Öğretmenim, öğrenciye hitap şekliniz doğru mu?
Değerli öğretmenim, umarım ilkokul öğrencisine “Arkadaşlar!” diye hitap eden öğretmenlerimizden değilsiniz.
Sahi, öğrencisiyle dünya kadar yaş farkı olan bir eğitimcinin, altı yaş grubu minicik çocuklara “Arkadaşlar!” diye hitap etmesi doğru mu sizce?
Ya “Aşkım, hayatım, bebeğim”… şeklindeki kullanımlara ne dersiniz?
Çocuğu, torunu yaşındaki çocuklara “Arkadaşlar!” diye hitap eden eğitimciler, şüphesiz iyi niyetliler hatta o minnacık çocuklarla “arkadaş” olma gayreti içindeler.
Hatta bu eğitimciler, bu hitap şeklini, daha iyi iletişim kurmanın bir yolu olarak görmekteler.
Üniversite öğrencisine genç öğretmenler “Arkadaşlar!” hitabıyla hitap edebilir mi bilmiyorum ama ilkokul, ortaokul ve lisede öğrencilere “Arkadaşlar!” şekliyle hitap edilmemeli düşüncesindeyim.
“Sevgili öğrenciler, değerli öğrenciler!” şeklindeki hitap ifadeleri gayet sıcak ve yerinde kanaatimce.
Hitap, ilgi çekmek, sosyal ilişki kurmak, etkili iletişim sağlamak, saygı göstermek gibi nedenler için tercih edilir.
Hitap şeklimiz, insana olan değer yargımızın nişanesi, duygu ve düşüncelerimizin anahtarıdır.
Söz ve iletişim ustası olması gereken bir eğitimcinin öğrenciye adı, soy adıyla hitap etmesi ve diğer hitap kelimelerinin seçimini titizlikle yapması gerekir.
Hitap şekli, muhatabın yaş, statü, samimiyet… gibi özelliklerine göre değişir.
“Doğru ve etkili bir hitap, bireyin ilgisini çekmekte, sosyal ilişkiler kurmakta ve saygı göstermekte önemli bir rol oynar.”
Etkili iletişim, kişisel ilişkilerde anlaşmazlıkların çözülmesine, fikir ayrılıklarının giderilmesine ve daha iyi anlaşma sağlanmasına yardımcı olur. Ayrıca, insanlar arasındaki güven ve saygı duygularının gelişmesine katkı sağlar.
Öğretmen, model insan olduğuna göre elbette kime nasıl hitap edileceğini en iyi o bilir, dediğinizi duyar gibiyim.
Ben de aynı fikirdeyim ama ne yazık ki bazı öğretmenler belki boş bulunarak yakışıksız hitaplar kullanabiliyor.
Bugün, “Eğitimcilerin öğrencileriyle en uygun, en zarif hitap şekli nasıl olmalı?” yı konuşuyoruz.
Eğer konumuz yanlış hitap şekilleri olsaydı ve batılı tasvirden çekinmeseydik yüzlerce yanlış, kaba hitap şekli örneklerini verebilirdik.
Yine de öğrenci için kullanılacak uygun bir hitap şekli olarak kabul edemeyeceğimiz uygunsuz, kaba, argo hitap şekillerine birkaç örnek verelim. (Özür diliyerek)
Geri zekalı evladım!
Arka taraf, aloo!
Şşşt millet!
Çatlak kiremitler!
Aloo, önüne dön!
Kes sesini, derse devam!
Kalk ulan tahtaya!
…. ve saz arkadaşları.
Eşek kafalı evladım, buraya bak, bir şey anlatıyoruz di mi?
Şşşt la meymun!
Önüne dönsene lan!
Yavaş ulan davar!
Öküz oğlu öküz!
Ahlaksızlar!
Aptallar! Ne yazık ki bu örnekler çoğaltılabilir.
Bu tür hitap şeklini hiçbir öğrencinin hak etmediğini, bu kaba sözlerin şakayla dahi olsa asla kullanılmaması gerektiğini en iyi iletişim ustası, duyarlı, donanımlı öğretmenlerimiz bilir.
Ayrıca öğretmen- öğrenci iletişimi için öğretmenler “sen dili” yerine” ben dili” kullanmalı.
Çünkü” sen dili” öğrenciyi yargılar, düşük bir özsaygı uyandırır.
“Ben dili” ise öğrenciyi yargılamaz, öğretmenin duygu ve düşüncelerini net bir şekilde öğrenciye aktarır.
Bu bağlamda en önemli nokta da öğrencilere isimleriyle hitap etmek.
Öğrencilere isimleriyle hitap edildiğinde öğrenciler, kendilerine değer verildiğini anlıyor ve kalplere yeni köprüler kuruluyor.
Öğretmenin de asıl görevi, sevgili öğrencilerinin kalplerine dokunarak onlara ilham vermek değil mi?
