Liselere Geçiş Sistemi (LGS) kapsamında düzenlenen merkezi sınavla öğrenci alan okullar için tercih süreci 19 Temmuz’a kadar devam edecek. Bu yıl 6 Şubat’ta gerçekleşen Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle öğrenciler LGS’de 8. sınıfın ilk dönem konularından sorumlulardı ve sınav geçmiş yıllara göre daha kolaydı. O nedenle sınava katılan 1 milyon 30 bin 195 öğrenciden 562’si tüm soruları doğru cevaplayarak 500 tam puan aldı. Uzmanlara göre bu durum belli puanlarda yığılmaları beraberinde getirdiği gibi tek yanlışı olanların dahi yüzdelik dilimlerinin düşmesine neden oldu.
Kafalar karıştı
Milliyet'ten Mine Özdemir Güneli'nin haberine göre puanlar yükseldiği, yüzdelik dilimler de belli oranda düştüğü için bu yıl LGS tercihlerinde nasıl bir yol izlenmesi gerektiği konusunda öğrencilerin ve ailelerin kafası çok karışık. Öncelikle tercihlerde okulların taban puanı mı yoksa yüzdelik dilimi mi esas alınmalı sorusuna cevap arıyorlar. Hataya yer bırakmayacak şekilde dikkat gerektiren bu konuda Eğitim Uzmanı Salim Ünsal, önemli uyarılarda bulunuyor. Puan sıkışıklıklarının olduğu yıllarda doğal olarak taban puanların yükseldiğinin altını çizen Ünsal, ancak yüzdelik dilimlerde değişimin az olduğunun unutulmaması gerektiğini kaydediyor. Son zamanlarda “Yüzdelik dilimlerde sıkışma oldu; ne olacak?” sorusuyla karşılaştıklarını dile getiren Ünsal, şu bilgileri veriyor: “Yüzdelik dilimlerde sıkışma olmaz. Varsa bir sıkışma o sadece puan aralıklarına düşen öğrenci sayılarındadır. Dilimin mantığı, sınava giren öğrenci topluluğunu 100 eşit parçaya bölmektir. Yüzde 1 ile yüzde 2 arasında 10 bin 302 öğrenci vardır, yüzde 85 ile yüzde 86 arasında da 10 bin 302 öğrenci vardır. Eğer geçen yıldan bu yıla öğrenci sayısında önemli bir değişim olmamışsa, okulların kontenjanı da çok az değişmişse taban yüzdelik dilimleri de çok az değişir, hatta değişmez. 562 birinci var ve hepsi 0,01’lik dilimde diye 563. öğrenci 0,02’lik dilimdedir diyemeyiz; doğal olarak 0,06’da pozisyon alır.”
‘Sınır koymak zor’
Tercihlerini rasyonel ve akıl süzgecinden geçirerek yapan öğrencilerin beklentilerinin uzağına savrulmayacaklarını vurgulayan Ünsal, sınavla öğrenci alan okullardan 10 tercih hakkının ne kadarı kullanılırsa o kadar şansın yüksek olduğunu belirtiyor. Ünsal, öğrencilerin tercih listelerini oluştururken izlemeleri gereken yolla ilgili şu noktalara dikkat çekiyor: “10 tercihin 10’u da kendi diliminizin üzerindeyse o şansı kendi ellerinizle bir diğer rakibinize armağan edersiniz. Kendi diliminizin üstünden başlayıp ama en az birkaç dilim altına kadar inmeniz gerekiyor. Buraya bir sınır koymak zor. Örneğin yüzde 1’lik bir öğrenciysen yüzde 3 ile noktalayabilirsin ama yüzde 10’daysan, 12’de noktalarsan açıkta kalabilirsin. Bu dilimde en az 5-6 aşağı hareket faydalı. Dilimin aşağılara gittikçe tercihin dibini bağlayacağın dilim farkı da açılmalı.”
Kılavuzdaki yüzdelik dilimlerin Türkiye geneline ait olduğu için tercihlerde ilk etapta buraya bakmak gerektiğini söyleyen Ünsal, “Ülke geneline bakarken il geneli dilimleriniz de gözünüzün bir diğer ucunda olsun. Her ne kadar ülke geneli dilimler bilginize sunulsa da lise tercihleri daha yerel tercihler olduğu için rakiplerinizin yüzde 98’i zaten kendi ilinizdeki çocuklar olacak” uyarısında bulunuyor.
Ek kontenjana Osmaniye de eklendi
Milli Eğitim Bakanlığı’nın 26 Haziran’da yayınladığı 2023 Ortaöğretime Geçiş Tercih ve Yerleştirme Kılavuzu’nda depremzede öğrencilere ek kontenjan verileceği açıklanmıştı. Kılavuzda 6 Şubat’ta meydana gelen depremler nedeniyle Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya illeri ile Gaziantep’in Nurdağı ve İslahiye ilçelerinde 5 Şubat 2023’te 8. sınıfta kayıtlı olanlardan merkezi sınavla öğrenci alan okullara yerleştirme tercihi yapanlar için her 30 kontenjana iki olacak şekilde ek kontenjan verileceği kaydedilmişti. Yeni yayınlanan kılavuzda bu illere Osmaniye de eklendi.
206 bin 414 kontenjan var
Türkiye genelinde sınavla öğrenci alan okullarda toplam 206 bin 414 kontenjan bulunuyor. Anadolu liselerine 71 bin 22, fen liselerine 40 bin 470, sosyal bilimlere 10 bin 740, Anadolu imam hatip liselerine 42 bin 356, mesleki ve teknik Anadolu liselerine 41 bin 826 kontenjan ayrıldı.
Yaşı küçük olan şanslı
Sınavla alan okullara puan üstünlüğüne göre öğrencilerin tercihleri doğrultusunda yerleştirmeler yapılacak. Merkezi Sınav Puanının eşitliği hâlinde sırasıyla Okul Başarı Puanı üstünlüğüne; 8, 7 ve 6. sınıflardaki Yıl Sonu Başarı Puanı üstünlüğüne; 8. sınıfta özürsüz devamsızlık yapılan gün sayısının azlığına; tercih önceliğine bakılacak. Eşitlik bozulmazsa öğrencinin doğum tarihine göre yaşı küçük olana bakılarak yerleştirmeler gerçekleştirilecek.
