Filistin-İsrail Savaşı başta olmak üzere dünyanın her yerindeki savaşlarda en çok çocuklar etkileniyor, hakları göz ardı ediliyor. Bu kapsamda İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde “Savaş Suçları ve Savaşın Çocuklar Üzerindeki Etkileri” konulu konferans düzenlendi. Ceza Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi Kriminoloji Bölümü Başkanı Doç. Dr. Münevver Mertoğlu’nun burada yaptığı konuşmadan satırbaşları şöyle:
- Savaş sonrası şiddet ve suç içerikli davranışlar arttı. Farklı ülkelerde yapılan araştırmalara göre cinayet suçlarında yüzde 10 ile 79 oranında değişen artışlar görüldü.
- Savaşta yakınlarını ve evlerini kaybeden, göçe zorlanan çocukların hissettiği öç alma ve düşmanlık duygularının gelişmesi, şiddet oluşmasını tetikler. Bu arkadaşlık evlilik ve diğer sosyal ilişkilerde sorunların yaşanmasına neden olur.
- Çocuklar kendilerini daha çaresiz, güçsüz ve güvensiz hissederek derin üzüntü, acı ve öfke yaşayabilirler.
- Birinci Dünya Savaşı’nda savaştan zarar gören, ölenlerin yüzde 90’ı askerken
son yıllardaki savaşlarda çocukların, yetişkinlerin, sivillerin özellikle kadınların öldüğünü görüyoruz. BM 2018 raporuna göre, savaşlarda ölen çocuk sayısı 12 bin. Son yaşanan İsrail-Filistin savaşında ise 8000. Savaş teknolojisinin gelişmediği yıllarda bile bu denli sivil ölümü olmamış.
- Savaş bitse bile çocukların savaşlardan etkilenme derecelerinin devam ettiği, hatta ömür boyu devam ettiğini gösteren araştırmalar var.
- Bütün uluslararası örgütler, özellikle çocukların mağdur olmaması için teyakkuza geçmeli.
- Doğrudan savaşa maruz kalanların dışındaki çocuklarımızın yaşadığı duruma ise ikincil mağduriyet diyoruz. Onlar da korku ve güvensizlik, gelecekle ilgili endişe yaşıyorlar. Savaş ve şiddet sahnelerinin çocuklarımıza gösterilmemesi gerekir.”
‘Kurallar uygulansın’
Kamu Hukuku Bölüm Başkanı Prof. Dr. Durmuş Tezcan ise önemli olanın mevcut kuralları iyi bir şekilde uygulamak olduğunu belirterek, “Bu siyaseti geri plana çekmektir. Gönül ister ki Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde buna izin vermeyecek bir yapılanmaya gidilir. Başka bir çözüm göremiyorum” dedi.
