Lisans, yani 4 yıllık üniversite eğitimi almak isteyen ve YGS sonucunda en az bir puan türünde 180 ve üstü puan almayı başlamış olan adayların asıl hedefi olan Lisans Yerleştirme Sınavları (LYS) için başvurular 8 Nisan Çarşamba günü itibarı ile başladı. 21 Nisan'da sona erecek olan başvurular için ayrılan sürenin uzatılmayacağı ÖSYM'nin duyurusunda net bir dille ifade edilmiş. Son yıllarda ÖSYM, uzatılmayacağını söylediği başvuru sürelerinde uzatma yapmadı. Bu sebeple adayların kendilerine ayrılan sürede başvuru yapmak konusunda özen göstermeleri onlar için iyi olacaktır.
Oğuzkaan Koleji Yönetim Kurulu Üyesi ve Eğitim Uzmanı Hatice Yılmaz, “Her ne kadar tüm sınavlara başvuru yapılması konusunda ÖSYM'nin bir tavsiyesi olsa da bu konuda adayların hedefe yönelik tercih yapmaları daha doğru olacaktır. Alt türleri hariç tutarsak LYS sonucunda oluşabilecek 4 tane puan türü var:
1. MF (Matematik - Fen Bilimleri)
2. TM (Türkçe - Matematik)
3. TS (Türkçe - Sosyal)
4. DİL (Yabancı Dil)
Bu puan türlerinin oluşmasında esas olan sınav sayısı ise beş. Bu sınavlar ve içerikleri şu şekilde:
1. LYS-1 Matematik (80 soru)
a. Matematik - 50 soru
b. Geometri - 30 soru
2. LYS-2 Fen Bilimleri (90 soru)
a. Fizik - 30 soru
b. Kimya - 30 soru
c. Biyoloji - 30 soru
3. LYS-3 Türk Dili ve Edebiyatı/Coğrafya (80 soru)
a. Türk Dili ve Edebiyatı - 56 soru
b. Coğrafya_1 - 24 soru
4. LYS-4 Sosyal Bilimler (90 soru)
a. Tarih - 44 soru
b. Coğrafya_2 - 14 soru
c. Felsefe Grubu/Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi - 32 soru
I. Psikoloji - 8 soru
II. Sosyoloji - 8 soru
III. Mantık - 8 soru
IV. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi - 8 soru 5. LYS-5 Yabancı Dil (80 soru)
* (İngilizce, Almanca ya da Fransızca dillerinden yalnızca birisinden)
Mühendislik, Mimarlık, Tıp, Diş Hekimliği ve benzeri sayısal programlara yerleşmek isteyen adaylar MF puanlarının hesaplanmasına esas olan LYS-1 ve LYS-2 sınavlarına girmek zorunda. Hukuk Fakültesi, Psikoloji, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık ya da İktisadi ve İdari Bilimler programlarına yerleşmek isteyen adaylar ise LYS-1 ve LYS-3 sınavlarında başarı göstererek yeterli TM puanını almalı. LYS-3 ve LYS-4 sınavlarındaki neleri ile TS puanı oluşacak adaylar, İletişim Bilimleri programları ile Türk Dili ve Edebiyatı, Tarih ve Coğrafya Öğretmenliği programlarını tercih etme hakkı kazanacak. Son olarak LYS-5 ile hesaplanan DİL puan türü kullanılarak Mütercim-Tercümanlık, İngilizce Öğretmenliği ya da İspanyol Dili ve Edebiyatı gibi yabancı dil programlarına öğrenci alınacak.
Adayların dikkat etmesi gereken ilk nokta, hedefledikleri programın puan türüne katkısı olmayan sınavlardan kaçınmak olmalıdır. Örneğin, MF-4 puan türündeki Makine Mühendisliği programına yerleşmek isteyen bir adaya yalnızca LYS-1 ve LYS-2 puan katkısı sağlayacak. Bu aday, LYS-3 sınavına girip 80 soruya da doğru cevap verse bile MF-4 puan türüne katkısı sıfır olan bu sınavdan fayda sağlayamayacaktır. Bu adayın LYS-3'e girmek için TM puan türlerinden birisi ile öğrenci alacak bir başka programı daha hedeflemek gibi geçerli bir sebebi olması gerekir.
İşin psikolojik ve nörolojik kısmı daha da fazla önem taşımaktadır. Kimi adaylar, sadece "şansını denemek" için hedefi dışındaki bir sınava da girmek isteyebilir. Örneğin, LYS-3 ve LYS-4 sınavlarına girerek ile TS-2 puanı ile Türk Dili ve Edebiyatı programına yerleşmeyi hedefleyen bir aday "belki şansım yaver gider ve iyi net yaparsam Hukuk Fakültesi tercih ederim" düşüncesi ile LYS-1 (matematik ve geometri) sınavına da girmek isteyebilir. Bu konuda hiçbir hazırlık yapmamış bir adayın sıfırın altında net elde etmesi hiç şaşırtıcı olmayacaktır. Ancak, ona asıl zarar verecek olan, kazanma ihtimali yok denecek kadar düşük olan bir kumar oynamak suretiyle zihnini ve bedenini yormuş olması olacaktır. Beynimiz, hiçbir bilgiyi yok saymaz. Hiç çalışmadığı bir sınava gireceğini bilmek bile öğrencinin hazırlandığı sınavla ilgili bilgilerin de bu karmaşadan olumsuz etkilenmesine sebep olacaktır.
Bazı adaylar ise ilerleyen yıllarda fikir değişikliği yaşayarak üniversitede okuduğu bölümü değiştirme ihtimalini düşünerek hazırlandıkları sınavların dışındaki sınavlara da girmeyi düşünmektedir. Örneğin, TM-1 puan türü ile öğrenci alan İşletme bölümünü hedefleyen bir öğrenci, çocukluk hayali olan mimarlık programına yatay geçiş yapabilme ihtimali için LYS-2 (fizik, kimya ve biyoloji) sınavına da girmek zorundadır. YÖK'ün yatay geçiş ile ilgili belirlediği kurala göre bir adayın kayıtlı olduğu yükseköğretim programından başka bir programa yatay geçiş yapması için, ÖSYM'ce yerleştirildiği sene yapılan sınavda, geçmek istediği programın en düşük puanla öğrenci almış olan emsalini kazanacak kadar puan almış olması gerekir. Başka bir deyişle, Mimarlık Fakültesine yatay geçiş yapmak isteyen bir aday, üniversiteye yerleştiği sene Türkiye'deki en düşük puanlı mimarlık programını kazanmasına yetecek kadar MF-4 puanı elde etmiş olmalıdır. MF-4 puan türü de LYS-1 ve LYS-2 sınavlarındaki başarı ile hesaplandığı için başka bir programa yerleşip de sonradan Mimarlık Fakültesine geçmek isteyen aday, bu iki sınava da girmiş ve yeterince yüksek bir başarı elde etmiş olmalıdır. Aksi takdirde, MF-4 puanı hesaplanmaz.
Bütün bunları göz önünde bulundurarak, adayların hedefleri doğrultusunda onlara kazanç sağlayacak sınavları tercih etmesi, hem onlar hem de cüzdanları için daha iyi netice almalarını sağlayacaktır; her bir LYS için 30₺ ödenmesi gerekmekte. Oldukça karışık olan bu sistemin içinde boğulmak çok kolay olduğu için adayların bu konularda uzman olan Rehber Öğretmenlerden destek almaları en doğrusu olacaktır.
Tüm öğrencilere başarılı bir hazırlık dönemi dileriz.
