Çıraklık eğitiminin uzun sigortalılık sürelerine eklenmemesi nedeniyle şu anda yaklaşık 800 bin civarında kişinin mağdur olduğunu belirten CHP’li Emir, “Özellik sanayi bölgelerindeki çalışma şartları göz önüne alındığında çıraklık dönemi, gençlerimiz için en zor koşullarda geçen bir dönemdir. Bu gerçekler ortadayken çıraklık eğitimi süresinin uzun dönem sigortalılıktan sayılmaması bir emek sömürüsü, hak gaspıdır” dedi.
CHP’li Emir, 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda değişiklik yapılmasına ilişkin TBMM Başkanlığı’na bir teklif verdi. Teklifle, kanunun ‘Sigortalıların borçlanabileceği süreler’ başlıklı 41’nci maddesine, mesleki ve teknik eğitim kapsamındaki çıraklık eğitim sürelerinin de eklenmesi öngörülüyor.
Emek sömürüsü, hak gaspıdır!
Mesleki ve teknik eğitim öğrencilerinin, çıraklık eğitimi kapsamında haftada 4 gün işyerine 1 gün de okula gittikleri vurgulanan kanun teklifinin gerekçesinde, bu dönemin, mesleğe ilk adım özelliği taşıdığını kaydedildi. Gerekçede şöyle denildi:
“Çıraklık eğitimi kapsamındaki 15 yaş ve üzerindeki gençlerimizin, eğitim-öğretim faaliyetlerinin neredeyse tamamı işyerlerinde çalışarak geçmektedir. Bu gençler, çıraklık eğitimiyle emek gücü olarak çalışma hayatı kapsamına girmektedir. Özellikle sanayi bölgelerindeki çalışma şartları göz önüne alındığında çıraklık dönemi gençlerimiz için en zor koşullarda geçen bir dönemdir. Bu gerçekler ortadayken çıraklık eğitimi süresinin uzun dönem sigortalılıktan sayılmaması bir emek sömürüsü, hak gaspıdır. Çıraklık eğitiminde geçen dönemin sigortalılıktan sayılması, gençlerimizin mesleklerinin başında haksızlığa uğramalarının önüne geçilmesini sağlayacağı gibi sosyal devlet sorumluluğunun da gereğidir. Bu doğrultuda, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun ‘Sigortalıların borçlanabileceği süreler’ başlıklı 41 inci maddesine, çıraklık eğitiminde geçen süreler de eklenmeli ve borçlanma suretiyle sigortalılığa eklenin bu dönem emeklik süresi kapsamında hesaplanmalıdır.”
Geçmişe yönelik yaklaşık 800 bin kişiyi kapsayacak
CHP’li Emir, kanun teklifinin yasalaşması halinde, yıllardır kanayan bir yaranın duracağını belirterek, “Edindiğimiz bilgilere göre, geçmişe yönelik bu mağduriyeti yaşayanların sayısı 800 bin civarında. Yasa teklifimizle bu konumdaki vatandaşlarımıza bir hak tesliminin yapılmasını istiyoruz. Borçlanarak bu sürelerinin uzun süreli sigortalılıklarına sayılmasıyla toplumsal bir yara da kabuk bağlamış olacak” dedi.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞI’NA
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi ve gerekçesi ekte sunulmuştur.
Gereğini saygılarımızla arz ederiz.
