Bugün 11 Ekim Dünya Kız Çocukları Günü. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nca kabul edilen bu özel günde, kız çocuklarının eğitim, sağlık, güvenlik, beslenme, gelişim gibi haklarını eşit olarak kullanması ve kız çocuklarına yönelik ayrımcılık ve şiddete son verilmesi çağrıları yapılıyor.
Bu yılki teması, “Şimdi bizim zamanımız, bizim haklarımız, bizim geleceğimiz” olarak açıklanan Dünya Kız Çocukları Günü’nde, hem dünyada hem de Türkiye’de kız çocuklarının bulunduğu durum çok kaygı verici.
Cumhuriyet’in BM verileriyle derlediği haberine göre, dünya çapında yaklaşık beş kızdan biri ilköğretimi tamamlayamıyor ve yaklaşık 10 kızdan dördü liseyi bitiremiyor. Düşük gelirli ülkelerde ergen kızların ve genç kadınların yaklaşık yüzde 90’ı internet kullanamıyorken, erkek akranlarının çevrimiçi olma olsılığı iki kat daha fazla. Dünya genelinde 5-14 yaş arası kız çocukları, aynı yaştaki erkek çocuklarına kıyasla her gün ücretsiz bakım ve ev işlerine 160 milyon saat daha fazla harcıyor.
15-19 yaşlarındaki evli ya da partneri olan kızların neredeyse 4’tae 1’i, hayatları boyunca en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. Önümüzdeki 10 yıl içinde, dünya çapında yaklaşık 10 milyon kız çocuğu, küçük yaşta evlendirilme riskiyle karşı karşıya kalacak.
Kız çocuklarının haklarını savunmak için bazı öneriler:
Eğitimi teşvik edin: Burslar, mentorluk programları ve okul projeleri dahil olmak üzere kızların kaliteli eğitime erişimini sağlayan girişimleri destekleyin.
Cinsiyet eşitliği savunucusu olun: Eğitimden sağlık hizmetlerine ve ekonomik fırsatlara kadar yaşamın her alanında cinsiyet eşitliğini teşvik eden politika ve programların savunucusu olun.
Kız çocuklarının sağlığını destekleyin: Özellikle yetersiz hizmet alan topluluklarda kızlara sağlık ve beslenme desteği sağlayan programlara katkıda bulunun.
Kızlara yönelik şiddete son verin: Kızlara yönelik şiddet, taciz ve ayrımcılığa ilişkin farkındalığı artırın ve bunları önlemek için çalışın.
Mentor olun: Çevrenizdeki kız çocukları için bir mentor veya rol modeli olun, onların özgüven kazanmalarına ve hayallerinin peşinden gitmelerine yardımcı olun.
Farkındalık kampanyalarına katılın: Kız çocuklarının haklarına ve güçlendirilmesine odaklanan farkındalık kampanyalarına, etkinliklere ve tartışmalara katılın veya bunları başlatın.
EĞİTİM SEN ise konuyla ilgili yaptığı açıklamada şunları kaydetti:
"TÜİK’in verilerine göre 2020 yılında 15-17 yaş arasında 8 bin 154, 2021 yılında 7 bin 190 çocuk doğum yaptı. Doğum yapanların 117’si 15 yaşın altındaki çocuklar oldu. 2022 yılında 16-17 yaş grubunda evlenen kız çocuklarının toplam evlenmeler içindeki oranı yüzde 2,0 oldu. 2001-2021 yılları arasında 15 yaş altı 20 bin 895 çocuk doğum yaptı; 15-17 yaş arası ise 548 bin 488 çocuk doğum yaptı. 20 Nisan 2021’de TÜİK’in yayınladığı İstatistiklerde Çocuk Raporu’na göre, son on yılda 16-17 yaş grubunda toplam 334 bin 738 kız çocuğu evlendirildi. Öte yandan 2020 yılında güvenlik birimlerine suç mağduru olarak gelen kız çocuklarının sayısı 78.642 oldu. 2021 yılında ise güvenlik birimlerine suç mağduru olarak gelen veya getirilen 186 bin 14 çocuğun %13,1'i cinsel suçlardan dolayı mağdur oldu.
Geleneksel kadınlık rollerini İslami kurallar ile meşrulaştırmaya çalışan Millî Eğitim Bakanlığı, eğitimin en önemli unsuru olan ders kitaplarıyla, aile yaşamını kutsayan ve kadını yok sayan politikaların sürdürücüsü olmaktadır. Eğitim müfredatı eleştirel düşünceyi engelleyerek sorgulamayan bireyler yetiştirmeyi hedeflemekte, kız çocuklarına ve kadınlara dayatılan geleneksel yaşam biçimi eğitim müfredatı ile yeniden üretilmektedir. Tekçi, gerici, cinsiyetçi müfredat ile ayrımcılık derinleşmekte, cinsel yönelim farklılıkları da yok sayılmaktadır. Karma eğitime yönelik müdahaleler, eğitimin dinselleşmesi ve çocukların geleneksel rol kalıpları ile yetiştirilmesine yönelik müfredatlar şiddetin ve cinsel istismarın önünü açmaktadır.
Kız çocuklarının eğitime erişmeleri, eğitim düzeylerinin yükseltilmesi ve eğitime etkin katılımları; toplumsal alandaki konumlarının güçlendirilmesi ve eşit haklardan faydalanmaları açısından kritik önemdedir. Eğitim, kız çocuklarının ve kadınların ilgilerini ve yeteneklerini fark etmelerini ve geliştirmelerini, eve kapatan ilişkilerin dışına çıkabilmelerini sağlarken, hareket ve girişim özgürlüğünü arttırmaktadır. Ancak, Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2021-2022 eğitim öğretim yılı okullaşma istatistiklerine göre ilkokulda 195 bin, ortaokulda 298 bin, lisede 373 bin kız çocuğu eğitimin dışındadır. Açık öğretimde okuyan kız çocuğu sayısını ise 636 bin 270 olarak belirten istatistikler, toplamda 1,5 milyonu aşkın kız çocuğunun eğitim sisteminin dışında bırakıldığını göstermektedir."
