Sanılanın aksine bu tarz faaliyetlerin çocukların derslerinden geri kalmasına neden olmuyor, tam dersi akademik başarıyı olumlu etkiliyor.
SosyalBen Vakfı yetenek keşfinin önemine değinen, müfredat dışı aktivitelerin, çocukların kendilerini ve yeteneklerini tanıması ve sosyal gelişimleri açısından önemini anlatan "Müfredat Dışı Eğitim ve Gelişim Raporu"nu hazırladı. Aslı Mert, Berra Karayel, Doğa Dilbilmez ve İlayda Eskitaşçıoğlu tarafından hazırlanan rapor SosyalBen Vakfı ile Koç Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi (KOÇ-KAM) ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Sürdürülebilir Kalkınma UNESCO Kürsüsü iş birliğinde hayata geçirildi.
9 ALANDA ÇALIŞMA
Çalışmada, SosyalBen Vakfının halihazırda üzerinde çalıştığı 8 alan olan 'resim', 'müzik, 'dans', 'oyun', 'yaratıcı yazarlık', 'kısa film ve fotoğrafçılık', 'spor', 'icat' ve bu sene çalışmalarına başlanacak olan artı bir alan 'tarım'a odaklanıldı. Yeni alan tarım ile birlikte toplamda 9 alanda gerçekleştirilen bu webinar ile müfredat dışı faaliyetlerin çocuklar ve gençler üzerindeki olumlu etkileri hem literatür hem de iyi uygulamalar bağlamında ele alındı. Raporda müfredat dışı faaliyetler odağında temel bulguların şu şekilde özetlenebileceğine dikkat çekildi. İşte bu başlıklar ve detayları:
RESİM: Resim yapmak çocukların çevrelerini, gözlemlerini, zihinlerindeki imgeleri ya da hislerini kâğıt üzerine aktarmalarını sağlayarak hayal güçlerinin gelişmesini sağlamakta, kendilerini ifade edebilme, öğrenme becerilerini geliştirme ve ayrıca küçük kasların gelişimi bakımından büyük faydalar sağlamaktadır.
ERGENLER İÇİN MÜZİK
MÜZİK: Müzik etkinlikleriyle ilgilenen ergenlik dönemindeki bireylerin ise hem akademik hem de hobi çalışmaları üzerinde özerkliklerinin arttığı ve doğrudan yönlendirmeye gerek kalmadan görevlerini ve çalışmalarını yerine getirdikleri bulgusuna erişilmiştir. Benzer şekilde, müzik enstrümanı çalmak çocukluk ve ergenlik dönemlerinde öz disiplinin artmasına katkı sağlarken, yine aynı yaş grubundaki bireylerin başarı ve başarısızlık durumlarının daha iyi üstesinden gelmesine olumlu etkisi olduğu gözlemlenmişti. Ek olarak, müzik enstrümanı çalmanın ders notları ve okul çağındaki bireylerin vicdan sahibi olma, dürüstlük ve azimlilik gibi karakteristik özellikleri üzerinde olumlu etkileri bulunmaktadır.
KONSANTRASYON İÇİN DANS
DANS: Müfredat dışı bir etkinlik olarak dansın çocuklarda akademik ve bilişsel gelişimi, motivasyonu ve konsantrasyonu artırdığı, ayrıca çocukların iş birliği, birlikte çalışma ve karar alma yetilerini geliştirdiği tespit edilmiştir.
OYUN: Oyun faaliyetleri çocuklarda psiko-motor becerilerin gelişmesinde ve güçlenmesinde, ayrıca kendini ifade edebilme, hayal gücü geliştirme ve kişilik gelişimi sağlanması konularında olumlu etkiler yaratmaktadır.
YARATICI YAZARLIK: Yaratıcı yazarlık yeni bilgiler edinme, kendini ifade edebilme, başkalarını anlayabilme, farklı fikirlere saygı duyabilme, hayal gücünün gelişmesi ve okur yazarlığa ilk adımın atılması bakımından oldukça önemli bir müfredat dışı aktivitedir.
FOTOĞRAF ÇEKSİN KENDİNİ TANISIN
KISA FİLM VE FOTOĞRAFÇILIK: Kısa film yapımı ve fotoğrafçılık, çocuk ve gençlerin yaratıcılıklarını ve görsel algılarını geliştiren önemli müfredat dışı aktiviteler arasındadır. Bu alanlara genellikle resim ve müzik konularında olduğu gibi müfredat içerisinde yer verilmediğinden, konuya ilişkin müfredat dışında sunulan içeriklerin önemi ayrıca büyüktür. Fotoğrafçılık özelinde baktığımızda, ise çalışmalar fotoğrafçılığın çocukların ruhsal sağlığına olumlu etki ettiğini ortaya koymaktadır. Fotoğrafçılık ve kısa filmle ilgilenmenin çocuklarda yeni bir yetenek elde ederek özsaygılarını yükseltme, planlama ve sunum becerilerini geliştirme, düşüncelerini ve hislerini aktarma, yaratıcılık üzerinden potansiyellerini ortaya koyma gibi pek çok yararı tespit edilmiştir.
SPOR: Müfredat dışı spor faaliyetlerinin çocukların sağlıklı fiziksel gelişimleri ve akademik başarılarına, daha iyi bir benlik kavramı edinmelerine, özgüvenlerinin artmasına, çocuk ve ergenlerin yetişkinlerle daha yoğun iletişim fırsatı elde etmesine ve okul hayatına daha pozitif bir yaklaşım sergilemelerine önemli katkıları vardır.
İCAT: Müfredat dışı icat odaklı bilimsel aktivitelerle ilgilenmek çocukların bilimle ilgilenmeye devam etme motivasyonlarını artırmakta, merak ve empati hislerini pekiştirmekte, yaratıcılıklarını geliştirmekte, onları hayal etme ve düşünmeye teşvik etmektedir.
TARIM: Tarım faaliyetleriyle ilgilenen çocuklarda doğa ile iç içe gerçekleştirdikleri etkinlikler aracılığıyla merak, açık fikirlilik, sebep-sonuç ilişkisi kurma ve doğa sevgisi gibi yeni beceri ve duyguların önemli ölçüde geliştiği tespit edilmiştir. Gelişen teknoloji ile birlikte, günümüzde çocuklar vakitlerinin çoğunu bilgisayar ve telefonların başında geçirmektedirler. Özellikle kentlerde yaşayan çocuklar, tarımsal faaliyetlerden ve doğadan uzak kalmaktadırlar. Doğayla iç içe olmak ve bu şekilde gerçekleştirilen etkinlikler, özellikle çocukların gelişiminde çok büyük bir rol oynamaktadır. Ancak günümüzde çocukların bu faaliyetlerden ve doğadan uzaklaşmasının ve çocuklara tarıma ilişkin temel bir eğitimin verilmemesinin hem çocukların gelişimsel bütünlükleri hem de tarım sürdürülebilirliği bakımından bir tehdit oluşturduğu iddia edilebilir. Doğayla iç içe olmak çocukların yaratıcılıklarını ve fiziksel sağlıklarını güçlendirme, zihinsel gelişimlerine katkı sağlama ve odaklanma becerilerini geliştirme potansiyeline sahiptir. Aynı zamanda tarımsal faaliyetlerin de çocukların gelişimindeki ve farkındalıklarının artmasındaki etkisi büyüktür.
Ceyda Karaaslan/ Sabah
