise planlarında kendine yer bulan yurt dışında eğitim fırsatları, her ne kadar program türevleri, süreleri ve hedef kitleleri gün geçtikçe çeşitlense de aslında temelde iki ana alana hizmet ediyor: öğrencinin nitelikli akademik ortam ile buluşması ve sosyal öğrenme süreçlerinin küresel boyut kazanması. Bu fırsatların ve imkanların ne kadar erken yaşta öğrenciyle buluşturulacağı ise okul yönetimlerinin gösterdiği inisiyatifler ve ebeveynlerin, tabii ki bütçelerine bağlı olarak, öğrencilere verdiği desteğe bağlı.
Konu yurt dışında eğitimine geldiğinde “ne kadar erken o kadar iyi” düsturu, her öğrencinin farklı bir gelişme hızı olduğu için çok doğru olmasa da; lise çağı, günümüz gelişim psikologları tarafından öğrencinin bağımsız yaşam becerilerini geliştirmeye başlaması için doğru bir seviye olarak görülüyor. Öğrenciler arasında akran ilişkilerinin derinleşmesi, öğrencinin sosyal ve akademik ilişkilerini tek başına yönetebilme becerisi göstermesi, öğrencinin sağlıklı, rasyonel ve bağımsız kararlar vermeye başlaması gibi yetkinliklerin belirmesi, lise çağını yurt dışı eğitim tecrübesi için zamanlama anlamında doğru bir dönem haline getiriyor. Dahası ise karakter gelişiminin son evresine gelen bu dönemde yurt dışı tecrübesi edinen öğrenci, sosyal ve akademik bağlamını genişleterek küresel vatandaşlık değerlerini içselleştirme ve akademik anlamda uluslararası yetkinlikler kazanma imkanı buluyor; yaşıtlarına kıyasla üniversite hayatına daha sağlıklı ve hazır bir şekilde başlıyor.
Lise çağında okuyan bir öğrencinin dahil olabileceği yurt dışı akademik eğitim fırsatlarına bakıldığında ise iki seçenek ortaya çıkıyor:
-Akademik Yaz Okulları/Kampları
-Lise Değişim Programları
Akademik Yaz Okulları & Kampları Nedir?
İngilizce dil yeterliliği ile ilgili bir sorunu olmayan lise öğrencilerinin yaz ayları içinde nitelikli üniversitelerin akademisyenleri ve doktora öğrencileri tarafından hazırlanan akademik içeriklerle buluştuğu, üniversite bölüm derslerinin lise seviyesine uygun bir şekilde sunulduğu, öğrencinin tercih yaparak dahil olduğu girişimcilik, yazarlık, gazetecilik, mühendislik bilimleri, finans, uluslararası ticaret, grafik tasarım, tıp gibi bölümlerin sunulduğu programlar, akademik yaz okulu/kampları olarak bilinir. Bu programlarda öğrenciler üniversitenin kampüslerinde konaklar, üniversitenin dersliklerinde derslere katılır, kütüphanede ödevlerinin üzerinde çalışır, tam bir üniversite hayatı yaşar.
Neden Akademik Yaz Okulları & Kampları?
Öğrencilere gerçek bir üniversite tecrübesi yaşatan bu programlar, gerçekten üniversite başvurusu aşaması geldiğinde de öğrenci için büyük avantajlar sunuyor. Öğrencilerin yurt dışı üniversite başvurusu aşamasında oluşturduğu dosyada, akademik yaz okulu tecrübesine sahip olduğunu göstermesi, özellikle yaz okulu programı ile üniversitede başvurduğu bölüm benzeşik ise öğrencinin kabulünde büyük rol oynuyor. Örneğin 10.sınıf yazında University of Cambridge’in girişimcilik temalı bir akademik yaz okuluna giden öğrencinin, 12. sınıfta University of Sheffield’de İşletme bölümüne başvuru yaptığını düşünelim. Öğrencinin dosyasını inceleyen kabul görevlisi için bu tecrübenin birçok karşılığı var. Öncelikle öğrencinin bilinçli bir bölüm tercihi yaptığına en güçlü kanıt aslında öğrencinin 10. sınıf yazını ayırarak işletme eğitimiyle ile ilgili bir alanda kendine yatırım yapması. Öte yandan öğrencinin 10. sınıfta bu bölümde okumak isteyip istemediğini test edecek imkanı kendine yaratması ve yine de İşletme bölüm başvuru yaparak aslında bilinçli bir tercih yaptığını üniversiteye göstermesi, akademik yaz okulunda/kampında nitelikli projeler ve sunumlar gerçekleştirmesi, tek başına aileden uzak bir şekilde kısa süre de olsa akademik hayatını sürdürebilecek yetkinlikte olduğunu göstermesi üniversitenin kabul görevlisi için oldukça güçlü göstergeler.
