Basın Yasası İnternet Haberciliğine Ne Getiriyor?

Aslında internet haber sitelerinin Basın Kanunu kapsamına alınması ve kanun kapsamının genişletilmesi özellikle bu sitelerin çalışanları için olumlu bir gelişme ve işlerini daha iyi ve layıkıyla yerine getirebilmek için sunulan güzel bir fırsat. İnternet sitelerindeki muhabir, editör, yazar, adminler (ülkemizde bir türlü oturamamış ya da yanlış oturmuş olan bir anlayış çerçevesinde siz ne derseniz o olan kişiler [“admin bana ulaş” vb mesajlardan söz ediyorum - no offense] ) birer basın mensubu olarak görülmeye başlıyor ve her ne kadar aralarında bu unvanı hak etmeyen kişiler olsa da işini layıkıyla yapanların hakları biraz daha iade edilmiş oluyor.

Elbette güzel yanlarından bahsediyor olsak da internet sansürüne yönelik yürütülen uygulamalar ve değiştirilen yasalar, Basın Kanunu konusunda da çeşitli şüpheler uyandırmıyor değil maalesef.
    •    Yapılacak olan değişiklikle internet haber sitelerinde, site sahiplerinin ve internet servis sağlayıcılarının isimleri ve iletişim bilgilerinin yer alması şart olacak ve bu bilgilerin mevcut olmadığı sitelere 500 TL ila 20 bin TL arasında cezai yaptırım uygulanacak. (yazılı ve görsel basın unsurları için de geçerli olan bu uygulama aslında internet sitelerinin biraz daha ciddi bir görünüm ve altyapıya kavuşmasına yardımcı olacaktır; ancak internet yayıncılığının en çekici yanı ve tarafsızlığının sembolü olan anonim olma etkenini ortadan kaldırması söz konusu)
    •    Basın mensuplarının imkanlarından internet habercilerinin de yararlanıp yararlanmayacağı henüz açıklığa kavuşturulmuş değil. (yani internet habercilerinin basın kartına sahip olup olmayacakları, çeşitli etkinliklere ve basın toplantılarına basın mensubu statüsünde kabul edilip edilmeyecekleri soru işareti)
    •    İnternet haber siteleri yayınlanmış olan içeriği en az 6 ay saklamak zorunda kalacak ve içeriği kaldıramayacak ve talep edildiği taktirde yetkililere bu içeriği ve içerikte söz konusu bilgileri teslim etmekle yükümlü olacak. İçerik, herhangi bir sebepten kaldırıldığı taktirde sorumlu kişiye 1000 TL’den az olmamak koşulu ile cezai yaptırım uygulanacak.
    •    Yine Basın Kanunu kapsamınca belirtildiğine göre “sürmekte olan bir duruşmayı etkileyebilecek içerik girmek” suçundan 50 bin TL, “cinsel saldırı, cinayet gibi eylemlere özendirecek içerik girmek” suçundan 10 bin TL’den az olmayacak şekilde para cezası ve hapis cezası uygulanabilecek internet habercilerine. (bu uygulama da yazılı ve görsel medya unsurlarına uygulanan; ancak ülkemizde maalesef basın organlarına çeşitli kurumlarca taraflı yaklaşıldığı da bir gerçek)
    •    Hangi sitelerin ya da oluşumların haber sitesi değeri taşıyacağı açık bir şekilde belirtilmiş değil. (kişisel bloglar, sözlükler, forumlar hatta kişisel sosyal medya hesapları ne şekilde ele alınacak? Basın unsuru sayılacak olan oluşumların tanımının çok büyük bir titizlikle yapılması gerekiyor.)
    •    İnternet haber sitelerinin Basın Kanunu kapsamına alınması ile el konulması ve yayın yasağı getirilmesi gibi yaptırımlar da uygulanabilecek ve internet siteleri, 5651 sayılı İnternet Yasası’nın yanı sıra 5187 sayılı Basın Kanunu’nun getirdiği çeşitli yükümlülükleri de yerine getirmek ve yaptırımlarından sakınmak zorunda kalacak. (Halihazırda geçerli olan Basın Kanunu internet ortamı için neredeyse tamamen revize edilmeli ve internet siteleri için de uygulanabilir hale getirilmelidir. Aksi halde bir internet kıyımı ile karşı karşıya kalınabilir)
 
 Sonuç olarak

İnternet haber sitelerinin, birer basın ögesi olarak görülmesi her şeyden önce haberciliğin geleceği için atılmış olan bir adımdır; ancak “hangi siteler internet haber sitesi kapsamına girer ve internet haber sitesi nedir” gibi pek çok sorunun itina ile cevaplanması ve geçerli olan uygulamaların revize edilerek internet ortamı için de elverişli hale getirilmesi gereklidir.

Elbette basın ilkeleri ve ahlak çerçevesinde yayın yapılmasının denetimi önemli bir unsurdur; ancak internet yayıncılığının; yazımın başında da dediğim gibi; en çekici ve önemli unsuru, anonim olmasıdır. Bu oluşumu koruyabilecek şekilde yaptırımları ve gereklilikleri olan bir Basın Kanunu da mutlaka ve mutlaka haberciliği 21. Yüzyıl’ın ihtiyaçlarına cevap verir hale getirecektir; ancak her şeyden önce bu düzenleme yasal yaptırımlarla değil, eğitim ve bilinçle oluşturulmalıdır.

Tüm bunların yanında bu yasa değişikliği, yazılı görsel basın unsurlarına uygulanan sansür, baskı ve kısıtlama uygulamalarının internet ortamında yayın yapan şahıs ya da kurumlara da uygulanabilir hale getirilmesinin önünü açmak olarak da nitelendirilebilir.

Okuyucularımızın da bu yazıyı, basının tarafsız olması gerektiği prensibi çerçevesinde yazdığımıza inanması umuduyla Basın Kanunu kapsamında yapılması tasarlanan değişiklikleri ve bu değişikliklere karşı duyulan şüpheleri dile getirmeye ve yapılacak değişiklikleri iyi ve kötü yanları ile dile getirmeye çalıştık.
http://www.webtekno.com