Ülkemizde bilimsel ve teknolojik gelişmenin böyle küçük yaşlardan itibaren çocuklara bu türden beceri ilgi oluşturulması elbette gerekli ve önemlidir. Ancak bu yarışmaların uzun vadede amacına uygun yapılmadığı kanaatindeyim. Şöyle ki çocuklara düzenlenen bu yarışmalar ile bilimsel etik, yöntem, araştırma, ürün ve teknoloji kazandırma becerisi hedeflenirken; ileriki yıllarda akademik çalışmalar yapabilecekleri üniversitelerde maalesef bu becerileri görmek mümkün olmuyor. Hakkaniyet ve liyakat temelli bir yükseköğretim kurumu anlayışı maalesef yok. Üniversitelerimiz bilgi üreten, araştırmalar yapan, teknoloji ve ürün geliştiren kurumlar olmaktan çok unvan edinme, koltuk kapma, yayın ve eğitim pazarlama kulüpleri haline gelmiş durumdadır.
Televizyonlarda sağlık, hukuk, eğitim vs. diğer bilim alanlarında boy gösteren bilim insanlarının biyografilerini incelediğinizde bilim dünyasına herhangi bir katkılarının olmadığını görebilirsiniz. Öte yandan bilim dünyasına katkıda bulunan araştırmacı ve bilim insanlarının unvan ve kazanç elde etmekten ziyade hayatlarını bilime ve insanlığın yararına olacak çalışmalara adadıklarını görebiliriz.
Gerçek anlamda hayatını bilime adamış dünyaca bilinen bilim insanlarının hayatına daha yakından baktığınızda bırakın kitap yazmak, servet oluşturmak defalarca servetlerini dibe batacak kadar bilim uğruna harcamışlar. Kitap yazma işine gelince ömürlerini çalıştıkları ve ürettikleri bilgiye adamışlar. Kitaplarını belki kendiler yazmadı ama onların yerine binlercesi onları yazdı.
Bizimkilere gelince;
Yaptıkları şey sadece kendi bilim alanlarında yurtdışında yapılmış çalışmaları Türkçeye kazandırmak. Yani işin özü bilimsel çalışma yapmak, bilim ve teknoloji sahasında yeni fikirler geliştirmek yerine bu çalışmaları yapan akademisyen, araştırmacı ve bilim insanlarının çalışmalarını derledikleri yayınları ve düzenledikleri eğitimleri türlü şekillerde pazarlayıp ekranlarda ve eğitim programlarında boy gösteriyorlar. Bilimsel eser ortaya koyacak çalışmalar yerine popüler bilim yazarlığına soyunuyorlar. Çünkü bu çok daha kolay. Bilim dünyasına ve ülkeye katkı yerine kişisel hırslarına katkı sağlamaya çalışıyorlar.
Yanlış anlaşılmak istemem. Adı sanı duyulmamış televizyonlarda çalışmalarını anlatma fırsatı bulamamış birçok bilim insanımız da şüphesiz var. Bu tür çalışmaları yapan bilim insanlarını halkımıza tanıtmak ve ülkemizde saygın ödüllerle ödüllendirmek gerekir. Üniversitelerimizin dünya çapında belli bir prestije sahip olması için liyakat temelinde kadrolar oluşturulmalıdır. Akademik unvanlar verilen kişinin kariyerini arttırmak için değil ülkemizin itibarını arttıracak beceriye sahip bireylere verilmelidir.
TÜBİTAK yarışmalarına gelince uygulamada yapılan bir konuya daha değinmek yerinde olacaktır. Bu tür çalışmaları öğrencilerden beklerken katılımın sağlanması adına okul idaresi be öğretmenlere uygulanan baskı ile yapılan çalışmalar öğrencilerin çalışması ve fikri olmaktan çok öğretmenlerin ürettiği projeler oluyor. Sosyal medyada fikir arayışında olan öğretmenleri görmek mümkün. Projelerin tamamıyla öğrencilere ait olması çalışmanın sağlıklı olması açısından önemli… Ancak bunun olabilmesi için de gençlerimize yeterli bilgilendirme ve motivasyonun sağlanması gerekir. Kitle iletişim araçları aktif olarak kullanılmalı bu tür çalışmaları tanıtan kamu spotu gibi kısa tanıtım filmleri hazırlanmalıdır. Öte yandan bilim kurgu film, dizi ve kitap çalışmaları bakanlıklarca desteklenmeli ve tanıtılmalıdır. Bilimsel araştırma ve buluşlar yarışmalarla ve belli konu başlıklarıyla katılım sınırlandırılmamalı bu tür fikirleri olan gençlerimiz her daim TÜBİTAK’a başvuru yapabilmelidir.