Lise Değişim Programları Nedir?
Akademik yaz programlarından farklı olarak eğitim öğretim dönemi içinde öğrencinin yurt dışında ve hakim olduğu bir dilde lise eğitimi aldığı akademik programlar olan lise değişim programları, iki ay, bir sömestir, iki sömestir veya lise hayatının geri kalan dönemi gibi farklı uzunluklarda ancak örgün eğitim döneminde uygulanan programlardır.
Öğrencinin misafir olduğu ülkede lise seviyesinde eğitim almasına imkan tanıyan programlar, öğrencinin 9. sınıf dahil olmak üzere yıl kaybı olmadan katılabileceği ve öğrencinin uluslararası eğitim tecrübesi edinmesini sağlayan en güçlü akademik progrma seçeneğidir. Programların genelinde öğrenci misafir olduğu ülkenin vatandaşı bir ailenin yanında konaklar, devlet okullarında eğitim alır ve doğrudan misafir olduğu kültürün içinde yaşar. Öte yandan yatılı ve özel okul seçenekleri de lise değişim programlarında öğrenci ve velilerin tercihlerine göre mümkün olabilir.
Neden Lise Değişim Programları?
Öğrencinin dil yetkinliklerini tamamlayarak ileri seviyede hakimiyete olanak tanıyan, öğrencinin tüm dünyada kıyaslanabilir akademik başarı skorları edinmesine olanak tanıyan, uluslararası tecrübeye ve akademik skorlara sahip olduğu için üniversite başvurusunda öne geçmesini sağlayan, eğer en az son iki yılını geçirir ise lise mezuniyetini ve dolayısıyla diplomasını misafir olduğu ülkede alma imkanı tanıyan program, doğrudan üniversiteye geçiş aşamasında da öğrencilere büyük avantaj sağlamaktadır.
Ücretsiz Lise Değişim Programı Mümkün Mü?
Yurt dışında eğitim almanın öyle ya da böyle bir maliyeti olacağı kesin. Lakin dil seviyesine ve akademik başarıya göre belli burs imkanları söz konusu. Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı’nın himayesinde gerçekleşen KL YES Programı’nın (The Kennedy-Lugar Youth Exchange and Study Program) aşağıdaki şartlara sahip öğrencilere sunduğu burs ise sadece bu şartlardan biri. 6 Ekim 2023, 2024-2025 Eğitim Öğretim yılını Amerika'da geçirmek isteyen öğrenciler için son tarih. Başvurular ise ABD Dışişleri Bakanlığı’na bağlı http://yesprograms.org/ websitesi üzerinden yapılabiliyor. Lakin %100 burs alsa dahi programın öğrenci ve veli için bir maliyet doğuracağını, ancak buna bir maliyet gözüyle değil bir yatırım gözüyle bakılmasının doğru olacağının altını çizmek gerekir.
Türk Öğrenciler için YES Programı Başvuru Gereklilikleri
- Türkiye vatandaşı olmak ve Türkiye'de ikamet etmek
- ABD vatandaşı veya Daimi İkamet Sahibi başvuru sahibi veya sahibi olmamak (aday ve ailesi için geçerli);
- Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı Anadolu, Güzel Sanatlar ve Spor, Fen, Sosyal Bilimler, Mesleki ve İmam Hatip Liseleri'nin 9., 10. veya 11. sınıfındaki resmi eğitime kayıtlı olmak
NOT: Hazırlık sınıflarında veya herhangi bir lisenin 12. sınıfında okuyan öğrenciler YES Programları için uygun değildir. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından düzenlenen Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlükleri ve Özel Öğretim Genel Müdürlüğüne bağlı liselerde okuyan öğrenciler, yurtdışı değişim yılı için akreditasyon alamazlar; Özel okul öğrencileri, en az %50 bursla okuyorlarsa ve burs belgesinin bir kopyasını sağlıyorlarsa programa katılma hakkına sahiptirler.
- Programın başlangıcında (15 Ağustos 2024) 15-18 yaşları arasında olmak (15 Ağustos 2006 ile 15 Ağustos 2009 tarihleri arasında doğmuş olmak)
- 2020-2021, 2021-2022 ve 2022-2023 akademik yıllarının hiçbirinde başarısız ders notuna sahip olmamak
- Son iki akademik yıl (2021-2022 ve 2022-2023) ile mevcut akademik yılın (2023-234) ilk dönemi için 100 üzerinden 80 ve üzeri bir genel not ortalamasına sahip olmak
- Aylık en fazla aile geliri 30.000 TL (her iki ebeveyn ve/veya yasal vasiler toplamı)
- Son beş yılda toplam 90 günden fazla ABD'de bulunmamak
- ABD J-1 vizesi uygunluk gereksinimlerini karşılamak (örneğin, ABD vatandaşları J-1 vizesi için uygun değildir).