Dr. Murat EMİR
Ankara Milletvekili
SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ
GENEL GEREKÇE:
Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü’nce “Türkiye Mesleki ve Teknik Eğitim Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2014-2018” çalışmasında, mesleki ve teknik eğitimin önemi, “Bireylerin çağın gereklerine uygun bilgi, beceri ve yetkinliklere sahip olması sürdürülebilir sosyal ve ekonomik kalkınma için günümüzün en temel gerekliliklerindendir. Ülkelerin sosyal ve ekonomik gelişmişlik düzeylerini belirleyen faktörlerin başında mesleki ve teknik eğitim gelmektedir. Küresel gelişmelere uygun olarak planlanmış bir mesleki ve teknik eğitim insan odaklı kalkınmanın sağlanmasında etkin rol oynamaktadır. Bu nedenle mesleki ve teknik eğitim, ihtiyaç duyan herkesin erişimine açık olmalı, bireylere ilgi ve yetenekleri doğrultusunda çağın şartlarına uygun bilgi, beceri ve yetkinlikleri kazandırmalı, bireylerin girişimcilik, ekip çalışması, karar verebilme, sorun çözebilme özelliklerini desteklemeli, ulusal ve uluslararası alanda tanınırlığını ve hareketliliğini sağlamalı ve bireyleri değişen sosyal ve ekonomik koşullara uyum sağlayabilen dinamik bir yapıda yetiştirmeli ve geliştirmelidir… Yeni becerilerin edinilmesi, yaratıcılığın, yenilikçiliğin ve girişimciliğin desteklenmesi, meslekler arasında geçişlerin sağlanması ve yeni mesleğe uyum sağlama yeteneğinin kazandırılması güçlü bir mesleki ve teknik eğitim ile mümkündür” şeklinde ifade edilmiştir. Sadece bu belirlemeler bile mesleki ve teknik eğitimin öneminin anlaşılmasında yeterli gelmektedir.
Mesleki ve teknik eğitimin önemine ilişkin, strateji ve eylem planı dokümanlarında sıkça yer alan, resmi yetkili ağızlardan çokça işittiğimiz bu cümleler ne yazık ki gerçeği yansıtmamaktadır. Mesleki ve teknik eğitim alan öğrenciler, daha mesleğe başladıkları ilk adımda temel bir hak kaybıyla karşı karşıya bırakılmakta. Bu öğrencilerin, eğitimlerinin çıraklık dönemi olarak ifade edilen ve 4 yıla kadar süre bilen zamanları, uzun dönem sigortalılıklarına sayılmamaktadır. Mesleğe ilk adımın atıldığı çıraklık döneminde öğrenciler, haftada 4 gün işyerine bir gün de okula gitmektedir. Bu durumdan da anlaşılacağı üzere çıraklık eğitimi kapsamındaki 15 yaş ve üzerindeki gençlerimizin eğitim-öğretim faaliyetlerinin neredeyse tamamı işyerlerinde çalışarak geçmektedir. Bu gençler, çıraklık eğitimiyle emek gücü olarak çalışma hayatı kapsamına girmektedir. Özellikle sanayi bölgelerindeki çalışma şartları göz önüne alındığında çıraklık dönemi gençlerimiz için en zor koşullarda geçen bir dönemdir. Bu gerçekler ortadayken çıraklık eğitimi süresinin uzun dönem sigortalılıktan sayılmaması bir emek sömürüsü, hak gaspıdır.
Çıraklık eğitiminde geçen dönemin sigortalılıktan sayılması, gençlerimizin mesleklerinin başında haksızlığa uğramalarının önüne geçilmesini sağlayacağı gibi sosyal devlet sorumluluğunun da gereğidir. Bu doğrultuda, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun “Sigortalıların borçlanabileceği süreler” başlıklı 41 inci maddesine, çıraklık eğitiminde geçen süreler de eklenmeli ve borçlanma suretiyle sigortalılığa eklenin bu dönem emeklik süresi kapsamında hesaplanmalıdır.
MADDE GEREKÇELERİ:
MADDE 1: Mesleki ve teknik ortaöğretim döneminde çıraklık eğitimi gören öğrencilerin, çıraklık eğitimine başlangıç tarihleri, sigortalılık başlangıç tarihi kabul edilip, borçlanma yoluyla bu sürelerin sigortalılıklarına sayılması amaçlanmaktadır.
MADDE 2: Yürürlük maddesidir.
MADDE 3: Yürütme maddesidir.
SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ
MADDE 1- 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 41 inci maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki (k) bendi ile üçüncü fıkrasının birinci cümlesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“(k) 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu kapsamında çıraklık eğitimi gören öğrencilerin, çıraklık eğitiminde geçen süreleri,”
“Birinci fıkranın (k) bendinde geçen sürelerin borçlanılması halinde, çıraklık eğitimine başlanıldığı tarih, sigortalılık başlangıç tarihi olarak esas alınır.”
MADDE 3- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 4- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
